Yποστήριξη για επιδοτούμενα προγράμματα

Ολοκληρώθηκε στις 9/9/2021 η δημόσια διαβούλευση του νέου σχεδίου νόμου για τις Στρατηγικές Επενδύσεις, με σκοπό τη  βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος στη χώρα μας, μέσω βελτιωτικών ρυθμίσεων που διασφαλίζουν την επιτάχυνση και ευελιξία των προβλεπόμενων για τις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις διοικητικών διαδικασιών, καθώς και την ασφάλεια δικαίου στους υποψήφιους στρατηγικούς επενδυτές μέσω της ενοποίησης των διατάξεων περί στρατηγικών επενδύσεων. 

Οι βασικές αλλαγές του νέου θεσμικού πλαισίου συνοψίζονται στα εξής:

• Προστέθηκαν νέες κατηγορίες Στρατηγικών Επενδύσεων, δίνοντας έμφαση τους τομείς αγροδιατροφής, έρευνας και καινοτομίας, βιοτεχνολογίας, πολιτιστικής και δημιουργικής βιομηχανίας, ρομποτικής, τεχνητής νοημοσύνης, ιατρικού τουρισμού, διαχείρισης απορριμμάτων και αποβλήτων, διαστημικής βιομηχανίας, ψηφιακού μετασχηματισμού και cloud computing.
• Ορίστηκαν αυξημένοι συντελεστές δόμησης για τα Data Centers.
• Μειώθηκαν τα όρια των προϋποθέσεων υπαγωγής ανά κατηγορία.
• Τέθηκαν επιπρόσθετα  κριτήρια για επενδύσεις σε μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), προκειμένου να χαρακτηρισθούν ως στρατηγικές.
• Εξειδικεύθηκε ο ορισμός των Εμβληματικών Επενδύσεων Εξαιρετικής Σημασίας.
• Θεσπίστηκε η δυνατότητα λήψης των κίνητρων της επιχορήγησης ή επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης ή επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης για τις Εμβληματικές Επενδύσεις Εξαιρετικής Σημασίας.

Ειδικότερα:

Ως «στρατηγικές επενδύσεις» νοούνται οι επενδύσεις, οι οποίες, λόγω της στρατηγικής τους βαρύτητας για την εθνική ή την τοπική οικονομία, μπορεί να επιφέρουν ποσοτικά και ποιοτικά αποτελέσματα σημαντικής έντασης για την αύξηση της απασχόλησης, την παραγωγική ανασυγκρότηση και την ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος της χώρας σύμφωνα με τις αρχές της κοινωνικά δίκαιης, δίχως αποκλεισμούς, ισόρροπης και αειφόρου ανάπτυξης, με κύρια χαρακτηριστικά την προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων, την εξωστρέφεια και εξαγωγική δραστηριότητα, την καινοτομία, την ανταγωνιστικότητα, τον καθολικό σχεδιασμό, την εξοικονόμηση φυσικών πόρων στην προοπτική της κυκλικής οικονομίας και την υψηλή προστιθέμενη αξία, ιδίως σε τομείς οικονομικών δραστηριοτήτων διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων ή υπηρεσιών.

Οι στρατηγικές επενδύσεις διακρίνονται ανάλογα με τα παρεχόμενα κίνητρα στις ακόλουθες κατηγορίες: «Στρατηγικές Επενδύσεις 1», «Στρατηγικές Επενδύσεις 2», «Εμβληματικές Επενδύσεις Εξαιρετικής Σημασίας», «Στρατηγικές Επενδύσεις Ταχείας Αδειοδότησης», «Αυτοδίκαια εντασσόμενες Στρατηγικές Επενδύσεις».

Αποτελούν επενδύσεις  οι οποίες υλοποιούνται από διακεκριμένες νομικές οντότητες, συμπεριλαμβανομένων ιδίως, όσων προωθούν την πράσινη οικονομία, την καινοτομία, την τεχνολογία, καθώς και την οικονομία χαμηλού ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

Για τον χαρακτηρισμό ενός επενδυτικού σχεδίου ως «Εμβληματικής Επένδυσης Εξαιρετικής Σημασίας» συστήνεται τριμελής επιτροπή, τα μέλη της οποίας είναι επιστήμονες εγνωσμένου κύρους ποικίλων ειδικοτήτων.

Για να χαρακτηριστούν ως στρατηγικές, επενδύσεις σε μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), πρέπει επιπρόσθετα να εμπίπτουν και σε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις:

α) Αποτελούν έργα των παρακάτω καινοτόμων εφαρμογών και τεχνολογιών που αξιοποιούν ενεργειακές τεχνολογίες και εφαρμογές για την ενίσχυση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, έχουν προϋπολογισμό κατ’ ελάχιστον ΕΥΡΩ 50 000 000 και κοινό σημείο σύνδεσης στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας:

    αα) συστήματα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, 

    αβ) παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου, 

    αγ) εγκατάσταση θαλάσσιων αιολικών και πλωτών φωτοβολταϊκών πάρκων, 

    αδ) έργα ΑΠΕ που διασυνδέουν περιοχές της επικράτειας με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας μέσω υποβρύχιου καλωδίου, 

    αε) έργα ΑΠΕ πλήρως ελεγχόμενης ηλεκτροπαραγωγής σύμφωνα με την παρ. 14 του άρθρου 2 του ν. 4414/2016 (Α΄ 149), 

    αστ) υβριδικά έργα ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ σε Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (ΜΔΝ). 

β) Αποτελούν έργα ΑΠΕ που έχουν προϋπολογισμό κατ’ ελάχιστον ΕΥΡΩ 100 000 000 και κοινό σημείο σύνδεσης στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.

Τα επενδυτικά κίνητρα που παρέχονται με το νέο θεσμικό πλαίσιο για τις στρατηγικές επενδύσεις είναι τα εξής:

• Κίνητρα χωροθέτησης

i. Προβλέπεται η δυνατότητα κατάρτισης Ειδικών Σχεδίων Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ) επί καταρχήν ενιαίων εκτάσεων, ενώ μόνο κατ’ εξαίρεση και υπό προϋποθέσεις και επί μη ενιαίων εκτάσεων.

ii. Ειδικά για τις Στρατηγικές Επενδύσεις 2 στον τομέα της βιομηχανίας και της εφοδιαστικής αλυσίδας, προβλέπεται η δυνατότητα χρήσης του ΕΣΧΑΣΕ με συντελεστή δόμησης 0.6. Για τις επενδύσεις στον τομέα κατασκευής κέντρων δεδομένων (Data Centre) ο ανώτατος επιτρεπόμενος συντελεστής δόμησης ορίζεται                 σε 0.8 και το ανώτατο επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης ορίζεται σε 60%.

• Φορολογικά κίνητρα

i. Για τις επενδύσεις, που χαρακτηρίζονται ως στρατηγικές εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις σταθεροποίησης του φορολογικού συντελεστή.

ii. Προβλέπεται η δυνατότητα φορολογικής απαλλαγής που συνίσταται στην απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, τα οποία προκύπτουν με βάση τη φορολογική νομοθεσία, από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, αφαιρουμένου του φόρου του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας που αναλογεί στα κέρδη που διανέμονται ή αναλαμβάνονται. Το ποσό της φορολογικής απαλλαγής συνιστά ισόποσο αποθεματικό. Ο φορέας της επένδυσης μπορεί να αξιοποιήσει το σύνολο της δικαιούμενης φορολογικής απαλλαγής μέσα σε15 φορολογικά έτη και όχι σε διάστημα μικρότερο των 3 φορολογικών ετών από το έτος θεμελίωσης του δικαιώματος χρήσης του κινήτρου.

 iii. Προβλέπεται  η δυνατότητα επιτάχυνσης των φορολογικών αποσβέσεων των παγίων που έχουν ενταχθεί στο εγκεκριμένο σχέδιο επένδυσης με προσαύξηση των οικείων συντελεστών κατά ποσοστό 100%. Ο τελικός προσαυξημένος συντελεστής δεν μπορεί να υπερβαίνει το 40% σε περίπτωση που ο αρχικός             συντελεστής απόσβεσης είναι ανώτερος του 20%.

 iv. Ειδικά για τις μεταποιητικές επιχειρήσεις, οι αποσβέσεις των μηχανημάτων και του μηχανολογικού εξοπλισμού εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα κατά τον χρόνο της πραγματοποίησής τους, προσαυξημένες κατά ποσοστό 30%.

• Κίνητρο ταχείας αδειοδότησης

Οποιαδήποτε απαιτούμενη άδεια, έγκριση ή γνωμοδότηση για την εγκατάσταση ή λειτουργία στρατηγικής επένδυσης, συμπεριλαμβανομένων των χωροταξικών αδειών, εκδίδεται εντός της προθεσμίας 45 ημερολογιακών ημερών που εκκινεί από την ημερομηνία υποβολής του σχετικού φακέλου από τον φορέα της επένδυσης.  Η αδειοδοτούσα αρχή εξετάζει την τυπική και ουσιαστική πληρότητά του και μπορεί εντός 15 ημερολογιακών ημερών και μία μόνο φορά να αιτηθεί συμπληρωματικά στοιχεία, οπότε η προθεσμία αναστέλλεται και αρχίζει και πάλι από την κατάθεσή τους. Σε κάθε περίπτωση, η παραπάνω προθεσμία των 45 ημερών δεν παρεκτείνεται.

Σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της παραπάνω προθεσμίας, παρέχεται η δυνατότητα στον Υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης να εκδώσει ή να απορρίψει αιτιολογημένα τη σχετική άδεια.

• Κίνητρα ενίσχυσης δαπανών

Παρέχονται ενισχύσεις με τη μορφή επιχορήγησης, που συνίστανται στην παροχή χρηματικού ποσού για την κάλυψη τμήματος των ενισχυόμενων δαπανών. Συγκεκριμένα:

i. Ενίσχυση για την πρόσληψη εργαζομένων σε μειονεκτική θέση και ατόμων με αναπηρία ή χρόνια πάθηση, η οποία, αθροιζόμενη με τυχόν άλλες κρατικές ενισχύσεις, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα ΕΥΡΩ 5 000 000 ανά επενδυτικό σχέδιο.

ii. Ενίσχυση για έργα Έρευνας και Ανάπτυξης, η οποία, αθροιζόμενη με άλλες τυχόν κρατικές ενισχύσεις, δεν μπορεί να υπερβαίνει (α) για έργα που αφορούν κυρίως τη βιομηχανική έρευνα τα ΕΥΡΩ 20 000 000 ανά επενδυτικό σχέδιο, (β) για έργα που αφορούν κυρίως πειραματική ανάπτυξη τα ΕΥΡΩ 15 000 000 ανά επενδυτικό σχέδιο και (γ) για μελέτες σκοπιμότητας και προετοιμασίας ερευνητικών δραστηριοτήτων τα ΕΥΡΩ 7 500 000 ανά επενδυτικό σχέδιο.

iii. Οι «Εμβληματικές Επενδύσεις Εξαιρετικής Σημασίας» μπορεί να λάβουν και ενισχύσεις, διαζευκτικά ή σωρευτικά, με την ακόλουθη μορφή:

    α) επιχορήγηση, η οποία συνίσταται στην παροχή χρηματικού ποσού από το Δημόσιο για την κάλυψη τμήματος των ενισχυόμενων δαπανών και προσδιορίζονται ως ποσοστό επ` αυτών,

    β) επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης, η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο τμήματος των καταβαλλόμενων δόσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης που συνάπτεται για την απόκτηση καινούργιου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού,

    γ) επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο μέρους του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας, που δημιουργούνται και συνδέονται με το επενδυτικό σχέδιο.

Οι προϋποθέσεις υπαγωγής ανά κατηγορία και τα παρεχόμενα επενδυτικά κίνητρα έχουν ως εξής:

• Κάθε ενδιαφερόμενος φορέας επένδυσης υποβάλλει προς την «Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου Α.Ε.» (Enterprise Greece) αίτηση, η οποία συνοδεύεται από πλήρη φάκελο με τα στοιχεία που, κατ’ ελάχιστον, ορίζονται στο νόμο και στα οποία συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, το επιχειρηματικό σχέδιο, το χρονοδιάγραμμα, η ανάλυση προϋπολογισμού και η ανάλυση των άμεσων και έμμεσων επιπτώσεων της επένδυσης.
• Η Enterprise Greece αξιολογεί και γνωμοδοτεί την επενδυτική πρόταση εντός προθεσμίας 45 ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία κατάθεσης του φακέλου. Στη συνέχεια, αναρτά τα βασικά στοιχεία του φακέλου και μία επιτελική σύνοψη της επενδυτικής πρότασης σε κατάλληλα διαμορφωμένη πλατφόρμα στον ιστότοπό της και καλεί σε δημόσια διαβούλευση το κοινό και τους συναρμοδίους φορείς. Η διαβούλευση διενεργείται για 10 ημερολογιακές ημέρες. Η τελική γνωμοδότηση της Enterprise Greece διαβιβάζεται στη Γενική Γραμματεία Ιδιωτικών Επενδύσεων και Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, η οποία ακολούθως διαβιβάζει τον εισηγητικό φάκελο στη Συντονιστική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων (ΣΕΣΕ).
• Η ΣΕΣΕ είναι αρμόδια για την εξέταση του επενδυτικού φακέλου και τη διατύπωση γνώμης προς τον Πρόεδρο της Διυπουργικής Επιτροπής Στρατηγικών Επενδύσεων (ΔΕΣΕ).
• Για τις επενδυτικές προτάσεις, των οποίων οι φορείς επένδυσης αιτούνται ενισχύσεων για έργα έρευνας και ανάπτυξης, γνωμοδοτεί επιπροσθέτως και η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ).
• Ο χαρακτηρισμός ενός επενδυτικού σχεδίου ως Στρατηγικής Επένδυσης και η ένταξή του σε μία από τις παραπάνω κατηγορίες γίνεται με απόφαση της ΔΕΣΕ. Η ΔΕΣΕ, λαμβάνοντας υπόψη τα κριτήρια που ορίζονται στον νόμο, αποφασίζει εντός 30 ημερολογιακών ημερών από την περιέλευση του εισηγητικού φακέλου στη Γενική Γραμματεία Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων. Η απόφαση δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
• Για την κάλυψη του διοικητικού κόστους διεκπεραίωσης του επενδυτικού φακέλου από την Enterprise Greece απαιτείται η καταβολή διαχειριστικής αμοιβής, που ανέρχεται συνολικά σε 0,1% του συνολικού κόστους της επένδυσης και δεν μπορεί να είναι μικρότερη από ΕΥΡΩ 50 000 ούτε να υπερβαίνει τα ΕΥΡΩ 250 000. Το 25% της διαχειριστικής αμοιβής καταβάλλεται με την υποβολή της αίτησης, ενώ το υπολειπόμενο 75% καταβάλλεται πριν από τη συνεδρίαση της ΔΕΣΕ, στην ημερήσια διάταξη της οποίας έχει εισαχθεί προς εξέταση η επενδυτική πρόταση. Σε περίπτωση που τελικά η επενδυτική πρόταση δεν χαρακτηρισθεί από τη ΔΕΣΕ ως Στρατηγική επιστρέφεται το 75% του συνόλου της διαχειριστικής αμοιβής.

• Ο φορέας της επένδυσης οφείλει, εντός 45 ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της οικείας απόφασης της ΔΕΣΕ, να υποβάλει προς τη Γενική Διεύθυνση Στρατηγικών Επενδύσεων επενδυτικό και αδειοδοτικό φάκελο με το περιεχόμενο που, κατ’ ελάχιστον, ορίζεται στο νόμο.
• Ο συνολικός χρόνος για την έκδοση όλων των απαιτούμενων αδειών για την υλοποίηση μιας στρατηγικής επένδυσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 3 έτη από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης της ΔΕΣΕ περί του χαρακτηρισμού της ως στρατηγικής επένδυσης.
• Ο συνολικός χρόνος για την υλοποίηση μιας στρατηγικής επένδυσης δεν δύναται να υπερβαίνει τα δεκαπέντε (15) έτη από  την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης της ΔΕΣΕ περί του χαρακτηρισμού της ως στρατηγικής επένδυσης.