Tax Alert: Nowelizacja ustawy o CIT w ramach Polskiego Ładu 2.0

Zgodnie z założeniami do projektu, przewidziano m.in. modyfikację i odroczenie stosowania przepisów o minimalnym podatku dochodowym, zmianę przepisów o zagranicznych jednostkach kontrolowanych (CFC), zmiany w podatku u źródła (WHT), jak również likwidację przepisów o ukrytej dywidendzie.

Znowelizowana ma zostać także Ordynacja podatkowa w zakresie doprecyzowania obowiązku przekazywania do właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego informacji o umowach z nierezydentami, w przypadku obowiązku składania informacji o cenach transferowych.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze wybrane informacje na temat wprowadzanych zmian.

a) zawieszenie stosowania (zwolnienie) przepisów art. 24ca ustawy CIT w okresie 1 roku, tj. od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. (ochrona polskich firm przed ewentualnymi negatywnymi konsekwencjami wejścia w życie tego podatku w okolicznościach, gdy zawirowania polityczno-gospodarcze mają wpływ na globalną gospodarkę i tym samym na funkcjonujące w jej przestrzeni podmioty),

b) wprowadzenie zmian w konstrukcji samego podatku, tj. w szczególności:

• podwyższenie, do 2%, wskaźnika rentowności, przy jednoczesnej zmianie metodologii jego wyliczania (m.in. wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów opłat z tytułu umowy leasingu środków trwałych, wyłączenie z przychodów wartości należności handlowych zbywanych na rzecz podmiotów z branży faktoringowej, wyłączenie wartości podatku akcyzowego),
• wprowadzenie alternatywnej metody ustalania podstawy opodatkowania – wg wyboru podatnika (podstawa opodatkowania to 4% przychodów (stawka podatku 10%) albo podstawa opodatkowania to 2 przychodów + koszty pasywne tj. finansowanie dłużne i usługi niematerialne + ujawnienie WNIP (stawka podatku 10%),
• rozszerzenie katalogu wyłączeń z tego podatku (o spółki komunalne, małych podatników, podatników w przypadku których większość przychodów zostało osiągniętych w związku ze świadczeniem usług ochrony zdrowia, podatników, których rentowność w 1 z 3 ostatnich lat podatkowych była powyżej wskaźnika 2%, a także podatników postawionych w stan upadłości lub likwidacji).

• wprowadzenie przepisów eliminujących podwójne lub wielokrotne opodatkowania CFC w przypadku kaskadowej wypłaty dywidendy w strukturach holdingowych (art. 24a ust. 2 pkt 4, 12a i 12b ustawy CIT),
• doprecyzowanie przesłanki określonej w art. 24a ust. 3 pkt 5 ustawy CIT (dotyczącej wysokiej rentowności zagranicznej jednostki w stosunku do posiadanych aktywów) w przypadku potencjalnego zbycia aktywów w trakcie roku (art. 24a ust. 3f ustawy CIT),
• doprecyzowanie definicji jednostki zależnej (art. 24a ust. 2 pkt 3 ustawy CIT) – zmiana o charakterze redakcyjnym/uzupełniającym.

Wyeliminowanie wątpliwości zgłaszanych przez środowisko przedsiębiorców poprzez m.in.:

• objęcie zakresem podatku od przerzuconych dochodów jedynie kosztów zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów,
• doprecyzowanie, że podmiot powiązany na rzecz którego ponoszone są koszty, nie ma siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• doprecyzowanie warunku dotyczącego 50% przychodów uzyskiwanych przez podmiot powiązany oraz warunku dotyczącego przenoszenia przychodów na rzecz innego podmiotu (co najmniej 10%),
• uproszczenie warunku dotyczącego preferencyjnego opodatkowania w państwie siedziby, zarządu, zarejestrowania lub położenia podmiotu powiązanego (warunek niższego opodatkowania odnosi się wprost do przychodów podmiotu powiązanego z określonej należności, a nie do całokształtu działalności lub dochodu podmiotu powiązanego),
• odpowiednie stosowanie przepisów o podatku od przerzuconych dochodów do określonych schematów z udziałem spółek transparentnych podatkowo bądź z podmiotami zagranicznymi przenoszącymi przychody do innych podmiotów zagranicznych korzystających z niskiego opodatkowania.

Złagodzenie obowiązującego od 1 stycznia 2019 r. mechanizmu poboru tego poprzez:

• wyłączenie stosowania niektórych obowiązków szeroko rozumianych płatników (tj. zarówno emitenta jako płatnika sensu stricto, jak i podmiotu będącego tzw. płatnikiem technicznym) w zakresie opodatkowania u źródła odsetek i dyskonta od skarbowych papierów wartościowych (tj. bonów i obligacji skarbowych) - proponuje się rozszerzenie zakresu przedmiotowego zwolnienia podatnika-nierezydenta od podatku dochodowego, które jest zawarte w art. 17 ust. 1 pkt 50 ustawy CIT i art. 21 ust. 1 pkt 130 ustawy PIT, i objęcie nim także obligacji skarbowych oferowanych na rynku krajowym i bonów skarbowych oraz odpowiednią zmianę w zakresie przedmiotowym zwolnienia od obowiązku płatnika co do poboru podatku, które jest zawarte w art. 26 ust. 1aa ustawy CIT i art. 41 ust. 24 ustawy PIT,
• uelastycznienie konstrukcji (wydłużenie zakresu czasowego) oświadczenia płatnika wyłączającego obowiązek stosowania mechanizmu (złożenie oświadczenia pozwalałoby nie stosować tego mechanizmu przez kolejnych siedem miesięcy, a nie jak obecnie, jedynie trzy).

• usunięcie wątpliwości interpretacyjnych zgłaszanych przez podatników w zakresie art. 15c ustawy CIT w szczególności przez zmianę treści art. 15c ust. 1 i doprecyzowanie kwoty podlegającej wyłączeniu z kosztów podatkowych; wyłączeniu podlegać będzie wyższa kwota (kwota 3.000.000 zł; 30% EBITDA),
• zmiana art. 16 ust. 7i i 7j ustawy CIT dotycząca przepisów o kosztach finansowania dłużnego przeznaczonego na transakcje kapitałowe ma na celu wyłączenie stosowania tych przepisów w sytuacjach, kiedy finansującym jest bank lub spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa mające siedzibę w państwie członkowskim UE lub w państwie należącym do EOG; ponadto nie byłyby objęte tymi przepisami przypadki finansowania dłużnego udzielonego na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) lub ogółu praw i obowiązków w podmiotach z podatnikiem niepowiązanych.

Doprecyzowanie i udoskonalenie przepisów prawa w sposób umożliwiający skorzystanie z reżimu holdingowego przez większy krąg przedsiębiorców, w szczególności poprzez:

• zastąpienie definicji spółki zależnej, krajowej spółki zależnej i zagranicznej spółki zależnej definicjami krajowej spółki zależnej i zagranicznej spółki zależnej,
• doprecyzowanie przepisów m.in. w zakresie 1 roku posiadania przez spółkę holdingową udziałów (akcji) w spółkach zależnych,
• rozszerzenie katalogu form prawnych, w których może działać spółka holdingowa o prostą spółkę akcyjną,
• przyznanie prawa do korzystania przez spółkę holdingową ze zwolnienia z CIT dywidend wynikającego z Dyrektywy Parent Subsidiary,
• umożliwienie, aby w ramach PSH krajowa spółka zależna mogła korzystać ze zwolnienia przewidzianego dla specjalnej strefy ekonomicznej lub tzw. Polskiej Strefy Inwestycji,
• wprowadzenie 100% zwolnienia z dywidend (aktualnie zwolnienie dla 95% dywidendy).

Doprecyzowanie regulacji poprzez modyfikacje w zakresie:

• sposobu określania dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą w przypadku wykorzystywania składników majątku (np. samochodów osobowych) na cele działalności gospodarczej oraz inne cele niezwiązane z działalnością gospodarczą (w wysokości 50% wydatków, odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości związanych z używaniem składników majątku niewykorzystywanych na cele działalności gospodarczej nie będzie stanowić wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą),
• terminu na złożenie przez podatnika zawiadomienia o wyborze opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek (ZAW-RD), przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego (przesądzenie, że zawiadomienie to składa się do końca pierwszego roku podatkowego, w którym podatnik ma być opodatkowany ryczałtem),
• warunku wygaśnięcia zobowiązania podatkowego z tytułu tzw. korekty wstępnej (dookreślenie, że zobowiązanie to wygasa w całości po upływie co najmniej jednego pełnego okresu opodatkowania ryczałtem, tj. 4 lat podatkowych),
• terminu na zapłatę podatku należnego od dochodu z przekształcenia (jednoznaczne wskazanie, że w przypadku zapłaty podatku od dochodu z przekształcenia w całości, podatnik jest zobowiązany uiścić podatek w terminie przewidzianym na złożenie zeznania CIT-8 za rok podatkowym poprzedzający pierwszy rok opodatkowania ryczałtem),
• terminu zapłaty ryczałtu od dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku na pokrycie strat (dotyczy również zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy) oraz ryczałtu od rozdysponowanego dochodu z tytułu zysku netto.

Zmiana dotyczy przeformułowania i uproszczenia tym samym procedury zwrotu podatku od przychodów z budynków na wniosek, o której mowa w art. 24b ust. 15 i 16 ustawy CIT - zwrot podatku nastąpi bez konieczności wydawania decyzji w każdym przypadku, gdy kwota zwrotu nie będzie budzić wątpliwości.

Cel doprecyzowujący w szczególności poprzez:

• urealnienie progów dokumentacyjnych (progów istotności) dla bezpośrednich i pośrednich transakcji rajowych, których przekroczenie powoduje powstanie obowiązku dokumentacyjnego, poprzez ich podwyższenie (w przypadku bezpośrednich transakcji rajowych - dwukrotne; w przypadku transakcji pośrednich – progi w różnych wysokościach w stosunku do określonych rodzajów transakcji),
• zmianę zakresu obowiązku dokumentacyjnego w pośrednich transakcjach rajowych,
• likwidację domniemania rezydencji rzeczywistego właściciela w raju podatkowym (doprecyzowanie, że przepis dotyczy rzeczywistego właściciela należności wynikającej z transakcji. Ponadto zaproponowano odejście od konstrukcji domniemania rezydencji rzeczywistego właściciela w raju podatkowym na rzecz wyłączenia obowiązku dokumentacyjnego w określonych przypadkach).

• istotne wątpliwości interpretacyjne dotyczące regulacji dot. ukrytej dywidendy w zakresie wzajemnych zależności pomiędzy przepisami o ukrytej dywidendzie i o cenach transferowych,
• postulaty organizacji branżowych wskazujące na konieczność ograniczenia przepisów antyabuzywnych, mogących dotyczyć podobnych kategorii płatności (tych samych kategorii płatności mogłyby dotyczyć m.in. przepisy o ukrytej dywidendzie, o podatku od przerzuconych dochodów i podatku minimalnym),
• szeroki charakter przesłanek prowadzących do uznania kosztów za ukrytą dywidendę (możliwe byłyby sytuacje, w których zakresem przepisu objęte byłyby określone transakcje uzasadnione gospodarczo, których głównym celem nie jest de facto transfer nadwyżek finansowych do podmiotów powiązanych),
• niepewną sytuację gospodarczą, w jakiej znalazły się wskutek wojny w Ukrainie podmioty prowadzące działalność w Polsce.

Dodany przepis art. 69b w ustawie z 29 października 2021 r. dotyczy zasad rozliczania strat w spółkach tworzących podatkowe grupy kapitałowe. Po zmianie zasady te znajdą zastosowanie do tzw. nowych strat spółek tworzących PGK, a zatem powstałych począwszy od roku podatkowego rozpoczynającego się po dniu 31 grudnia 2021 r.

Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to III kwartał 2022 r.