• Grzegorz Grochowina, autor |
  • dr Jacek Drosik, autor |

Niektórzy pracownicy wykonują pracę w warunkach szczególnie uciążliwych w rozumieniu przepisów prawa. Nie mając możliwości wykonania obowiązku wydania takim pracownikom posiłków, artykułów spożywczych i napojów bezalkoholowych, pracodawcy wydają bony uprawniające do ich uzyskania. Fiskus chciałby od takich bonów pobrać podatek dochodowy, czemu sprzeciwiły się ostatnio WSA w Gliwicach a następnie NSA.

Niekorzystna dla podatnika interpretacja indywidualna

Podatnik zwrócił się do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z pytaniem „czy przekazywane pracownikom, celem wywiązania się przez wnioskodawcę z obowiązku zapewnienia posiłków profilaktycznych oraz napojów, bony żywieniowe są traktowane jako inne dowody uprawniające do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych określone w art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT), a tym samym wartość finansowanych przez wnioskodawcę ze środków obrotowych bonów żywieniowych, będzie stanowić przychód pracownika zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a wnioskodawca nie będzie zobowiązany do obliczania, pobierania i wpłacania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych?”

Zdaniem podatnika taki przychód powstaje, ale będzie zwolniony z podatku dochodowego.

Interpretacją indywidualną z dnia 21 lutego 2020 roku (znak: 0113-KDIPT2-3.4011.2132019.2.GG) DKIS uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe.

W ocenie organu interpretacyjnego przekazywanie pracownikom, celem wywiązania się przez wnioskodawcę z obowiązku zapewnienia posiłków profilaktycznych oraz napojów, bonów żywieniowych - jako innych dowodów uprawniających do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych - nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o PIT. Natomiast wartość finansowanych przez wnioskodawcę bonów stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, od którego wnioskodawca jako płatnik, zobowiązany będzie do obliczenia, pobrania i wpłacenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Sądy po stronie podatnika

Podatnik zaskarżył interpretację do WSA w Gliwicach, który wyrokiem z dnia 26 listopada 2019 roku skargę uwzględnił.

W ocenie sądu skarżąca zasadnie zarzuciła, że organ interpretacyjny, stwierdzając, iż przekazywanie pracownikom bonów żywieniowych jako innych dowodów uprawniających do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o PIT, a wartość finansowanych przez skarżącą bonów stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, od którego skarżąca, jako płatnik, zobowiązana będzie do obliczenia, pobrania i wpłacenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, dokonał błędnej wykładni art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o PIT.

DKIS zaskarżył wyrok sądu pierwszej instancji do NSA, który wyrokiem z dnia 7 lutego 2023 roku (sygn. akt II FSK 1686/20) skargę kasacyjną oddalił.

Wnioski

Wyroki sądów zasługują na aprobatę.

Zgodnie z art. 232 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. Nr 60, poz. 279 z późn. zm. – dalej RM) pracodawca zapewnia pracownikowi możliwość spożycia posiłku w czasie pracy w inny sposób niż wydanie jednego dania gorącego, w szczególności przez przekazanie produktów umożliwiających przygotowanie posiłku we własnym zakresie lub bonów, talonów, kuponów oraz innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie takich produktów lub posiłku, jeżeli ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych nie ma możliwości wydawania pracownikowi posiłku w tej formie.

Jeżeli pracodawca nie ma żadnych możliwości organizacyjnych wydawania pracownikom posiłków, artykułów spożywczych i napojów bezalkoholowych, powinien realizować ten obowiązek w inny sposób, w szczególności poprzez przekazanie pracownikom "innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie produktów lub posiłków". Przepisy RM używają w tym zakresie identycznego sformułowania, jakie zostało zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Słusznie zatem sądy uznały, że za „inne dowody” - w rozumieniu ww. przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów podatkowych - powinny być uważane bony uprawniające pracowników do nabywania posiłków i napojów bezalkoholowych. Spełnione wszak zostaną wszystkie określone w art. 21 ust. 1 pkt 11b Ustawy o PIT przesłanki uznania ich wartości za wolną od tego podatku, tj.:

  • obciążenie płatnika (pracodawcy) wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązkiem zapewnienia pracownikom posiłków i napojów profilaktycznych,
  • brak możliwości wydania pracownikom posiłków, artykułów spożywczych i napojów bezalkoholowych,
  • przekazanie pracownikom przez Wnioskodawcę innych dowodów uprawniających do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych i napojów bezalkoholowych.

Wydając zatem pracownikom bony żywieniowe, na pracodawcy nie będą ciążyły obowiązki wynikające z art. 31 i 38 ustawy o PIT tj. pracodawca ten nie będzie zobowiązany do obliczania, pobierania i wpłacania zaliczek na poczet podatku w odniesieniu do tych świadczeń na rzecz pracowników.

Końcowo warto zauważyć, że prawidłowość stanowiska płatnika potwierdzają wydane dotychczas interpretacje indywidualne, np.: z dnia 11 marca 2019 r. znak 0115-KDIT2-2.4011.432.2018.4.ENB, z dnia 10 października 2018 r. znak 0113-KDIPT2-3.4011.445.2018.1.RR, z dnia 27 września 2018 r. znak. 0113-KDIPT2-3.4011.407.2018.2.MS, z dnia 22 marca 2018 r. znak 0113-KDIPT2-3.4011.68.2018.1.DS, z dnia 4 grudnia 2017 r. znak 0115-KDIT2-2.4011.303.2017.2.RS, z dnia 4 sierpnia 2017 r. znak 0113-KDIPT2-3.4011.59.2017.3.MK.

Niestety wydaje się, że omawiana sprawa jest kolejnym przykładem nieprzewidywalności DKIS, który nie jest przywiązany do wcześniej wydanych interpretacji indywidualnych.