Podatkowe podsumowanie tygodnia 10.07 - 17.07.2023

13 lipca br. podczas posiedzenia Senat odrzucił ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, która miała wprowadzić obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur: dla czynnych podatników VAT od 1 lipca 2024 r., a dla podatników zwolnionych z tego podatku od 1 stycznia 2025 r.

Senatorowie stanęli na stanowisku, że ustawa jest jeszcze niedopracowana i istnieją wątpliwości co do konstytucyjności niektórych przepisów. Teraz ustawa wróci do Sejmu i jeśli posłowie przegłosują weto Senatu, to wejdzie w życie w brzmieniu uchwalonym przez Sejm.

Wyrokiem z dnia 13 lipca br. (sygn. II FSK 106/21) NSA orzekł w kwestii limitu przychodów warunkujących możliwość zastosowania preferencyjnej stawki podatku CIT w wymiarze 9%. Zdaniem NSA mały podatnik, pomimo definicji zawartej w art. 4a pkt 10 ustawy o CIT, jest zobowiązany, na podstawie art. 19 ust. 1 pkt 2 tej ustawy, wliczyć wszystkie uzyskane przychody (w tym także zwolnione z opodatkowania dotacje), z wyłączeniem jedynie zysków kapitałowych.

W wyroku z dnia 13 lipca br. (sygn. II FSK 119/23) NSA stwierdził, że wyłączenie możliwości amortyzowania lokali mieszkalnych poprzez zmianę art. 22c ustawy o PIT nie narusza praw nabytych podatników. Zdaniem Sądu podatnicy nie mają gwarancji, że przez określoną liczbę lat będą mogli korzystać z konkretnych rozliczeń i zawsze muszą brać pod uwagę, że zmiana warunków może wymagać wprowadzenia nowych regulacji prawnych. W przypadku nowelizacji art. 22c ustawy o PIT okres vacatio legis wynosił rok, co oznacza, że przez ten czas podatnicy mogą stosować stare zasady opodatkowania.

7 lipca 2023 r. opublikowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej oraz niektórych innych ustaw. Projekt zakłada m.in. wprowadzenie w 2023 r. dla dużych podmiotów z sektora węglowego systemu składki solidarnościowej polegającego na wdrożeniu mechanizmu określenia podmiotów, które uzyskały w 2022 r. nieuzasadnione nadmierne dochody, w nawiązaniu do klasyfikacji UE opisanej w rozporządzeniu Rady UE nr 2022/1854.  Projekt przewiduje też podwyższenie podstawowego limitu zużycia energii elektrycznej objętego mrożeniem ceny, obniżenie ceny maksymalnej prądu dla samorządów i sektora MŚP oraz wprowadzenie składki solidarnościowej dla firm z sektora węglowego. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to III kwartał 2023 r. 

10 lipca br. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ulepszenia środowiska prawnego i instytucjonalnego dla przedsiębiorców. Proponowane zmiany obejmują m.in. umożliwienie prowadzenia działalności nierejestrowanej cudzoziemcom, którzy posiadają uprawnienia do prowadzenia regularnej działalności gospodarczej. Obowiązkowe będzie w tym przypadku posługiwanie się w obrocie numerem PESEL. Co więcej, organy państwowe nie będą mogły wymagać i żądać od przedsiębiorców posługiwania się pieczątkami – brak pieczątki nie będzie już powodem do uznania danego pisma za niekompletne. Projekt przewiduje także, że wraz z zawiadomieniem o kontroli przedsiębiorca otrzyma listę dokumentów i informacji, które będą niezbędne w trakcie kontroli oraz możliwość doręczenia załączników na elektronicznych nośnikach (np. płyta CD lub pendrive). Większość nowych przepisów ma wejść w życie 1 stycznia 2024 r.

W wyroku z 6 lipca 2023 r. (sygn. II FSK 80/21) NSA wypowiedział się w sprawie dewelopera, który nabył nieruchomość, na której spółka osobowa miała wybudować osiedle. Podatnik miał wątpliwości czy wpłata na rzecz miasta, która wspiera budowę drogi, która korzystnie wpływa na powiązania komunikacyjne osiedla mieszkaniowego, jest kosztem uzyskania przychodów w dacie poniesienia. Zdaniem NSA istotne znaczenie w sprawie ma przede wszystkim wykazanie zaistnienia przesłanki związanej z celowością poniesienia określonych wydatków, które winny być nakierowane na uzyskanie przychodu, zachowanie albo zabezpieczenie jego źródła. Przesłanka ta nie została przez spółkę wykazana albowiem wydatki opisane we wniosku, ponoszone są w celu pomniejszenia kosztów innego podatnika, tj. spółki osobowej, która docelowo miała wybudować osiedle. Zatem wydatki poniesione przez spółkę na wsparcie budowy drogi prowadzącej do osiedla nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów.

W wyroku z 6 lipca 2023 r. (sygn. II FSK 79/21) NSA wypowiedział się w sprawie podatnika, który miał wątpliwości, czy do spełnienia przesłanki możliwości zaliczenia w koszty uzyskania przychodu kwoty umorzonej pożyczki wystarczy złożenie prawidłowego wniosku o ogłoszenie upadłości oraz wniesienie opłat sądowych. Zdaniem NSA umorzenie pożyczek uzyskuje związek z postępowaniem upadłościowym dopiero po jego skutecznym wszczęciu. Samo złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości nie przesądza jeszcze o tym, czy postanowienie sądu o ogłoszeniu upadłości zostanie wydane – sąd bowiem może wniosek odrzucić bądź też oddalić, zatem złożenie wniosku o ogłoszeniu upadłości nie przesądza o przeprowadzeniu postępowania upadłościowego. Stąd złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości nie jest jakimkolwiek wyznacznikiem „powiązania” umorzenia pożyczki z postępowaniem upadłościowym. Niezbywalnym warunkiem uznania umorzenia pożyczki za „związane” z postępowaniem upadłościowym w rozumieniu art. 23 ust. 1 pkt 40 ustawy o PIT jest dokonanie umorzenia przez sąd i to w trakcie postępowania upadłościowego, tj. po ogłoszeniu upadłości.