Więcej pewności podatkowej dla twórców internetowych

W ostatnich latach można zaobserwować dynamiczny rozwój rynku twórców internetowych, którzy coraz częściej wykorzystują różnorodne platformy społecznościowe do budowania swojej marki osobistej oraz utrzymywania relacji z odbiorcami. Wraz z tym zjawiskiem rośnie również popularność alternatywnych form finansowania działalności twórczej – jedną z nich są dobrowolne wpłaty otrzymywane od fanów i obserwatorów za pośrednictwem portalu Patronite. Model ten, oparty na bezpośrednim wsparciu finansowym od osób fizycznych, staje się istotnym źródłem dochodu dla coraz szerszego grona influencerów, vlogerów, podcasterów czy publicystów internetowych.

Pomimo rosnącej skali tego zjawiska, kwestia prawidłowego opodatkowania wpłat otrzymywanych za pośrednictwem Patronite wciąż budzi liczne wątpliwości. Organy podatkowe do tej pory nie przedstawiły jednoznacznego stanowiska w tej sprawie – a interpretacje indywidualne wydawane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w ostatnich latach nie rozwiały wszystkich wątpliwości. Co prawda pojawiło się już kilka rozstrzygnięć odnoszących się do tego rodzaju świadczeń, jednak żadne z nich nie wyczerpywało tematu w sposób kompleksowy. W wielu przypadkach interpretacje te pomijały istotne aspekty stanu faktycznego lub nie analizowały w pełni charakteru prawnego wpłat dokonywanych przez patronów. W efekcie, nawet podatnik posiadający wydaną interpretację indywidualną mógłby w praktyce zostać pozbawiony ochrony wynikającej z jej zastosowania, jeśli organ podatkowy w toku ewentualnej kontroli uznałby, że opisany stan faktyczny został przedstawiony niewłaściwie lub nieprecyzyjnie.

W niniejszym artykule przeanalizujemy dotychczasowe interpretacje indywidualne dotyczące opodatkowania wpłat otrzymywanych przez twórców internetowych za pośrednictwem platform, których przykładem jest chyba najpopularniejszy serwis Patronite, zwracając uwagę na najczęstsze problemy związane z wykładnią prawa. Przyjrzymy się również najnowszej interpretacji wydanej przez Dyrektora KIS po wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który uchylił wcześniejsze postanowienie o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia, zobowiązując organ do ponownego merytorycznego rozpatrzenia sprawy. Analiza ta pozwoli ocenić, czy najnowsze stanowisko organów podatkowych przybliża nas do uzyskania jednoznacznych wytycznych dotyczących rozliczania przychodów uzyskiwanych w ramach tego coraz popularniejszego modelu finansowania działalności twórczej.

Zaskakujące jest, że mimo rosnącej popularności finansowania twórców internetowych za pośrednictwem platformy Patronite, kwestia opodatkowania otrzymywanych w ten sposób wpłat wciąż nie doczekała się jednoznacznego i kompleksowego wyjaśnienia ze strony organów podatkowych. Brak precyzyjnych wytycznych w tym zakresie może budzić zdziwienie zwłaszcza w kontekście faktu, że sam Patronite od kilku lat współpracuje z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Przykładem takiej współpracy był projekt #KulturaWSieci, którego celem było wsparcie twórców i instytucji kultury w prezentowaniu swojej działalności w internecie. W ramach tej inicjatywy Ministerstwo aktywnie zachęcało artystów, organizacje kulturalne i inne podmioty do zakładania profili na platformie Patronite, traktując ją jako narzędzie wspierające rozwój polskiej kultury w przestrzeni cyfrowej. Pomimo oficjalnej współpracy pomiędzy platformą a resortem kultury, organy Krajowej Administracji Skarbowej do tej pory nie wypracowały jednolitego stanowiska w zakresie opodatkowania wpłat dokonywanych przez patronów.

W dotychczas wydanych interpretacjach indywidualnych (0111-KDIB2-2.4015.96.2021.2.MM, 0111-KDIB2-3.4015.187.2021.3.ŁSZ) Dyrektor KIS wskazywał, że wpłaty za pośrednictwem Patronie nie stanowią przychodu z działalności gospodarczej ani z innych źródeł na gruncie ustawy o PIT, lecz powinny być kwalifikowane jako darowizny, a więc podlegać ustawie o podatku od spadków i darowizn. W praktyce oznaczałoby to, że twórcy – jako osoby obdarowane – powinni rozliczać otrzymane środki właśnie w tym reżimie podatkowym, z uwzględnieniem limitów kwotowych oraz grup podatkowych. Jednakże tego rodzaju rozstrzygnięcia, choć na pierwszy rzut oka korzystne dla podatników, bo dające możliwość opodatkowania na korzystniejszych warunkach oraz uniknięcia ewentualnej zapłaty składki zdrowotnej i składek ZUS, nie dawały im pełnej mocy ochronnej, jakiej można by oczekiwać od interpretacji indywidualnej. Wynikało to z faktu, że w wielu przypadkach to sam wnioskodawca – twórca ubiegający się o interpretację – we własnym wniosku przyjmował, że otrzymywane wpłaty stanowią darowizny w rozumieniu Kodeksu cywilnego, zamiast pozostawić tę ocenę organowi podatkowemu. Tym samym, organ wydając interpretację, niejako potwierdzał jedynie stanowisko podatnika oparte na jego własnej, subiektywnej kwalifikacji prawnej. W konsekwencji, w razie ewentualnej kontroli organ mógłby uznać, że opisany we wniosku stan faktyczny został przedstawiony błędnie, a same wpłaty nie mają charakteru darowizn w rozumieniu prawa cywilnego – na przykład z uwagi na elementy wzajemności, powiązanie z działalnością zarobkową twórcy czy brak danych osobowych darczyńcy. W takiej sytuacji wydana interpretacja nie chroniłaby podatnika, ponieważ ochrona prawna wynikająca z interpretacji indywidualnych przysługuje wyłącznie wtedy, gdy przedstawiony stan faktyczny jest zgodny z rzeczywistością. W praktyce więc twórcy, którzy uzyskali interpretacje opierające się na własnej ocenie prawnej wpłat jako darowizn, nadal pozostawali w stanie niepewności – ryzykując, że fiskus zakwestionuje ich stanowisko i potraktuje otrzymywane środki jako przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Krokiem naprzód w omawianej kwestii okazała się interpretacja indywidualna wydana w 2024 roku przez Dyrektora KIS (0111-KDIB2-2.4015.109.2024.3.PB), w której organ po raz pierwszy w sposób wyraźny stwierdził, że wpłaty otrzymywane za pośrednictwem platformy Patronite mogą być traktowane jako darowizny, a zatem podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Interpretacja ta stanowiła długo oczekiwany sygnał, że fiskus zaczyna dostrzegać specyfikę działalności prowadzonej w sieci i dostosowywać swoje stanowisko do realiów współczesnego rynku cyfrowego. Jednocześnie jednak należy podkreślić, że zakres ochronny tej interpretacji był mocno ograniczony, ponieważ opierał się na bardzo konkretnym stanie faktycznym przedstawionym przez wnioskodawcę. Podatnik wskazał bowiem, że jest w stanie zidentyfikować wszystkich wpłacających – co najmniej z imienia i nazwiska – oraz dysponuje danymi umożliwiającymi ich identyfikację, w tym numerami kont bankowych, z których dokonywano przelewów. Tym samym organ uznał, że spełniony został warunek wynikający z ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym obdarowany powinien znać dane darczyńcy, aby móc prawidłowo zgłosić otrzymane darowizny i wypełnić obowiązki deklaracyjne wobec urzędu skarbowego. W praktyce jednak taki model sytuacyjny nie odzwierciedla realiów funkcjonowania większości twórców internetowych korzystających z Patronite. W wielu przypadkach patroni dokonują wpłat anonimowo lub posługując się pseudonimami, często podając jedynie imię, nazwę użytkownika bądź fikcyjne dane. Twórcy nie mają zatem możliwości zweryfikowania tożsamości wszystkich wpłacających ani powiązania konkretnych przelewów z rzeczywistymi osobami fizycznymi. W efekcie, mimo że interpretacja z 2024 roku stanowiła istotny krok w kierunku uporządkowania kwestii podatkowych, nie rozwiązywała ona kluczowego problemu praktycznego, jakim jest brak dostępu do pełnych danych darczyńców.

Swego rodzaju przełomem w dotychczasowym podejściu organów podatkowych do kwestii opodatkowania wpłat otrzymywanych za pośrednictwem Patronite okazała się interpretacja indywidualna z 6 października 2025 roku (0111-KDIB2-2.4015.59.2022.12.PB), wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej po trwającym trzy lata sporze sądowym.

Sprawa ta miała przeszła dość długą drogę, ponieważ wcześniej organ odmówił rozpatrzenia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, uznając, że przedstawiony stan faktyczny jest zbyt ogólny i wymaga dokonania wykładni Kodeksu cywilnego. Podatnik zaskarżył to postanowienie, a WSA we Wrocławiu uchylił postanowienie DKIS, zobowiązując organ do merytorycznego rozpoznania sprawy i wydania interpretacji. Dyrektor KIS próbował jeszcze bronić swojego stanowiska, wnosząc skargę kasacyjną do NSA, jednak ten oddalił skargę, potwierdzając konieczność wydania interpretacji.

W efekcie organ został zobowiązany do dokonania pełnej wykładni prawnej, obejmującej nie tylko przepisy podatkowe, ale także przepisy Kodeksu cywilnego. To istotne, ponieważ DKIS zazwyczaj unika wchodzenia w zakres wykładni przepisów prawa cywilnego, uznając, że nie należy to do jego kompetencji.

Tym razem jednak – ze względu na zobowiązanie wynikające z prawomocnego wyroku Sądu administracyjnego – organ musiał rozstrzygnąć, czy wpłaty dokonywane przez patronów można w ogóle uznać za darowizny w rozumieniu Kodeksu cywilnego, a dopiero w dalszej kolejności określić ich skutki podatkowe.

Pochylając się nad cywilnym aspektem problemu, organ stwierdził, że: „Aby wpłata mogła zostać uznana za darowiznę w celu prawidłowego zgłoszenia do opodatkowania, koniecznym jest, aby darczyńca (darujący daną kwotę) był możliwy do zidentyfikowania przynajmniej z imienia i nazwiska, czy też – w przypadku, gdy darczyńcą nie jest osoba fizyczna – innych danych szczegółowych, według których można zidentyfikować ten podmiot. Ważne tym samym jest, aby można było przypisać, że dana kwota (darowizna) została przekazana przez ściśle określoną osobę czy podmiot.

Treścią umowy darowizny jest zobowiązanie darczyńcy do bezpłatnego spełnienia świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Tak określone essentialia negotii umowy darowizny pozwalają zaliczyć ją do umów jednostronnie zobowiązujących – w których to darczyńca jest stroną, która się zobowiązuje do określonego świadczenia. Przy anonimowych wpłatach nie można mówić o wskazaniu konkretnego darczyńcy.”

Dyrektor KIS finalnie potwierdził, że wpłaty przekazywane twórcom za pośrednictwem platformy stanowią darowizny zarówno na gruncie Kodeksu cywilnego, jak i Ustawy o podatku od spadków i darowizn – ale tylko w odniesieniu do tych przypadków, w których możliwe jest ustalenie danych darczyńcy¹.

W przeciwnym razie – gdy twórca nie jest w stanie zidentyfikować wpłacającego lub gdy darczyńca posługuje się pseudonimem – takie wpłaty nie mogą być uznane za darowizny², a tym samym będą traktowane jako przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Organ podatkowy dodał jednak, że: „Natomiast wpłaty od anonimowych widzów (Patronów), których nie będzie Pan w stanie zidentyfikować, tj. oznaczonych np. jedynie mailem, nickiem, loginem, samym imieniem, pseudonimem, itp. nie można uznać za darowizny w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego, gdyż w takiej sytuacji nie jest możliwe wskazanie, kto w danej sprawie w istocie jest darczyńcą.

Gdyby jednak – w porozumieniu z platformą pośredniczącą – udało się Panu ustalić dane (imię i nazwisko) wystarczające do wskazania osoby dokonującej daną wpłatę (przekraczającą kwotę wolną), to wpłaty te będą mogły podlegać zgłoszeniu na druku SD-3 jako prawidłowe (kompletne) darowizny.”

Interpretacja z 6 października 2025 roku ma zatem charakter znaczący, ponieważ po raz pierwszy organ podatkowy w sposób kompleksowy odniósł się zarówno do cywilnoprawnego, jak i podatkowego charakteru wpłat otrzymywanych przez twórców internetowych dzięki Patronite. Choć stanowisko DKIS nie rozwiązuje jeszcze wszystkich praktycznych problemów tego zagadnienia, to jednak stanowi najpełniejsze dotychczas wyjaśnienie tej złożonej kwestii i może stać się punktem odniesienia dla przyszłych ewentualnych zmian legislacyjnych w tym obszarze.

Warto jednak pamiętać, o tym, że decydujące znaczenie dla dokonania oceny prawnopodatkowej w każdym indywidualnym przypadku ma treść umowy wiążącej jej strony, w szczególności zaś ustalenie:

• czy czynność prawna ma charakter nieodpłatny,
• czy występuje obdarowany oraz darczyńca,
• jaki był charakter przekazanych środków.

Jednoznaczne określenie powyższych elementów jest niezwykle istotne, ponieważ nie każde bezpłatne przysporzenie mieści się w definicji umowy darowizny w rozumieniu Kodeksu cywilnego. Nieodpłatne przekazanie majątku może bowiem wynikać także z innego tytułu prawnego (art. 889 Kodeksu cywilnego). Natomiast skutki prawnopodatkowe danego nabycia środków pieniężnych przez osoby fizyczne można oceniać na podstawie przepisów ustawy o podatku do spadków i darowizn tylko pod warunkiem, że jest objęte tą ustawą.

W razie potrzeby, eksperci KPMG chętnie wesprą w:

• analizie charakteru prowadzonej działalności z uwzględnieniem specyfiki danego przypadku.
• sporządzeniu i reprezentacji klientów w sprawach o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowej.

Zachęcamy do kontaktu!

¹ Organ wskazał konkretnie, że: „wpłaty przekazywane przez widzów (Patronów) stanowić będą darowizny, bowiem Patroni wspierają Pana nieodpłatnie, kosztem swojego majątku, a tym samym będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Darczyńcą w tym przypadku będzie każda osoba wspierająca, przekazująca środki pieniężne na Pana rzecz (za pośrednictwem platformy pośredniczącej), którą będzie można zidentyfikować z imienia i nazwiska”.

² Warto jednakże wskazać, że podejście zaprezentowane przez organ jest krytykowane: „pogląd, że nieznajomość danych osobowych jednej ze stron umowy prowadzi do zakwestionowania jej charakteru jako konkretnej umowy nazwanej, jest bardzo trudny do obrony. Wiele powszechnie zawieranych umów zachowuje bowiem swój charakter, mimo że jedna ze stron pozostaje anonimowa. Przykładem takiej umowy może być chociażby umowa sprzedaży zawierana podczas zakupów w supermarkecie. Nie budzi wątpliwości, że nieznajomość danych osobowych kupującego przez sprzedawcę nie stanowi w tym przypadku przesłanki do podważenia kwalifikacji umowy. Ponadto podważenie charakteru anonimowych darowizn miałoby daleko idące skutki, m.in. uderzyłoby w prywatne zbiórki charytatywne – prowadzone zarówno w Internecie, jak i w tradycyjnej formie.” – M. Jankowski, Niespokojny sen twórców internetowych. Wątpliwości dotyczące opodatkowania wpływów z Patronite, PP 2025, nr 5, s. 39-43.