28 lipca 2023 roku Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw, która nowelizuje m.in. ustawę o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Dodatek za szczególne warunki pracy otrzyma nową definicję i zostanie umieszczony w katalogu składników wynagrodzenia, których nie uwzględnia się przy obliczaniu wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Ustawa trafi teraz do Prezydenta do podpisu. Zmiany dotyczące dodatku za szczególne warunki pracy mają obowiązywać od 1 stycznia 2024 roku.
Dodatek za szczególne warunki pracy a składniki wynagrodzenia
Wynagrodzenie zasadnicze, które otrzymuje pracownik za wykonanie pracy jest obowiązkowym elementem stosunku pracy - pracodawca zobowiązany jest do zatrudniania pracowników za wynagrodzeniem na podstawie Kodeksu pracy. Przepisy dopuszczają możliwość przyznania pracownikom dodatków poza obowiązkowymi składnikami wynagrodzenia.
Jednym z fakultatywnych dodatków przyznawanych przez niektórych pracodawców jest dodatek za szczególne warunki pracy. Nie jest on obecnie uregulowany przepisami Kodeksu pracy, w związku z czym jeśli wypłacany jest pracownikom, powinien on zostać uwzględniony w ponadzakładowych i zakładowych układach zbiorowych pracy lub regulaminie wynagradzania (a w przypadku gdy pracodawca nie jest zobowiązany do wprowadzenia regulaminu pracy, postanowienia w zakresie dodatku za szczególne warunki pracy powinny znaleźć się w indywidualnych umowach o pracę).
Definicja „dodatku za szczególne warunki pracy”
Zmiany w znowelizowanej ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę polegają m.in. na wprowadzaniu definicji dodatku za szczególne warunki pracy.
Zgodnie z nowymi przepisami, dodatkiem za szczególne warunki pracy będzie dodatek do wynagrodzenia z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia, pracy związanej z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym lub pracy szczególnie niebezpiecznej, przysługujący pracownikowi na zasadach określonych w odrębnych przepisach, układzie zbiorowym pracy, innym opartym na ustawie porozumieniu zbiorowym, regulaminie wynagradzania, statucie określającym prawa i obowiązki stron stosunku pracy, umowie o pracę lub spółdzielczej umowie o pracę.
Rozszerzenie katalogu składników wynagrodzenia, które nie są uwzględniane przy obliczaniu wysokości minimalnego wynagrodzenie za pracę
Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia. Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu przewiduje, iż przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika nie uwzględnia się:
- nagrody jubileuszowej,
- odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,
- wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych,
- dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej,
- dodatku za staż pracy.
Uchwalone przepisy przewidują rozszerzenie tego katalogu o dodatek za szczególne warunki pracy.
Ustawodawca wskazał, że wprowadzenie dodatku za szczególne warunki pracy do katalogu składników wynagrodzenia, które nie są uwzględniane przy obliczaniu wysokości minimalnego wynagrodzenie za pracę ma zapewnić bardziej sprawiedliwe i przejrzyste zasady ustalania minimalnego wynagrodzenia, jak również poprawić sytuację pracowników otrzymujących wynagrodzenia na najniższym poziomie.
Minimalne wynagrodzenie od lipca 2023
Jednocześnie chcielibyśmy przypomnieć, iż od 1 lipca 2023 roku obowiązuje podwyższona płaca minimalna oraz minimalna stawka godzinowa:
- minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 3 600 zł, natomiast
- minimalna stawka godzinowa 23,50 zł.
Minimalne wynagrodzenie w 2024 roku
Na stronie Kancelarii Prezesa Rady Minstrów zostały udostępnione informacje w sprawie projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 roku. Zgodnie z projektowanymi przepisami, w 2024 roku stawki te będą kształtować się następująco:
- minimalne wynagrodzenie – od 1 stycznia 4242 zł, a od 1 lipca 4300 zł,
- minimalna stawka godzinowa – od 1 stycznia 27,70 zł, a od 1 lipca 28,10 zł.
