Podatkowe podsumowanie tygodnia 24.04 - 08.05.2023

19 kwietnia 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny skierował do Trybunału Sprawiedliwości UE pytanie w sprawie zwolnienia z podatku gruntów, budynków i budowli wchodzących w skład infrastruktury kolejowej, która jest udostępniana przewoźnikom kolejowym.

Sprawa dotyczyła art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zgodnie z którym zwalnia się od podatku od nieruchomości grunty, budynki i budowle wchodzące w skład infrastruktury kolejowej, która jest udostępniana przewoźnikom kolejowym.

NSA ma wątpliwości, czy w świetle Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej przyznanie przez kraj członkowski adresowanej do wszystkich przedsiębiorców ulgi podatkowej zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji. NSA chce ponadto wiedzieć, czy przedsiębiorca który skorzystał ze zwolnienia od podatku na podstawie ww. przepisu, wprowadzonego bez zachowania wymaganej procedury, jest zobowiązany do zapłaty zaległego podatku wraz z odsetkami. 

25 kwietnia 2023 r. Rada UE zatwierdziła rozwiązania z pakietu „Fit for 55 in 2030”.

Najważniejsze elementy pakietu to:

• reforma systemu handlu emisjami ETS – stopniowe (do 2026 r.) wycofanie się z darmowych uprawnień do emisji CO₂ i włączenie nowych sektorów do systemu – tzw. ETS2 obejmować ma transport lądowy, wodny i lotniczy oraz budownictwo
• mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji (ang. Carbon Border Adjustment Mechanism, CBAM) – to przepisy, które stopniowo (od 2026 r.) mają wprowadzać na granicy opłaty za różnice w taryfach za emisję CO₂ w krajach spoza UE
• wprowadzenie Społecznego Funduszu Klimatycznego – wsparcie osób najbardziej narażonych na ubóstwo energetyczne.

Przepisy zostaną opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE i wejdą w życie 20 dni później. 

W wyroku z 26 kwietnia 2023 r. (sygn. II FSK 1989/21) NSA wypowiedział się na temat interpretacji art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o PCC, zgodnie z którym podatkowi temu nie podlegają czynności cywilnoprawne inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku VAT z tytułu dokonania tej czynności. Zdaniem NSA dla zastosowania tego przepisu nie ma znaczenia okoliczność, że pożyczkodawca, jak i pożyczkobiorca są podatnikami VAT. W świetle art. 2 pkt 4 ustawy o PCC o wyłączeniu umowy pożyczki spod działania tego przepisu decyduje wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna z nich z tytułu dokonania konkretnej czynności, a więc umowy pożyczki, jest opodatkowana VAT.

Ponadto skoro pożyczkodawca w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej nie świadczył usług finansowych, to nie korzystał ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. To zaś skutkuje uznaniem, że w świetle art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o PPC umowa pożyczki podlegała PCC i nie było podstaw do stwierdzenia nadpłaty w tym podatku.

4 maja 2023 r. TSUE wydał wyrok dotyczący kumulacji sankcji administracyjnych o charakterze karnym za ten sam czyn. Zdaniem TSUE artykuł 273 dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej oraz art. 50 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie przepisom krajowym, na mocy których za to samo naruszenie obowiązku podatkowego i w wyniku odrębnych i niezależnych postępowań na podatnika mogą zostać nałożone kara pieniężna i środek w postaci zaplombowania lokalu handlowego. Środki te podlegają zaskarżeniu do różnych sądów, w  zakresie, w jakim wspomniane przepisy nie zapewniają koordynacji procedur pozwalającej na zmniejszenie do tego, co ściśle konieczne, dodatkowego obciążenia, jakie pociąga za sobą kumulacja owych środków, i nie pozwalają na zagwarantowanie, że surowość nałożonych sankcji będzie odpowiadać wadze danego naruszenia.

28 kwietnia 2023 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z 24 kwietnia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług. Zmiany w rozporządzeniu mają na celu dostosowanie jego przepisów do zmian w ustawie o VAT, które dotyczą odwrotnego obciążenia podatkiem VAT w obszarze dostaw gazu i energii, a także usług przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, dokonywanych w obrocie giełdowym i dotyczą wykazywania w plikach JPK_VAT dokonanych w okresie od 1 kwietnia 2023 do 28 lutego 2025 r. dostaw gazu w systemie gazowym, dostaw energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i świadczenia usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych.

27 kwietnia 2023 r. Prezydent podpisał ustawę z 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw.

Ustawa implementuje do polskiego prawa rozwiązania przewidziane w unijnej dyrektywie plastikowej. Wprowadzona zostanie m.in. opłata za oferowanie nabywcom określonych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (np. kubki na napoje i pojemniki na żywność). Niektóre produkty, takie jak talerze czy słomki wykonane z określonych w ustawie tworzyw, zostaną całkowicie zakazane.

Nowe przepisy wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

27 kwietnia 2023 r. w Dzienniku Ustaw opublikowana została ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych. Wprowadza ona kilkadziesiąt zmian prawnych w 16 ustawach. Podwyższone zostały kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn oraz kwota przychodów, do której możliwe jest prowadzenie działalności nieewidencjonowanej. Wprowadzony został wyjątek od zasady dwuinstancyjności postępowania w KPA, oraz zmiany w KPC dotyczące Monitora Sądowego i Gospodarczego. Zmiany objęły także sprzedaż lasów, a także ułatwione zostało uzyskanie pozwolenia na broń. Większość nowych przepisów wejdzie w życie 15 maja 2023 r.