Podatkowe podsumowanie tygodnia 05.06 - 12.06.2023

5 czerwca 2023 r. w Dzienniku Ustaw opublikowana została nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw zawierająca m.in. pakiet Slim VAT 3. Zmiana przepisów ma uprościć oraz przyspieszyć rozliczenia VAT, poprawiając płynność finansową firm, a także zmniejszyć formalności dla przedsiębiorstw w obrocie międzynarodowym. Co do zasady, przepisy będą obowiązywać od 1 lipca 2023 r., ale wiele z nich ma odrębną datę wejścia w życie. 

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 5-6 czerwca 2023 r. postanowiła utrzymać stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie tj.:

• stopa referencyjna 6,75% w skali rocznej
• stopa lombardowa 7,25% w skali rocznej
• stopa depozytowa 6,25% w skali rocznej
• stopa redyskontowa weksli 6,80% w skali rocznej
• stopa dyskontowa weksli 6,85% w skali rocznej.

31 maja 2023 r. (III FSK 228/22) NSA przedstawił składowi 7 sędziów NSA do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości:

Czy na podstawie art. 116 § 1 pkt 1 lit. b w zw. z lit. a oraz § 2 i 4 o.p. w zw. z art. 11 ust. 1 i 2 oraz art. 21 ust. 1 i 2 ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze, jeśli członkowie zarządu nie zgłoszą wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie, a nie ma żadnych zaległości podatkowych spółki, które można by egzekwować w tym okresie oraz nie zostało udowodnione, że zaniżenie wysokości zobowiązania podatkowego w deklaracji podatkowej było wynikiem winy członków zarządu, to czy można im przypisać winę za niedochowanie należytej staranności?

W wyroku z 31 maja 2023 r., sygn. II FSK 13/21, NSA dokonał oceny czy środki otrzymane w ramach odszkodowania i rekompensaty stanowią przychody z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie SSE. Zdaniem NSA przez dochód zwolniony z opodatkowania należy rozumieć wyłącznie dochód uzyskany z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie SSE w zakresie określonym w zezwoleniu. Zatem zarówno uzyskane odszkodowanie, jak i rekompensata, nie mogą być uznawane za przychód (dochód) z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie SSE. Z kolei wypłaty roszczenia na rzecz kontrahenta nie można uznać za wydatek, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT. Przepis ten wyraźnie odnosi się do kar i odszkodowań będących rezultatem nienależytego wykonania zobowiązania – nie zaś kar i odszkodowań wynikających z niewykonania w ogóle tego zobowiązania, czy też jego częściowego niewykonania.

W wyroku z 1 czerwca 2023 r., sygn. I FSK 2121/19, NSA wypowiedział się w sprawie spółki będącej stroną transakcji międzynarodowych, w ramach których nabywa usługi od nierezydentów. Spółka chciała wiedzieć, czy jest uprawniona do odliczenia podatku VAT naliczonego w rozliczeniu za ten sam okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importowanych usług, również w przypadku, gdy podatek VAT należny zostanie uwzględniony we właściwej deklaracji VAT po terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych usług powstał obowiązek podatkowy. NSA przywołał wyrok w sprawie C-895/19, w którym TSUE stwierdził, że przepisy Dyrektywy 112 stoją na przeszkodzie stosowaniu przepisów krajowych, zgodnie z którymi wykonanie prawa do odliczenia VAT związanego z nabyciem wewnątrzwspólnotowym w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym VAT jest należny, jest uzależnione od wykazania należnego VAT w deklaracji podatkowej, złożonej w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. Tę myśl, zdaniem NSA, należy odnieść również do stanu faktycznego dotyczącego importu usług i w jego świetle odczytać art. 86 ust. 10b pkt 3 ustawy o VAT.

W wyroku z 2 czerwca 2023 r., sygn. I FSK 542/19, NSA wypowiedział się w sprawie spółki akcyjnej planującej zawierać umowy najmu lokali mieszkalnych, które następnie będą udostępniane pracownikom, zleceniobiorcom lub kontrahentom. Zdaniem NSA w orzecznictwie ukształtował się pogląd, zgodnie z którym brak konkretnej transakcji opodatkowanej nie musi zawsze prowadzić do utraty prawa do odliczenia VAT. W przypadku wydatków zaliczanych do tzw. kosztów ogólnych wprawdzie nie istnieje bezpośredni związek pomiędzy zakupem towarów i usług a sprzedażą opodatkowaną, lecz w sytuacji gdy stanowią one element cenotwórczy produktów podatnika pozostając w ten sposób w pośrednim związku z jego opodatkowaną działalnością gospodarczą, prawo do odliczenia z tytułu tych zakupów powinno przysługiwać podatnikowi w takim zakresie, w jakim ogólna działalność daje prawo do odliczenia VAT. Jakkolwiek więc wydatki na najem lokali mieszkalnych dla pracowników i współpracowników spółki nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych obrotach, to ich poniesienie warunkuje uzyskanie obrotu opodatkowanego VAT niejako poprzez zabezpieczenie utrzymania źródła przychodu. Spółka powinna mieć zatem prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z ich poniesieniem.

8 czerwca 2023 r. TSUE wydał wyrok (C-322/22) w sprawie pytania prejudycjalnego zadanego przez NSA postanowieniem z dnia 15 marca 2022 r. NSA chciał wiedzieć, czy zasady przewidziane w prawie UE sprzeciwiają się wyrażonej w art. 78 § 5 pkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej zasadzie oprocentowania nadpłat podatkowych. Zgodnie z tym przepisem oprocentowanie nadpłaty podatkowej powstałej na skutek orzeczenia TSUE nie przysługuje za okres po upływie 30 dni licząc od dnia opublikowania w Dzienniku Urzędowym UE tego orzeczenia, jeżeli wniosek o stwierdzenie nadpłaty został złożony przez podatnika po tym terminie, a przepisy prawa krajowego dotyczące pobrania podatku pomimo tego wyroku pozostają nadal niezgodne z prawem UE. TSUE potwierdził, że prawo unijne stoi na przeszkodzie takiemu przepisowi krajowemu.