„Ochrona konsumentów” w relacjach B2B „Ochrona konsumentów” w relacjach B2B
Z nowym rokiem w obrocie gospodarczym wyodrębniona zostanie nowa kategoria przedsiębiorców, którym przysługiwać będzie część uprawnień konsumenckich. Przedsiębiorcy oferujący swoje towary / usługi innym przedsiębiorcom („business-to-business” – B2B) powinni podjąć odpowiednie działania dostosowawcze.
Od wielu już lat sytuacja prawa konsumentów w relacjach z przedsiębiorcami jest uregulowana w taki sposób, aby zapewnić tym pierwszym odpowiednią ochronę przy zawieraniu umów z tymi drugimi. Powszechnie przyjmuje się bowiem, że konsument jako uczestnik obrotu gorzej poinformowany i tradycyjnie słabsza strona umowy, powinien posiadać dodatkowe uprawnienia nabywając usługę lub towar od przedsiębiorcy. Nikogo nie dziwią obecnie prawa konsumenta do zwrotu towaru zakupionego w sklepie internetowym (prawo odstąpienie od umowy), możliwość reklamacji wadliwego towaru, czy szczególne obowiązki informacyjnej przedsiębiorcy w kontaktach z konsumentami.
Odmiennie wygląda natomiast sytuacja przedsiębiorców (w tym osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą) w przypadku zawierania umów z innymi przedsiębiorcami („business-to-business” – B2B). W razie bowiem dokonywania zakupu towarów / usług „na fakturę”, obie strony stosunku umownego uznawana są za równe sobie, a co za tym idzie nie mogą korzystać z uprawnień konsumenckich. W praktyce nie ulega jednak wątpliwości, że często pozycja negocjacyjna jednoosobowych przedsiębiorców nie różni się szczególnie od sytuacji konsumentów.
Od nowego roku ulegnie to zmianie, z części uprawnień konsumenckich będą mogli korzystać również przedsiębiorcy prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, czyli osoby wpisane do CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej).
Uprawnienia konsumenckie będą przysługiwać przedsiębiorcom w przypadku umów bezpośrednio związanych z ich działalnością gospodarczą, gdy z treści umowy wynikać będzie, że nie posiada ona dla takiego przedsiębiorcy charakteru zawodowego (wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez niego działalności gospodarczej wpisanej do CEIDG). Tym samym, jeśli jednoosobowy przedsiębiorca będzie nabywał towary / usługi, które wykorzystuje w działalności gospodarczej, ale które nie służą bezpośrednio wykonywanej przez niego działalności gospodarczej / zawodowej, wówczas będzie mógł się powołać na uprawnienia konsumenta (przykładowo księgowy kupujący drukarkę do swojego biura).
Do tej kategorii „pół-przedsiębiorców / pół-konsumentów” zastosowanie znajdą przepisy zakazujące stosowanie niedozwolonych postanowień umownych (tzw. „klauzul abuzywnych”), przepisy konsumenckie o rękojmi za wady rzeczy oraz prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa (w szczególności dotyczy to umów zawieranych przez internet).
Zmiany przepisów w tym zakresie wymagać będą odpowiedniego dostosowania się do nich przez przedsiębiorców oferujących swoje towary / usługi innym przedsiębiorcom. Przede wszystkim do nowych wymogów powinny dostosować się firmy, które dotychczas oferowały swoje towary / usługi wyłącznie innym przedsiębiorcom (B2B). Niezbędne stanie się obecnie rozróżnienie ich klientów na tych korzystających z uprawnień konsumenckich oraz pozostałych.
W związku z nowymi przepisami, podmioty oferujące dotychczas towary / usługi wyłącznie przedsiębiorcom powinny odpowiednio zmienić dokumentację kierowaną do swoich klientów (firmy z CEIDG). W szczególności niezbędne są:
- weryfikacja postanowień umownych, w tym regulaminów, ogólnych warunków umownych, wzorów umów;
- uzupełnienia klauzul informacyjnych (w tym wymaganych przez RODO);
- opracowanie dodatkowych dokumentów, takich jak chociażby wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy.
