Podatkowe podsumowanie tygodnia 24.07 - 31.07.2023

W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowane zostały założenia projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy – Prawo własności przemysłowej, które mają na celu uregulowanie umów franczyzy w Polsce.

Projekt zakłada wprowadzenie prywatnoprawnej regulacji umowy franczyzy, obowiązku przedstawienia franczyzobiorcy dokumentu informacyjnego, określenie przesłanek wypowiedzenia umowy, ograniczenia kar umownych, zakazu konkurencji oraz możliwości ustanowienia zabezpieczenia roszczeń z umowy franczyzy w formie weksla. Zdaniem twórców projektu zmiany przepisów są niezbędne z uwagi na występujące dysfunkcje systemów franczyzowych, które istotnie wpływają na prowadzenie działalności gospodarczej w kraju.

25 lipca 2023 r. Prezydent podpisał ustawę z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw.

W ramach tej ustawy wprowadzono kilka kluczowych zmian, takich jak:

• nowy model odpłatności za grunt sprzedawany użytkownikowi wieczystemu, który będzie oparty na rynkowych zasadach,
• wprowadzenie 6% stawki podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) od zakupu szóstego i kolejnych lokali mieszkalnych nabywanych w jednym kompleksie budynków,
• zniesienie 2% stawki PCC w przypadku kupna nieruchomości z rynku wtórnego, jeśli dla kupującego jest to pierwsza nieruchomość.

Większość przepisów zawartych w tej ustawie wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia jej ogłoszenia.

NSA w wyroku z dnia 26 lipca 2023 r. (sygn. II FSK 142/21) uznał, iż zgodnie z przepisami art. 30cb ustawy o PIT podatnicy, którzy chcą skorzystać z ulgi IP Box, muszą utworzyć odpowiednią ewidencję oraz wyodrębnić koszty związane z każdym kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, aby możliwe było określenie kwalifikowanego dochodu. Gdyby podatnik był zaangażowany w różnorodne projekty, konieczne jest prowadzenie oddzielnej ewidencji dla każdego z nich. Jeśli podatnik prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów i wskazuje, że będzie miał ewidencję, która umożliwi właściwe obliczenie dochodu z tego jednego kwalifikowanego prawa, w którym uczestniczy, to nie można go tylko z tego tytułu pozbawić możliwości korzystania z tego preferencyjnego opodatkowania.

Do Sejmu trafił rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z rozwojem e-administracji. Projekt przewiduje m.in.:

1. zmiany wynikające z utworzenia Rejestru Pełnomocnictw Elektronicznych oraz wprowadzenia tzw. e-pełnomocnictwa,
2. zmiany związane z wprowadzeniem Zintegrowanej Platformy Analitycznej,
3. zmiany w Ordynacji podatkowej, na podstawie których ministrowi właściwemu do spraw informatyzacji będą mogły być udostępnione dane z Centralnego Rejestru Danych Podatkowych, oraz
4. zmiany w ustawie o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym.

Krajowa Rada Doradców Podatkowych opublikowała stanowisko w sprawie zmian proponowanych przez rząd w ustawie o e-administracji, krytycznie oceniające przepisy, które mają nakazać firmom audytorskim przekazywanie do Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego wszystkich zamkniętych akt z audytu.    

25 lipca 2023 r. NSA wydał wyrok (sygn. II FSK 131/21) dotyczący tego, czy na wartość kosztu uzyskania przychodów spółki związanego ze sprzedażą ZCP składa się m.in. wartość nominalna środków pieniężnych w walucie polskiej wchodzących w skład ZCP. Zdaniem NSA jeśli w skład zbywanej ZCP wchodzą środki pieniężne w walucie polskiej, ich wartość nominalna stanowi koszt uzyskania przychodów dla zbywcy. W związku z tym, że istotą ZCP jest wydzielenie składników majątkowych związanych z pewną sferą działalności jednostki, w tym również środków pieniężnych pozostających w takim związku z tą działalnością, to ewentualne wyłączenie tych środków z zakresu ZCP byłoby swego rodzaju działaniem sztucznym, które mogłoby się wiązać z ryzykiem utraty przez tę ZCP statusu jednostki samodzielnej gospodarczo. Ponadto jeżeli spółka, osiągając przychód, do tego przychodu zaliczyła środki pieniężne, to przysługuje jej prawo do odliczenia kosztów poniesionych na nabycie tych środków pieniężnych. 

W wyroku z 25 lipca 2023 r. (sygn. III FSK 123/23) NSA wypowiedział się w sprawie spółki, która w deklaracji za 2018 r. zaniżyła zobowiązanie podatkowe poprzez niewykazanie lokali mieszkalnych zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. Zdaniem organów podatkowych posiadanie przez spółkę lokali nastawione było na osiągnięcie zysku poprzez najem lub sprzedaż. Zdaniem NSA sporne lokale mieszkalne jako związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, powinny być opodatkowane podwyższoną stawką, wynikającą z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Sporne lokale mieszkalne były bowiem ujęte w ewidencji środków trwałych spółki (zatem są składnikiem majątku podatnika, który ma w założeniu przynosić mu przychód z prowadzonej działalności, tym samym pozostaje związany z tą działalnością), koszty związane z utrzymaniem tych lokali były rozpoznawane podatkowo, lokale zakupiono z pożyczki udzielonej od podmiotu powiązanego oraz ze środków własnych uzyskanych z prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej.

Ministerstwo Finansów opublikowało projekty nowych formularzy PIT-36, PIT-36S, PIT-36L, PIT-36LS i PIT-4R oraz załączników do nich: PIT/B, PIT/BR, PIT/IP, PIT/M i PIT/SE. Wcześniej resort opublikował projekty nowych formularzy dla podatników stosujących ryczałt od przychodów ewidencjonowanych: PIT-28, PIT-28S i PIT-28/B. Nowe wzory będą miały zastosowanie do rozliczenia dochodów za 2023 r. Zmiany są koniecznie m.in. ze względu na nowelizację ustaw podatkowych, która uchyliła od 1 stycznia 2023 r. obowiązek dołączania do zeznania rocznego informacji o wierzytelnościach i zobowiązaniach zmniejszających lub zwiększających podstawę obliczenia podatku (stratę), wynikających z transakcji handlowych.

Konsultacje w sprawie formularzy PIT-36, PIT-36S,PIT-36L, PIT-36LS i załączników do nich potrwają do 8 sierpnia 2023 r. Uwagi można przesyłać na adres: Konsultacje.WzoryPIT@mf.gov.pl

Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 28 lipca 2023 r. (sygn. II FSK 174/21), zakwalifikowanie przychodu do przychodów z innych źródeł, należy poprzedzić analizą, czy nie jest możliwe zakwalifikowanie tego przychodu do jednego z wcześniej wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy PIT źródła przychodów. W tym miejscu należy dojść do wniosku, że skoro to świadczenie odbywa się w analizowanej sprawie wyraźnie w ramach prowadzenia działalności gospodarczej, to należy te przychody tak też klasyfikować. Innymi słowy, tylko nagrody otrzymane przez uczestników konkursów będących osobami fizycznymi nieprowadzącymi pozarolniczej działalności gospodarczej, stanowią przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy PIT w konsekwencji przychód z tytułu nagród uzyskanych przez zwycięzców konkursów, tj. przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu 10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, w oparciu o przepis art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy PIT.