Newsletter energetyczny. Aktualizacja KPEiK, ustawa wiatrakowa

28 lipca 2025 r.  Ministerstwo Klimatu i Środowiska zatwierdziło nową wersję projektu aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 roku  z perspektywą do 2040 r. (KPEiK). Zaktualizowany plan wyznacza ambitniejszy kierunek transformacji energetycznej Polski – przewiduje m.in. ponad 50-procentowy udział odnawialnych źródeł energii w produkcji energii elektrycznej do 2030 r. oraz redukcję emisji gazów cieplarnianych o 53,9% (w porównaniu do 1990 r.).

Podstawą KPEiK jest sześć filarów transformacji energetycznej:

• Obniżenie cen energii – dążenie do niższych kosztów wytwarzania energii i spadku cen dla odbiorców;
• Modernizacja sieci i rozwój magazynów energii – unowocześnienie infrastruktury elektroenergetycznej i rozbudowa magazynów energii dla stabilności systemu;
• Przyspieszony rozwój OZE i elektryfikacja – intensyfikacja inwestycji w zieloną energię (wiatr, słońce itp.) oraz elektryfikacja sektora ciepłownictwa i transportu;
• Poprawa efektywności energetycznej – zwiększanie wydajności zużycia energii w gospodarce (np. termomodernizacja budynków, modernizacja przemysłu);
• Wsparcie innowacyjnych technologii – rozwój nowych rozwiązań (np. zielony wodór, CCS/CCUS) oraz ogromny plan finansowy dla transformacji;
• Sprawiedliwa transformacja społeczna – zapewnienie, że przemiany będą społecznie sprawiedliwe (ochrona regionów górniczych, ograniczanie ubóstwa energetycznego).

Plan zakłada, że już w 2030 roku ponad połowa (51,8%) energii elektrycznej w Polsce będzie wytwarzana z OZE, a w 2040 r. udział ten wzrośnie do niemal 80%.

Również w sektorze ciepłownictwa nastąpi gwałtowny wzrost roli źródeł odnawialnych – według dokumentu, produkcja z OZE ma osiągnąć 36,7% udziału w ciepłownictwie systemowym do 2030 r. oraz 67,6% do roku 2040. Transformacji tej towarzyszyć będzie całkowite odejście od węgla jako paliwa. Ministerstwo Klimatu i Środowisko zakłada, że eksploatacja węglowych elektrociepłowni zakończy się około 2035 r., a od 2040 r. cała energia elektryczna ma pochodzić ze źródeł nisko- i zeroemisyjnych. Gaz ziemny będzie pełnić rolę paliwa przejściowego. Przewiduje się, że jego zużycie osiągnie szczyt w latach 2025–2030, po czym zacznie systematycznie spadać. W efekcie tych zmian, przewiduje się, że import paliw kopalnych obniży się nawet o ok. 37% do 2040 r., co wzmocni bezpieczeństwo energetyczne kraju i zmniejszy zależność od dostaw surowców z zagranicy.

Realizacja KPEiK wiąże się z ogromnymi inwestycjami – łączny wolumen nakładów do 2030 r. szacowany jest na ok. 1,1 bln zł. Jest to największe przedsięwzięcie modernizacyjne w Polsce od 1989 roku. Środki te zostaną skierowane nie tylko na nowe moce, ale również np. na modernizację sieci elektroenergetycznych, masową termomodernizację budynków, rozwój magazynów energii, a także technologii wodorowych i biometanu.

Nowy KPEiK będzie spójny z celami klimatyczno-energetycznymi Unii Europejskiej – w szczególności z założeniami pakietu „Fit for 55” oraz zmienionej dyrektywy OZE. Polska zobowiązała się do redukcji emisji o 53,9% do 2030 r. oraz do osiągnięcia udziału OZE wyższego niż wiążący cel unijny.

KPEiK rozpatruje dwa scenariusze rozwoju transformacji. Scenariusz WEM (ang. with existing measures – „business as usual”) stanowi bazową ścieżkę rozwoju. Według szacunków, scenariusz WEM pozwoli na ok. 43% redukcji emisji do 2030 r. (względem 1990). Natomiast scenariusz WAM (ang. with additional measures – scenariusz aktywnej transformacji) zakłada wdrożenie dodatkowych instrumentów politycznych i inwestycyjnych, przyspieszających dekarbonizację. W efekcie w wariancie WAM możliwe jest pełniejsze osiągnięcie unijnych celów – redukcja emisji sięga wspomnianych 53,9%, natomiast udział produkcji energii z OZE wzrasta do odpowiednio 51,8% (2030) i 79,8% (2040).

Przewiduje się, że to właśnie scenariusz WAM ma być właściwą ścieżką polskiej transformacji – aktywna polityka klimatyczno-energetyczna ma przynieść wyższy wzrost gospodarczy, lepszą jakość życia oraz niższe rachunki za energię dla obywateli.

Przyjęcie KPEiK oznaczać będzie dla biznesu zarówno wyzwania, jak i nowe możliwości. Dla sektora energetycznego plan stanowić może największy od dekad impuls inwestycyjny – szczególnie w obszarach OZE, magazynowania energii, modernizacji sieci oraz wdrożenia nowych technologii. Operatorzy systemów elektroenergetycznych oraz spółki energetyczne muszą przygotować się na przyspieszoną dekarbonizację i dostosowanie modeli biznesowych do osiągnięcia niskoemisyjnego miksu energetycznego. Z kolei przemysł i przedsiębiorstwa energochłonne mogą w perspektywie najbliższych lat liczyć na spadek kosztów energii i niższy ślad węglowy, co przełoży się na poprawę ich pozycji konkurencyjnej na rynku UE oraz ułatwi dostęp do zrównoważonego finansowania (ESG). Rząd podkreśla, że transformacja energetyczna stanie się nowym kołem zamachowym gospodarki, które może podnieść tempo wzrostu PKB o 3,6% rocznie (ponad dwukrotnie szybciej niż średnia UE).

Jednym z głównych deklarowanych efektów planu jest obniżenie kosztów energii oraz rachunków dla odbiorców końcowych. Według prognoz, jednostkowy koszt produkcji energii elektrycznej ma spaść o ok. 11% do 2030 r. i 31% do 2040 r. (w scenariuszu WAM), głównie dzięki tańszej energii z OZE oraz niższym kosztom emisji. Przełoży się to na realne oszczędności dla odbiorców: przeciętne rachunki za energię elektryczną gospodarstw domowych mają być niższe o ok. 6% w 2030 r., 18% w 2035 r. i 27% w 2040 r. (w porównaniu do obecnych poziomów). Analogiczne spadki cen energii odczują przedsiębiorstwa – w przypadku przemysłu rachunki mogą spaść o 9%, 21% i 28% w latach 2030/2035/2040, a w sektorze usług o 7%, 20% i 29%. Plan przewidywać ma przy tym pakiet działań osłonowych i społecznych, aby zapewnić sprawiedliwy charakter transformacji – m.in. dopłaty do termomodernizacji domów, wprowadzenie taryf socjalnych dla najuboższych, inwestycje w efektywność energetyczną mieszkań komunalnych oraz inne inicjatywy mające na celu redukcję ubóstwa energetycznego i odczuwalną poprawę jakości powietrza.

Przyjęta w MKiŚ aktualizacja KPEiK  wyznaczyć może jasny i długoterminowy kierunek dla polskiej polityki energetycznej i klimatycznej. Dla przedsiębiorstw oznaczać to będzie konieczność uwzględnienia nowych realiów – od ambitniejszych celów redukcji emisji, przez intensywny rozwój OZE i infrastruktury, po nowe regulacje prawne. Teraz prace nad aktualizacją KPEiK przejmuje nowo utworzone Ministerstwo Energii, które deklaruje wolę ponownego przenalizowania dokumentu i przedstawienia go Radzie Ministrów w październiku tego roku.

Aktualizacja KPEiK 2030 przyjęta przez MKiŚ - KPMG Poland

25 czerwca 2025 r. Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw. Ustawa zakłada zniesienie, wprowadzonej w 2016 r. zasady 10H i zmniejszenie minimalnej odległości od zabudowy mieszkaniowej do 500 metrów (wobec obecnie obowiązujących 700 metrów), owe ograniczenia dotyczące lokalizacji elektrowni w przestrzeniach powietrznych MRT i MCTR oraz w pobliżu dróg krajowych, z możliwością wyjątków zatwierdzanych przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. Zmiany obejmują również zasady odległości od sieci elektroenergetycznych oraz umożliwiają równoległe prowadzenie procedur środowiskowych i planistycznych. Ustawa wprowadza także uproszczone zasady dla repoweringu, czyli wymiany starszych turbin na nowe.

Poza regulacjami odnoszącymi się stricte do budowy turbin wiatrowych, ustawa zawiera również postanowienia, przedłużające, obowiązujące do końca września, zamrożenie ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych na poziomie 500 zł netto za MWh do czwartego kwartału 2025 roku.

W dniu 21 sierpnia 2025 r. Prezydent RP poinformował, że zawetował ustawę. Minister Klimatu i Środowiska zapowiedziała, że Ministerstwo Klimatu i Środowiska będzie dalej pracować nad ustawą tak, aby jeszcze we wrześniu trafiła ona do Sejmu.

6 sierpnia 2025 r. do podpisu Prezydenta przekazana została ustawa z dnia 5 sierpnia 2025 r. o zmianie ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym oraz niektórych innych ustaw („ustawa nowelizująca”).

Ustawa nowelizująca wprowadza szereg zmian w zakresie zasad postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa. Kluczowe zmiany obejmują: zasady utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy naftowej i produktów naftowych - w art. 24a ustawy o zapasach obowiązkowych wydłużono z 40 do 50 dni limitu na dostarczenie do Polski zapasów obowiązkowych gazów utrzymywanych poza granicami RP (w UE, EFTA lub EOG). Po nowelizacji, możliwość korzystania z ww. zapasów uzależniona będzie od zgody ministra właściwego ds. gospodarki surowcami energetycznymi (Ministra Energii) w terminie 30 dni od złożenia wniosku, po uzyskaniu opinii operatora systemu przesyłowego gazowego (Gaz-Systemu), która powinna być wyrażona w terminie 14 dni. Niewydanie odpowiednio: opinii lub samej decyzji ww. wskazanych terminach poczytuje się jako milczącą zgodę. Dodatkowo, zniesiony zostanie wymóg rezerwowania zdolności na interkonektorach, co jest kluczowe, w celu umożliwienia podmiotom korzystania z wykupionych mocy utrzymywanych na wypadek kryzysu, również w celach handlowych. Wprowadzono także nowe terminy i zasady obliczania wymaganej ilości zapasów (30 czerwca danego roku kalendarzowego do poziomu wynikającego z obliczeń wykonanych zgodnie z ust. 3b lub 3k. W okresie od dnia 1 stycznia do dnia 29 czerwca danego roku kalendarzowego dane do obliczeń wymaganej ilości zapasów obowiązkowych są ustalane na podstawie wielkości przywozu ropy naftowej lub paliw, lub produkcji paliw, w przedostatnim roku kalendarzowym).

Warto zaznaczyć, że pierwotny projekt ustawy nowelizującej zakładał całkowite uchylenie przepisu art. 24a, z uwagi na jego kwestionowanie przez Komisję Europejską, jako naruszającego zasady niedyskryminacji i faworyzujący firmy utrzymujące zapasy gazu w Polsce, co znalazło swój finał przed Trybunałem Sprawiedliwości UE. Uchwalenie nowelizacji w wersji znacząco łagodzącej obecne wymogi w zakresie utrzymywania zapasów gazu poza granicami RP może być zatem istotnym argumentem, przemawiającym za odstąpieniem przez Komisję Europejską od postępowania przed Trybunałem.

W odniesieniu do procedur i planów na wypadek wystąpienia zakłóceń w dostarczaniu gazu ziemnego do systemu gazowego lub nieprzewidzianego wzrostu zużycia gazu ziemnego przez odbiorców ustawa nowelizująca wprowadza obowiązek aktualizacji tych procedur, w celu zapewnienia ciągłości dostaw gazu ziemnego (art. 49 ustawy o zapasach obowiązkowych). Wprowadzono także nowe zasady dotyczące sporządzania planów wprowadzania ograniczeń (art. 58 ustawy o zapasach obowiązkowych), które muszą być zatwierdzone przez Prezesa URE, a operatorzy są zobowiązani do informowania odbiorców o ustalonych dla nich maksymalnych ilościach poboru gazu w terminie 30 dni od uzyskania takiego zatwierdzenia. Ustawa nowelizująca rozszerza również katalog podmiotów, których ograniczenia wynikające z planów nie dotyczą (odbiorcy chronieni w ramach solidarnego wsparcia oraz operatorzy systemów w zakresie zużycia na potrzeby własne instalacji magazynowania gazu ziemnego).

Dodany art. 54a ustawy o zapasach obowiązkowych wprowadza obowiązek współdziałania operatorów systemów gazowych i elektroenergetycznych w celu zapewnienia dostaw gazu i energii w okresie obowiązywania ograniczeń,
w szczególności poprzez: (i) uzgadnianie warunków prowadzenia ruchu sieciowego między systemami; (ii) zapewnienie kontroli jakości oraz poprawności wykonywania pomiarów przepływu gazu ziemnego między systemami gazowymi; (iii) przekazywanie, na wniosek operatora systemu przesyłowego gazowego lub operatora systemu połączonego gazowego, niezbędnych informacji służących do wprowadzania ograniczeń; (iv) ustalanie dobowych i godzinowych ilości gazu ziemnego umożliwiających prace jednostek wytwórczych wykorzystujących gaz ziemny do wytwarzania energii elektrycznej.

Wprowadzono także zmiany w definicjach jak również nowe zasady dotyczące kar pieniężnych za nieprzestrzeganie obowiązków związanych z przesyłaniem i dystrybucją gazu ziemnego.

Ustawa nowelizująca wchodzi w życie po upływie 7 dni od jej ogłoszenia, przy czym zapasy obowiązkowe ropy naftowej lub paliw na rok 2025 muszą być dostosowane w ciągu 14 dni od wejścia w życie ustawy. Zatwierdzone dotychczas przez plany wprowadzenia ograniczeń pozostają w mocy, zaś nowe powinny zostać opracowane przedłożone Prezesowi URE do zatwierdzenia do dnia 15 listopada 2025 r., a procedury zapewniające ciągłość gazu muszą zostać opracowane do 1 października 2025 r. Dodatkowo, zgodnie z przepisami przejściowymi dotychczasowe przepisy wykonawcze zachowują moc do czasu wejścia w życie nowych, ale nie dłużej niż przez 36 miesięcy od wejścia w życie ustawy. Od tego momentu odbiorcy, z wyjątkiem gospodarstw domowych, będą mieli 14 dni na złożenie oświadczenia dotyczące statusu odbiorcy chronionego.

7 września 2025 r. w życie wchodzi  Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 30 maja 2025 r. w sprawie szczegółowych cech jakościowo-wymiarowych drewna energetycznego (Dz.U. 2025 poz. 746), mające na celu poprawę efektywności wykorzystania surowca drzewnego, w możliwie jak najdłuższym łańcuchu (kaskadowo) przed wykorzystaniem go na cele energetyczne.

Rozporządzenie uniemożliwia przetworzenie drewna pełnowartościowego, w celu jego zaklasyfikowania jako drewno energetyczne na potrzeby spalania. Innymi słowy, nie będzie można spalać drewna, które można lepiej wykorzystać w przemyśle, np. w produkcji mebli.  Celem jest uniknięcie spalania pełnowartościowego drewna, które można lepiej wykorzystać.

Rozporządzenie określa następujące kryteria dla drewna energetycznego, rozumianego jako surowiec drzewny, który nie nadaje się do wykorzystania przemysłowego lub możliwości jego wykorzystania w sektorze innym niż energetyczny są ograniczone:

• średnica dolna drewna mniejsza niż 5 centymetrów bez kory lub 7 centymetrów w korze, bez względu na długość drewna, albo długość drewna do 2 metrów i średnica górna drewna równa lub mniejsza niż 5 centymetrów bez kory lub 7 centymetrów w korze, oraz
• wystąpienie co najmniej jednej z następujących wad drewna:
  • krzywizna jednostronna drewna wynosząca co najmniej 15 centymetrów na metr bieżący drewna,
  • krzywizna wielostronna drewna wynosząca co najmniej 10 centymetrów na metr bieżący drewna,
  • zgnilizna miękka drewna wynosząca łącznie co najmniej 30 % powierzchni przekroju jednego z czół drewna

W przypadku produktów ubocznych przerobu drewna, jako drewno energetyczne będą mogły zostać zakwalifikowane:

• niemożliwe do sklasyfikowania pozostałości drzewne, pozostające po ścince drzew lub manipulacji surowca;
• odpady drzewne lub pozostałości z produkcji rolniczej;
• produkty uboczne z przetworzenia drewna niezanieczyszczone nienaturalnymi substancjami;
• odpady drewnopochodne zanieczyszczone nienaturalnymi substancjami;
• surowiec z upraw energetycznych, w tym z krótkiej rotacji zagajników;
• surowiec pozyskany w wyniku działań zaradczych wobec inwazyjnych gatunków obcych.

W odniesieniu do drewna energetycznego będącego w posiadaniu wytwórców energii przed dniem wejścia w życie Rozporządzenia, przepisy Rozporządzenia nie mają zastosowania.

Oczekuje się, że nowe przepisy pozytywnie wpłyną na rynek drewna, poprzez ograniczenie wycinki lasów wyłącznie na potrzeby energetyki zawodowej, co przełoży się na lepszą ochronę ekosystemów leśnych. Nowe regulacje poprawią także sytuację przedsiębiorstw przemysłu drzewnego, zwiększając dostępność pełnowartościowego drewna i ograniczając konkurencję ze strony sektora energetycznego.  Według oczekiwań MKiŚ, ma to przyczynić się do rozwoju branży drzewnej i wzmocnienia konkurencji w tym sektorze.

29 lipca 2025 r. weszła w życie ustawa z dnia 25 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze („PGiG”), częściowo wdrażająca do polskiego porządku prawnego Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1787 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie redukcji emisji metanu w sektorze energetycznym oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/942 („Rozporządzenie metanowe”).

Rozporządzenie metanowe weszło w życie 4 sierpnia 2024 r. i określa przepisy mające zmierzać do redukcji emisji metanu w sektorze energetycznym w UE. W szczególności, zobowiązuje ono operatorów do monitorowania i raportowania właściwym organom swoich emisji metanu, jak również podejmowania wszelkich odpowiednich środków ograniczających i eliminujących emisje metanu w ramach prowadzonej przez nich działalności (w tym wykrywania i naprawy wycieków, ograniczenia dotyczące uwalniania do atmosfery i spalania gazu w pochodni, wymogi dotyczące skuteczności spalania oraz zgłaszania zdarzeń związanych z uwalnianiem do atmosfery i spalaniem gazu w pochodni).

Przepisy Rozporządzenia metanowego są stosowane bezpośrednio w państwach członkowskich bez konieczności  ich implementacji do krajowych porządków prawnych. Niemniej, zgodnie z delegacją art. 33 państwa członkowskie są zobowiązane do ustanowienia i powiadomienia Komisji, w terminie do 5 sierpnia 2025 r., przepisów dotyczących kar mających zastosowanie w przypadku naruszeń Rozporządzenia metanowego i podejmowania niezbędnych środków w celu zapewnienia ich wykonywania, w tym przyznania stosownych kompetencji właściwym organom krajowym.

Nowelizacją, dodano do art. 165 PGiG ust. 1a określający, że organem właściwym w sprawie monitorowania i stosowania egzekwowania Rozporządzenia metanowego jest Prezes Wyższego Urzędu Górniczego. Ustawa weszła w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Komentowana nowelizacja PGiG stanowi pierwszy etap procedury wdrożeniowej Rozporządzenia metanowego. W drugim etapie planowana jest dalsza nowelizacja przepisów krajowych, mająca na celu m.in. wprowadzenie sankcji za naruszenia przepisów Rozporządzenia oraz uregulowanie zasad dotyczących publikowania wykazu nieczynnych i opuszczonych odwiertów albo zamkniętych kopalni. 

Początkiem sierpnia zakończyły się konsultacje publiczne projektu rozporządzenia w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, zawierającego nowe warunki dotyczące oszczędności energii, izolacyjności cieplnej i rozwoju elektromobilności. Projektowane zmiany mają związek z implementacją do prawa polskiego przepisów unijnych przede wszystkim charakterystyki energetycznej budynków (Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1275 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków).

Projekt zakłada, że budynki powinny być wyposażone w systemy umożliwiające kontrolowanie
i monitorowanie zużycia energii, co pozwala na optymalizację jej zużycia i zwiększenie oszczędności (m.in. § 189, §375). Określa również wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej budynków - izolacja cieplna rurociągów, armatury i urządzeń ma odpowiadać warunkom określonym w Polskiej Normie dotyczącej izolacji cieplnej oraz przepisom rozporządzenia, co ma na celu ograniczenie strat ciepła (§134 ust. 4). Przewody instalacji ogrzewczej wodnej mają być chronione przed zamarzaniem i nadmiernymi stratami ciepła. Dodatkowo, projekt przewiduje, że na działkach budowlanych należy zapewnić instalację punktów ładowania oraz niezbędne okablowanie wraz z infrastrukturą kanałową na stanowiskach postojowych dla samochodów oraz miejscach dla rowerów (§15 ust. 1 pkt 2).

Projekt rozporządzenia zawiera również szereg postanowień dotyczących instalowania magazynów energii elektrycznej, które są oparte na akumulatorowych systemach magazynowania (Rozdział 12), w tym w zakresie obowiązkowego wyposażenia budynków z akumulatorowym magazynowaniem energii w dostępny dla ekip ratowniczych i zabezpieczony przed przypadkowym wyłączeniem zasilania, wyłącznik awaryjny, który odłącza system od wszystkich obwodów wejściowych i wyjściowych (§ 310), w stosownych przypadkach - urządzenia detekcyjne umożliwiające wykrywanie stężenia gazu (§ 311) oraz BMS, który spełnia wymagania bezpieczeństwa dla akumulatorów litowych (§ 312). Rozporządzenie określa również wymagania dotyczące obudowy magazynu (wykonanie z materiałów niepalnych, zabezpieczenie przed uszkodzeniami mechanicznymi, zapewnienie w pomieszczeniach odpowiedniej wentylacji), warunków instalacji wewnątrz i na zewnątrz budynku oraz minimalne odległości między magazynem energii a budynkiem oraz sąsiednimi zbiornikami odpowiednio: od 3 do 20 m, w zależności od pojemności akumulatorów.

Kolejnym etapem procesu legislacyjnego jest skierowanie projektu do Komitetów w celu ich dalszego opiniowania.

29 lipca 2025 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się Projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu efektywności energetycznej oraz metod obliczania oszczędności energii („Rozporządzenie”).

Celem nowelizacji jest aktualizacja, zawartego w §14 ust. 2 Rozporządzenia odesłania do aktu prawnego, określającego wartości, które umożliwiają przeliczanie jednostek energii zawartych w paliwach ciekłych, w związku z wygaśnięciem poprzednich przepisów dotyczących metodyki obliczania emisji gazów cieplarnianych.

1 lipca 2025 r. utraciło bowiem moc, rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 4 lipca 2022 r. w sprawie metodyki obliczania emisji gazów cieplarnianych, określenia wskaźników ich emisji oraz wartości opałowej dla poszczególnych paliw i wartości energetycznej energii elektrycznej (Dz. U. z 2025 r. poz. 1494) wydane na podstawie art. 30h ustawy z  dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i  kontrolowania jakości paliw (Dz. U. z 2023 r. poz. 846) – wskazanej w tym przepisie.

Po zmianie, wartości, które umożliwiają przeliczanie jednostek energii zawartych w paliwach ciekłych określa rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 18 kwietnia 2025 r. w sprawie wartości energetycznej poszczególnych biokomponentów, biopaliw ciekłych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu, gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu, innych paliw odnawialnych, paliw ciekłych i energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii (Dz. U. z 2025 r. poz. 545), wydane na podstawie art. 23 ust. 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (tj. Dz. U. z 2024 r. poz. 20, z późn. zm.)

Nowe przepisy określają wartości energetyczne biokomponentów i biopaliw – na poziomach podobnych lub zbliżonych do dotychczasowych wskaźników, z uwzględnieniem zmian w ustawie o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. Dodatkowo, nowe przepisy umożliwiają zakończenie trwających audytów efektywności energetycznej bez potrzeby ich dostosowywania do nowych wytycznych, co ma na celu uniknięcie wydłużenia czasu ich sporządzania oraz wzrostu kosztów.

Projekt jest na etapie opiniowania. 

W drugiej połowie maja, w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym
i elektronicznym oraz niektórych innych ustaw (UC97).

Projekt ustawy wprowadza zmiany w kilku kluczowych ustawach dotyczących gospodarki odpadami, w tym w ustawie o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Głównym celem ustawy, jest dostosowanie polskiego prawa do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/884 z dnia 13 marca 2024 r.¹, zmieniającej wcześniejsze przepisy dotyczące zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Zmiany te są konieczne w związku z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE, który stwierdził nieważność części dyrektywy z 2012 roku dotyczącej paneli fotowoltaicznych, ze względu na nieuzasadniony skutek wsteczny².

W tym celu, projekt przewiduje m.in. modyfikację dat granicznych określających, co uznaje się za "sprzęt dawny". W aktualnym stanie prawnym, datą graniczną decydującą o rozkładzie obowiązków dotyczących gospodarowania zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym i osiągnięcia minimalnych poziomów zbierania i recyklingu pomiędzy wprowadzającego sprzęt i właściciela (użytkownika) tego sprzętu jest 13 sierpnia 2005 r. Po zmianie, podział obowiązków zostanie utrzymany, przy czym zmiana dat granicznych spowoduje, że za „sprzęt dawny” będą uznawane:

1. sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych, wymieniony w załączniku nr 6 do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym („ustawa o zużytym sprzęcie”) (m.in. wielko- i małogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego, sprzęt informatyczny i telekomunikacyjny, sprzęt oświetleniowy, zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy) wprowadzony do obrotu do 13 sierpnia 2005 r.;
2. panele fotowoltaiczne przeznaczone dla gospodarstw domowych, wprowadzone do obrotu przed 1 stycznia 2016 r.;
3. inny sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych, niewymieniony w załączniku nr 6 do ustawy o zużytym sprzęcie, wprowadzony do obrotu przed 1 stycznia 2018 r.

W wyniku planowanych zmian użytkownicy sprzętu nieprzeznaczonego do użytku domowego będą zobowiązani do ponoszenia kosztów związanych z utylizacją paneli fotowoltaicznych wprowadzonych na rynek w okresie od 13 sierpnia 2005 r. do 31 grudnia 2015 r., a także innych urządzeń nieuwzględnionych w załączniku nr 6 ustawy o zużytym sprzęcie, jeśli zostały wprowadzone do obrotu między 13 sierpnia 2005 r. a 31 grudnia 2017 r. Odpowiedzialność ta zostanie jednocześnie zdjęta z podmiotów, które taki sprzęt wprowadzały na rynek. Ponadto projekt przewiduje utrzymanie obowiązku realizacji minimalnych poziomów zbierania, odzysku i recyklingu przez wprowadzających sprzęt, zgodnie z wymaganiami prawa unijnego i krajowego, co ma wspierać stabilność systemu gospodarowania elektroodpadami.

Dodatkowo, projekt ustawy ma na celu poprawienie transpozycji art. 8a ust. 5 akapit trzeci Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/851 z dnia 30 maja 2018 r., który dotyczy instytucji autoryzowanego (upoważnionego) przedstawiciela. Obecnie, brak takiej instytucji w polskim prawie (poza ustawą o zużytym sprzęcie) utrudnia przedsiębiorcom spoza Polski ustanowienie podmiotu odpowiedzialnego za realizację obowiązków związanych z wprowadzaniem produktów na rynek. Dzięki nowelizacji, przepis ten zostanie wprowadzony także do ustawy o gospodarce opakowaniami i ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, co wyrówna standardy obowiązujące w ustawie o elektroodpadach. Dzięki instytucji autoryzowanego przedstawiciela dystrybutorzy i importerzy zostają zwolnieni z bezpośrednich obowiązków, ale niedopełnienie obowiązku ustanowienia takiego przedstawiciela może wiązać się z sankcjami w wysokości od 15 000 zł do 500 000 zł.

Projekt nie obejmuje zmian w ustawie o bateriach i akumulatorach, ponieważ planowane jest uchylenie tej ustawy w związku z nowym rozporządzeniem UE dotyczącym baterii, które będzie obowiązywać bezpośrednio. Wprowadzenie instytucji autoryzowanego przedstawiciela w tym zakresie zostanie uwzględnione w przyszłej ustawie transponującej nowe rozporządzenie.

¹ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/884 z dnia 13 marca 2024 r. w sprawie zmiany dyrektywy 2012/19/UE w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (Dz.Urz.UE.L 884 z 19.3.2024, s. 884).

² Wyrok Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 25 stycznia 2022 r. w sprawie C-181/20.

Trwają prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa kamiennego oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (UD167). Projekt ma na celu zwiększenie efektywności dopłat z budżetu państwa, które są przeznaczone na redukcję zdolności produkcyjnych oraz dotacje związane z wygaszaniem działalności górniczej. Dotyczy to 12 podziemnych zakładów górniczych należących do spółek Skarbu Państwa, które wydobywają węgiel kamienny inny niż koksujący. Działania te są zgodne z harmonogramem zawartym w umowie społecznej z 2021 roku, dotyczącym transformacji sektora górnictwa węgla kamiennego oraz procesów transformacji województwa śląskiego. Wyjątkiem jest zakład górniczy KWK Bobrek-Piekary, który z powodów geologiczno-górniczych zakończy działalność wcześniej niż planowano.

Projekt ustawy wspiera realizację strategicznych dokumentów rządowych, takich jak Krajowy Plan w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 roku, które zakładają stopniowe odchodzenie od węgla kamiennego jako surowca energetycznego. Ustawa przewiduje również świadczenia dla pracowników likwidowanych zakładów, takie jak urlopy górnicze i odprawy pieniężne, co ma na celu zminimalizowanie negatywnych skutków społecznych likwidacji zakładów.

Nowością w projekcie jest to, że likwidacja zakładów będzie prowadzona przez przedsiębiorców górniczych, a nie przez Spółkę Restrukturyzacji Kopalń S.A. Likwidacja będzie finansowana z funduszu likwidacji zakładu górniczego oraz innych środków własnych przedsiębiorcy, a po ich wyczerpaniu z dotacji budżetowej i innych źródeł. Projekt zakłada również regulacje mające na celu eliminację sytuacji, w których dopłaty są wydatkowane na bieżące koszty funkcjonowania, zamiast na redukcję zdolności produkcyjnych.

Proponowane zmiany uwzględniają również przekazywanie nieruchomości należących do przedsiębiorstw górniczych na cele publiczne oraz pobudzanie aktywności gospodarczej. Część zmian ma charakter porządkujący, usuwając zbędne przepisy. Pomoc publiczna przewidziana w projekcie będzie mogła być udzielana po uzyskaniu zgody Komisji Europejskiej, co jest zgodne z przepisami unijnymi dotyczącymi pomocy publicznej.

Obecnie projekt ustawy jest procedowany przed Stałym Komitetem Rady Ministrów. 

21 lipca 2025 r. opublikowano założenia do projektu nowej ustawy o bateriach i zużytych bateriach (UC107). Celem zmian jest wdrożenie rozporządzenia UE 2023/1542 oraz kompleksowa reforma rynku baterii w Polsce. Nowa ustawa zastąpi dotychczasowe przepisy i wprowadzi szereg nowych obowiązków dla producentów, importerów oraz organizacji odpowiedzialności producentów (OOP). Najważniejsze założenia projektu to m. in.:

• Nowe obowiązki producentów
  Każdy producent baterii będzie zobowiązany do udziału w systemie OOP – podpisania umowy z wyspecjalizowaną organizacją odpowiedzialną za zbiórkę i recykling baterii. Projekt przewiduje także regularne audyty tych organizacji oraz szczegółowe zasady sprawozdawczości i raportowania środowiskowego.
• System opłat i kaucji
  Projekt przewiduje dwie główne opłaty: produktową (dla podmiotów niespełniających wymaganych poziomów zbiórki dla baterii przenośnych oraz baterii LMT) oraz depozytową (kaucję) przy sprzedaży dużych baterii samochodowych. Nowy system finansowania ma usprawnić recykling i ograniczyć nielegalne składowanie odpadów.
• Zaostrzone wymogi środowiskowe
  Przedsiębiorcy będą musieli m.in. raportować ślad węglowy baterii, zapewnić możliwość ich wyjmowania z urządzeń oraz ograniczyć zawartość substancji niebezpiecznych. Pojawią się też nowe obowiązki dotyczące paszportów baterii oraz wyższe wymagania co do magazynowania i przetwarzania zużytych baterii.
• Nowe organy nadzoru i sankcje
  Ustawa wyznaczy nowy organ nadzoru oraz określi system sankcji administracyjnych za nieprzestrzeganie przepisów. Zostanie również powołany organ odpowiedzialny za akredytację jednostek oceniających zgodność.

Projekt ustawy ma trafić do Sejmu w IV kwartale 2025 r. i w przypadku bezproblemowego procesu legislacyjnego można przewidywać, że wejście w życie nowych przepisów nastąpi najwcześniej na przełomie 2025/2026 r. Warto dodać, że dzięki pakietowi „Omnibus IV” część obowiązków (np. due diligence) została przesunięta na 2027 r., co daje przedsiębiorcom dodatkowy czas na przygotowanie procedur i wdrożenie zmian.

Planowane zmiany oznaczają konieczność dostosowania procesów produkcyjnych, modernizacji raportowania środowiskowego oraz wprowadzenia nowych rozwiązań w zakresie zbiórki i recyklingu baterii. Przedsiębiorcy powinni już teraz rozpocząć przygotowania do nowych wymogów – m.in. wybierając OOP, analizując koszty oraz przygotowując systemy raportowania i procedury weryfikacji dostawców.

17 czerwca 2025 r. do Sejmu wpłynął opracowany przez Ministra Rozwoju i Technologii tzn. projekt deregulacyjny prawa budowlanego (czyli projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw, druk 1379). Obecnie jest w trakcie I czytania w Komisji do Spraw Deregulacji oraz Komisji Infrastruktury.

Istotne dla branży energetycznej proponowane zmiany obejmują zwolnienie z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę wykonywania robót budowlanych polegających na instalowaniu:

1. pomp ciepła,
2. wolno stojących kolektorów słonecznych,
3. urządzeń fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 150 kW,
4. magazynów energii elektrycznej o pojemności nominalnej nie większej niż 20 kWh;
5. na obiekcie budowlanym urządzeń technicznych wraz z masztami, służących do wytwarzania energii elektrycznej z energii wiatru o mocy nie większej niż moc mikroinstalacji (tj. 50 kW) oraz o łącznej wysokości nie większej niż 3 m, z wyjątkiem obiektów sytuowanych na obszarze objętym planem generalnym lotniska użytku publicznego.

Roboty te będą jednak podlegały obowiązkowi zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej na podstawie art. 30 ustawy – Prawo budowlane. Do urządzeń fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 6,5 kW będzie natomiast stosował się obowiązek uzgodnienia z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej projektu tych urządzeń oraz zawiadomienia organów Państwowej Straży Pożarnej o zakończeniu instalowania tych urządzeń i rozpoczęciu ich użytkowania, przy którym przekazuje się tym organom plan urządzenia fotowoltaicznego dla ekip ratowniczych.

Ważną zmianą jest również wprowadzenie instytucji tzw. „żółtej kartki”, czyli otrzymania przez inwestora od organu nadzoru budowlanego pouczenia o konieczności doprowadzenia budowy do stanu zgodności z pozwoleniem na budowę, dokumentacją projektową lub przepisami prawa. Zgodnie z proponowaną zmianą, inwestor może otrzymać powyższe pouczenie przed wszczęciem formalnego postępowania na podstawie art. 50-51 Prawa budowlanego.

Instytucja żółtej kartki znajdzie zastosowanie przede wszystkim w przypadku istotnego odstąpienia od dokumentacji projektowej. Podczas procesu budowlanego zdarza się, że zmiana zakwalifikowana przez projektanta jako nieistotna, jest uważana przez organ nadzoru budowlanego za zmianę istotną, wymagającą uzyskania zmiany pozwolenia na budowę. Po wejściu w życie nowelizacji, inwestor będzie mógł otrzymać pouczenie, jako ostrzeżenie organu nadzoru o kwalifikacji zmiany i usunąć jej skutki. Wydaje się zasadne, aby inwestor mógł, także po otrzymaniu pouczenia, złożyć wniosek o wydanie pozwolenia zamiennego. Niestety nowelizacja nie przyznaje inwestorowi takiego uprawnienia przez co ogranicza korzyści z nowej instytucji.

Nowelizacja prawa budowlanego korzystna, ważną zmianą instytucja "żółtej kartki" - KPMG (opinia) | Biznes PAP

26 czerwca 2025 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji ukazał się trzeci już projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (UDER39), mający na celu usunięcie sporów kompetencyjnych i doprecyzowanie właściwości organów w zakresie wydawania pozwoleń zintegrowanych dla instalacji magazynujących ponad 50 ton odpadów niebezpiecznych jak również umożliwienie marszałkom województw wykonywania zadań nadzorczych nad prawidłowością potwierdzania recyklingu odpadów opakowaniowych (ułatwienie marszałkom województw unieważniania dokumentów DPR/EDPR).

Kluczową zmianą jest ponowne wydłużenie – tym razem do 31 grudnia 2027 r. ważności pozwoleń na zbieranie lub przetwarzanie odpadów. Ma to zapobiec sytuacjom, w których firmy musiałyby zaprzestać działalności z powodu przewlekłości postępowań o nowe decyzje. Po 1 stycznia 2028 r. decyzje wygasają z mocy prawa, bez możliwości dalszego przedłużania.

Dnia 9 lipca b.r. uchwalono ustawę o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi (dalej jako: „ustawa nowelizująca”), która w dniu 4 sierpnia b.r. została przekazana Prezydentowi do podpisu.

W zakresie prawa zamówień publicznych, wprowadzona nowelizacja dotyczy przede wszystkim uregulowania kwestii dostępu do unijnego rynku zamówień publicznych dla tzw. „wykonawców z państw trzecich”, czyli wykonawców z państw, z którymi Unia Europejska (dalej jako: „UE”) nie jest związana żadną umową międzynarodową gwarantującą na zasadzie wzajemności i równości dostęp do rynku zamówień publicznych.

Brak konkretnych regulacji odnoszących się do sytuacji prawnej powyższych wykonawców w odniesieniu do obowiązku przestrzegania przez nich tożsamych wymogów i standardów, jakie stawiane są wykonawcom pochodzącym z państw UE, stwarzał ryzyko wystąpienia nierównej konkurencji na rynku zamówień publicznych, a co za tym idzie ograniczał udział wykonawców unijnych, w tym i polskich w tworzeniu gospodarki UE.

Dotychczasowy stan prawny 

Na gruncie prawodawstwa unijnego, kwestię dostępu do zamówień publicznych podmiotów z państw trzecich pośrednio regulują dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień, tj. dyrektywa 2014/24/UE (dalej jako: „dyrektywa klasyczna”)³ oraz dyrektywa 2014/25/UE (dalej jako: „dyrektywa sektorowa”)⁴. Powyższe akty prawne nakładają wymóg traktowania niektórych wykonawców spoza UE, tzn. podmiotów pochodzących z państw-stron Porozumienia GPA, a więc Porozumienia Światowej Organizacja Handlu w sprawie Zamówień Rządowych w sposób nie mniej korzystny niż traktowani są wykonawcy unijni.

W unijnych dyrektywach brak jest jednak nawiązania do wykonawców z państw trzecich niebędących członkami UE, ani stronami Porozumienia GPA lub umów dwustronnych zawartych przez UE. Co więcej, obecne przepisy polskiego ustawodawstwa, definiując wykonawcę również nie odnoszą się w swojej treści do kwestii pochodzenia wykonawcy. Wielokrotnie podnosi się, iż dla wykonawców z państw trzecich polski rynek zamówień publicznych jest „otwarty”, a więc dostęp do zamówień publicznych odbywa się na zasadzie równości, niezależnie od tego, skąd dany wykonawca pochodzi.

Przełomowe orzecznictwo TSUE

Impulsem do uregulowania, na poziomie krajowym, w sposób bardziej precyzyjny - sytuacji prawnej wykonawców z państw trzecich i ich udziału w zamówieniach publicznych oferowanych na rynku europejskim stały się dwa wyroki, które zapadły przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako: „TSUE” lub „Trybunał”), tj. wyrok TSUE z dnia 22 października 2024 r. w sprawie C-652/22⁵ oraz wyrok TSUE z dnia 13 marca 2025 r. w sprawie C-266/22⁶.

Trybunał   we wskazanych wyrokach stwierdził, że ustalanie warunków, na jakich wykonawcy z państw trzecich mogą uczestniczyć w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego na poziomie unijnym, należy do wspólnej polityki handlowej i leży w wyłącznej kompetencji UE. TSUE podkreślił, że wykonawcy, z którymi UE nie zawarła żadnej umowy międzynarodowej w sprawie wzajemnego i równego dostępu do rynku zamówień publicznych nie mają zagwarantowanego prawa dostępu do takiego rynku. Jednakże, mogą oni ubiegać się o udzielenie zamówienia publicznego w państwach członkowskich UE, pod warunkiem, że dostęp taki zostanie im przyznany decyzją zamawiającego. Analogiczne rozwiązanie zachodzi w przypadku postępowań o zawarcie umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi.

Najważniejsze zmiany w zakresie prawa zamówień publicznych

W ślad za wydanymi wyrokami Trybunału - Urząd Zamówień Publicznych – wydał swoje stanowiska w tym zakresie, które ma stanowić wykładnię stosowanych przepisów w świetle wyroków Trybunału⁷.  Pomimo wydanych stanowisk Urzędu, zamawiający mierzyli się z szeregiem wątpliwości związanych z udziałem państw trzecich w postepowaniach o udzielenie zamówień publicznych oraz z zagadnieniami prawa do wniesienia odwołania od decyzji zamawiających. W wyniku pojawiających się wątpliwości, oraz w celu ujednolicenia zasad postępowania wobec wykonawców z państw trzecich, przyjęto ustawę nowelizującą prawo zamówień publicznych, która wprowadziła dwa kluczowe dla powyższego zagadnienia przepisy, tj. art. 16a oraz art. 16b.

Przepis art. 16a wyraża zasadę, w myśl której podczas udzielania zamówień publicznych, a także organizowania konkursów wykonawcy z państw, z którymi UE zawarła Porozumienie Światowej Organizacji Handlu w sprawie zamówień rządowych lub inne umowy międzynarodowe gwarantujące na zasadzie wzajemności i równości dostęp do rynku zamówień publicznych, jak również roboty budowlane, dostawy i usługi pochodzące z tych państw, powinni być traktowani tak samo jak wykonawcy z UE oraz roboty budowlane, dostawy i usługi pochodzące z UE. Powyższe, nakłada na zamawiających obowiązek równego traktowania, zarówno wykonawców pochodzących z UE, jak i wykonawców z państw trzecich, które są stronami Porozumienia GPA lub innych umów międzynarodowych zawartych przez UE.

Z kolei, art. 16b pozwala zamawiającemu dopuścić do udziału w postępowaniu wykonawców z innych państw trzecich, którzy nie są objęci żadną umową międzynarodową gwarantującą na zasadzie wzajemności i równości dostęp do rynku zamówień publicznych, pod warunkiem jednak, że zostanie to określone w dokumentach zamówienia lub ogłoszeniu o zamówieniu. Dodatkowo, w odniesieniu do tych wykonawców, zamawiającemu przysługuje uprawnienie do określenia warunków zamówienia mniej korzystnych niż te przewidziane dla wykonawców będących członkami UE, stronami Porozumienia GPA lub umów dwustronnych zawartych przez UE.

Co więcej, na mocy ustawy nowelizującej dodano nową podstawę do odrzucenia oferty, a mianowicie, zamawiający odrzuca ofertę wykonawców z państw trzecich, którzy nie są objęci ww. umowami, w sytuacji, gdy tacy wykonawcy nie zostali dopuszczeni do ubiegania się o zamówienie lub o zawarcie umowy koncesji.

Należy mieć również na uwadze, iż decyzją ustawodawcy, środki ochrony prawnej określone w dziale IX ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych⁸ nie przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu ani innemu podmiotowi pochodzącym z państw trzecich niebędących stronami umów międzynarodowych. W tej sytuacji, odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej, takim podmiotom nie będzie przysługiwać.

Ponadto, w przypadku zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, zamawiający, w odniesieniu do wykonawców pochodzących z innych państw trzecich, którzy nie są objęci ww. umowami, lub robót budowlanych, dostaw i usług pochodzących z tych państw, również może określić warunki zamówienia mniej korzystne niż w odniesieniu do wykonawców pochodzących z państw UE, EOG lub państw, z którymi UE lub Polska zawarła umowę międzynarodową dotyczącą tych zamówień lub robót budowlanych, dostaw i usług pochodzących z tych państw.

Skutki wprowadzonych zmian

Wprowadzone do polskiego porządku prawnego przepisy, zwłaszcza w zakresie prawa zamówień publicznych, niewątpliwie przyczyniają się do wzmocnienia przejrzystości prowadzonych postępowań. Wskazują, iż to zamawiający uprawniony jest do wyznaczania kręgu wykonawców, którzy mogą ubiegać się o zamówienie. Jednak należy zaznaczyć, że brak jest konkretnych kryteriów adresowanych do zamawiającego, które wytyczałyby pewien zakres tego, jak szerokie są jego uprawnienia w kształtowaniu kręgu wykonawców pozostawia pewien niedosyt.

³  Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE (Dz.U.UE.L.2014.94.65).

⁴ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylająca dyrektywę 2004/17/WE (Dz.U.UE.L.2014.94.243).

⁵ Wyrok TSUE z dnia 22 października 2024 r. w sprawie C-652/22  Kolin Inşaat Turizm Sanayi ve Ticaret AȘ przeciwko Državna komisija za kontrolu postupaka javne nabave (ECLI:EU:C:2024:910).

⁶ Wyrok TSUE z dnia 13 marca 2025 r. w sprawie C-266/22 CRRC Qingdao Sifang e.a. CO LTD et Astra Vagoane Călători S.A. przeciwko Autoritatea pentru Reformă Feroviară i Alstom Ferroviaria S.P.A. (ECLI:EU:C:2025:178).

⁷ Udział wykonawców z państw trzecich w świetle wyroku TSUE z dnia 22 października 2024 r. w sprawie C-652/22 „Kolin” - Urząd Zamówień Publicznych - Portal Gov.pl, Udział wykonawców z państw trzecich w świetle wyroku TSUE w sprawie C-652/22 - Urząd Zamówień Publicznych - Portal Gov.pl

⁸ Ustawa z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1320 z późn. zm.).

8 lipca 2025 r. Komisja Europejska ogłosiła długo wyczekiwany Plan Działania dla Przemysłu Chemicznego, który stanowi istotny element strategii UE na rzecz zrównoważonego rozwoju
i innowacji w sektorze chemicznym. Nowy plan ma na celu wzmocnienie konkurencyjności branży, wsparcie transformacji energetycznej, dekarbonizacji oraz rozwój rynku dla zielonych produktów. Istotnym elementem jest także uproszczenie przepisów i zmniejszenie obciążeń administracyjnych, przy jednoczesnym zachowaniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa produktów.

W ramach Planu przewidziano m.in. utworzenie sojuszu państw członkowskich i interesariuszy na rzecz ochrony kluczowych mocy produkcyjnych w sektorze chemicznym oraz koordynację inwestycji
i projektów unijnych. Zapowiedziano także działania na rzecz obniżenia kosztów energii, przyspieszenia procedur inwestycyjnych oraz wsparcia innowacji, w tym poprzez unijne centra innowacji i zwiększenie finansowania badań.

Kluczowym elementem Planu jest tzw. pakiet Omnibus VI, czyli zestaw uproszczeń legislacyjnych dotyczących m.in. etykietowania substancji chemicznych (CLP), produktów kosmetycznych oraz nawozów. Wprowadzono m.in. większą elastyczność w oznakowaniu, uproszczenia w zakresie reklamy i sprzedaży na odległość oraz cyfryzację procedur na rynku chemicznym. Dla branży kosmetycznej przewidziano uproszczenie procedur dopuszczania nowych składników i zmniejszenie obowiązków sprawozdawczych, a dla producentów nawozów – zniesienie części wymogów rejestracyjnych i dalszą cyfryzację.

W najbliższych miesiącach Komisja planuje także rewizję rozporządzenia REACH oraz dalsze działania ograniczające emisje PFAS, przy zachowaniu możliwości stosowania ich w krytycznych zastosowaniach.

Nowe regulacje mają przynieść przedsiębiorcom realne korzyści – przede wszystkim uproszczenie procedur, zmniejszenie kosztów i obciążeń administracyjnych, a także większą przejrzystość wymagań. Szacuje się, że wdrożenie zmian pozwoli branży zaoszczędzić nawet 363 mln euro rocznie, co przełoży się na wzrost konkurencyjności i efektywności operacyjnej firm działających w sektorze chemicznym, kosmetycznym i pokrewnych.

European Chemicals Industry Action Plan - KPMG Poland

W czerwcu 2025 roku Komisja Europejska zaproponowała istotną nowelizację dwóch kluczowych dyrektyw regulujących transfery produktów obronnych oraz zamówień publicznych w sektorze bezpieczeństwa i obronności (Dyrektywa 2009/43/WE oraz Dyrektywa 2009/81/WE). Propozycja ta, będąca częścią pakietu „Defence Readiness Omnibus”, ma na celu zwiększenie gotowości obronnej Europy poprzez uproszczenie i ujednolicenie procedur administracyjnych, przyspieszenie dostaw sprzętu wojskowego oraz ułatwienie współpracy między państwami członkowskimi UE a sektorem przemysłowym.

Zmiany w Dyrektywie 2009/43/WE – transfery produktów obronnych

Najważniejszą zmianą jest odejście od indywidualnych zezwoleń na transfer każdego produktu na rzecz generalnych zezwoleń, które umożliwią certyfikowanym podmiotom swobodny transfer zatwierdzonych produktów obronnych pomiędzy państwami UE bez konieczności każdorazowego uzyskiwania zgody. Kontrola zostanie przesunięta na etap po dostawie (model ex post), co ma znacząco skrócić czas oczekiwania na transgraniczne dostawy (obecnie wynoszący 6–7 tygodni).

Dodatkowo, uproszczone zostaną procedury administracyjne dla certyfikowanych przedsiębiorstw sektora obronnego – będą one podlegać mniejszej liczbie formalności, a zakres stosowania zezwoleń generalnych i globalnych zostanie poszerzony. W praktyce oznacza to, że certyfikowane firmy będą mogły szybciej i sprawniej realizować dostawy sprzętu wojskowego w ramach UE, co wzmocni odporność europejskiego łańcucha dostaw i pozwoli na elastyczne przekierowanie zasobów tam, gdzie są najbardziej potrzebne.

Projekt przewiduje także nowe zwolnienia z obowiązku uzyskania zezwoleń dla transferów związanych z projektami finansowanymi z Europejskiego Funduszu Obronnego (EDF), partnerstwami przemysłowymi o charakterze strukturalnym, agencjami UE/EDA oraz w ramach pilnej reakcji kryzysowej. Państwa członkowskie będą mogły wydawać dodatkowe krajowe zezwolenia generalne, a Komisja Europejska uzyska uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych w zakresie nieistotnych elementów reżimu zezwoleń. Ponadto uproszczone zostaną obowiązki informacyjne – dokumentacja ex ante zostanie zastąpiona kontrolą ex post (audyt).

Zmiany w Dyrektywie 2009/81/WE – zamówienia publiczne w obronności

W zakresie zamówień publicznych w sektorze obronnym i bezpieczeństwa, propozycja przewiduje podwyższenie progów unijnych – dla usług i dostaw z 443 000 euro do 900 000 euro, a dla robót budowlanych z 5 538 000 euro do 7 000 000 euro. Zamówienia poniżej tych wartości będą mogły być realizowane w uproszczony sposób, według krajowych procedur, co ograniczy liczbę przetargów podlegających czasochłonnym procedurom unijnym i przyspieszy pilne zakupy.

Wprowadzone zostanie także tymczasowe odstępstwo pozwalające na stosowanie procedur negocjacyjnych bez publikacji w przypadku zamówień realizowanych w ramach współpracy, w tym zamówień gotowych, a także uproszczenia procedur dotyczące partnerstw innowacyjnych i zamówień na innowacyjne produkty lub usługi będące wynikiem badań i rozwoju. Nowe przepisy mają promować szybkość i elastyczność działania, szczególnie przy zakupie nowoczesnych technologii (np. dronów czy rozwiązań z zakresu cyberbezpieczeństwa), aby przepisy nie blokowały wdrażania innowacji.

Dodatkowo, propozycja przewiduje:

• Wprowadzenie klasycznej procedury otwartej oraz w pełni elektronicznego dynamicznego systemu zakupów (DSZ) do zamówień obronnych.
• Szybką ścieżkę zakupu rezultatów równoległych projektów B+R, z możliwością zawierania kontraktów do dziesięciokrotności pierwotnej wartości badań.
• Tymczasowe odstępstwo (do końca 2028 r.) umożliwiające stosowanie procedury negocjacyjnej bez publikacji ogłoszenia dla wspólnych zakupów realizowanych przez co najmniej trzy państwa członkowskie.
• Możliwość przystąpienia do programów kooperacyjnych po zakończeniu fazy B+R bez konieczności powtarzania procedury przetargowej.
• Uznanie centralnych jednostek zakupujących oraz wydłużenie maksymalnego okresu obowiązywania umów ramowych do 10 lat dla długoterminowych platform i kontraktów serwisowych.
• Ujednolicone zasady kalkulacji wartości DSZ i partnerstw innowacyjnych oraz ograniczenie obowiązków sprawozdawczych wobec Komisji w zakresie statystyk zamówień.

Wpływ na przemysł i zamawiających

Dla firm z branży obronnej nowe przepisy oznaczają szybsze decyzje zakupowe, łatwiejszy handel transgraniczny i uproszczone procedury, zwłaszcza dla podmiotów certyfikowanych. Przedsiębiorstwa powinny zadbać o uzyskanie odpowiednich certyfikatów i dostosować swoje procedury do nowych zasad kontroli ex post oraz ewidencji transferów. Ułatwione zostanie także tworzenie i uczestnictwo w międzynarodowych konsorcjach przemysłowych.

Z kolei instytucje rządowe odpowiedzialne za zamówienia obronne zyskają większą elastyczność i nowe narzędzia do szybszego i bardziej efektywnego realizowania zamówień, zwłaszcza tych o niższej wartości lub dotyczących innowacyjnych technologii. Wspólne zamówienia i dłuższe umowy ramowe pozwolą na lepszą koordynację i oszczędzą czas.

Proces legislacyjny i znaczenie zmian

Propozycja Komisji Europejskiej jest obecnie przedmiotem negocjacji legislacyjnych na poziomie UE i musi zostać przyjęta przez Parlament Europejski oraz Radę. Dopiero po jej uchwaleniu i transpozycji do prawa krajowego uproszczone zasady staną się wiążące. Uczestnicy rynku powinni śledzić przebieg prac legislacyjnych i aktywnie w nich uczestniczyć .

Zmiany w zakresie europejskiej obronności - KPMG Poland

Ministerstwo Klimatu i Środowiska rozwiało wątpliwości interpretacyjne pojawiające się na tle przepisu art. 48a ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (ustawa o odpadach), nakładającego na posiadacza odpadów zobowiązanego do uzyskania zezwolenia odpadowego, obowiązek ustanowienia zabezpieczenia roszczeń.

Interpretacja tego przepisu budziła wątpliwości, ponieważ część organów żądała zabezpieczenia roszczeń zarówno od masy odpadów przyjętych, jak i powstałych w wyniku przetwarzania, podczas gdy inne jedynie od odpadów przyjętych do zbierania lub przetwarzania.

W stanowisku z dnia 30 maja 2025 r. przedstawionym w odpowiedzi na interpelację poselską nr 9775 posła Dariusza Piontkowskiego, Ministerstwo Klimatu i Środowiska wskazało, że obowiązek ustanowienia zabezpieczenia roszczeń przy magazynowaniu odpadów nie obejmuje odpadów powstałych w instalacji do ich przetwarzania, o ile nie są one przeznaczone do dalszego przetwarzania w tym samym miejscu. Wynika to z faktu, iż gromadzenie odpadów powstałych w procesie przetworzenia stanowi wstępne magazynowanie odpadów przez wytwórcę (art. 3 pkt 5 lit. a) ustawy o odpadach). Takie zbieranie odpadów nie jest objęte obowiązkiem uzyskania zezwolenia na zbieranie lub przetwarzanie odpadów (art. 45 ust. 1 pkt 10 ustawy odpadach). Tymczasem, obowiązek ustanowienia zabezpieczenia roszczeń, o którym mowa w art. 48a ustawy o odpadach dotyczy wyłącznie posiadaczy odpadów obowiązanych do uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów, z wyłączeniem zarządzającego składowiskiem odpadów, jest obowiązany do ustanowienia zabezpieczenia roszczeń.

Jeżeli zatem odpady powstałe w procesie przetwarzania odpadów pozostają w miejscu ich wytworzenia i nie będą poddawane kolejnym procesom przetwarzania, to wówczas ma miejsce magazynowanie wstępne, które nie jest objęte obowiązkiem ustanowienia zabezpieczenia roszczeń dla tych wytworzonych odpadów.

Resort rozważa także publikację oficjalnych wyjaśnień prawnych na swojej stronie internetowej, by ułatwić stosowanie przepisów przez organy i przedsiębiorców.

Interpelacja nr 9775 - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej

W ostatnich miesiącach zaobserwowano nową praktykę Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska dotyczącą gospodarowania odpadami elektrycznymi i elektronicznymi (ZSEE), która może mieć istotny wpływ na branżę gospodarowania ZSEE.

Zmiana interpretacyjna zaprezentowana m.in. przez niektóre Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska polega na żądaniu, aby wszystkie frakcje powstające w wyniku przetwarzania ZSEE były przekazywane bezpośrednio do końcowych recyklerów lub instalacji odzysku, z pominięciem wyspecjalizowanych pośredników. Nowa praktyka jest niezgodna z dotychczasową, ugruntowaną wieloletnią praktyką rynkową, w której pośrednicy, zbierający różne frakcje odpadów i przygotowujący je do przekazania do końcowego przetworzenia, pełnią istotną rolę w łańcuchu przetwarzania ZSEE.

W praktyce, poszczególne frakcje (np. przewody, świetlówki, plastiki, podzespoły elektroniczne) wymagają dalszego przetwarzania w wyspecjalizowanych zakładach, zanim staną się pełnowartościowym surowcem wtórnym, który może zostać przyjęty przez recyklera czy hutę. Nowa interpretacja nie bierze pod uwagę specyfiki funkcjonowania rynku i logistyki gospodarki odpadami, narzucając model, który w praktyce jest niewykonalny dla zdecydowanej większości przedsiębiorców działających w sektorze przetwarzania ZSEE. W codziennym funkcjonowaniu oznaczałoby to konieczność np. przekazania złomu stalowego bezpośrednio do hut. Jest to jednak fizycznie niemożliwe, ponieważ huty, jako ogromne przedsiębiorstwa, współpracują wyłącznie z dużymi dostawcami i nie przyjmują niewielkich ilości złomu od pojedynczych zakładów przetwarzania. Nawet największe instalacje ZSEE nie są w stanie zaoferować ilości odpowiadających miesięcznemu zapotrzebowaniu takich odbiorców – oferowane przez nich ilości stanowią jedynie promil tego, czego potrzebują huty czy cementownie. Pośrednicy pełnią tu kluczową rolę, agregując mniejsze partie odpadów i zapewniając odpowiednią logistykę oraz spełnienie wymagań technologicznych dużych instalacji przemysłowych.

Wprowadzenie obowiązku bezpośredniego przekazywania wszystkich frakcji ZSEE do recyklerów grozi poważnym paraliżem branży. Dla większości zakładów przetwarzania spełnienie tych wymogów jest praktycznie niemożliwe ze względów logistycznych i ekonomicznych, co może skutkować przerwaniem ciągłości odbioru zużytego sprzętu od firm i konsumentów. Ograniczenie legalnych kanałów zagospodarowania odpadów zwiększa również ryzyko rozwoju szarej strefy oraz wzrostu nielegalnych praktyk. Dodatkowo, nowe wymogi oznaczają wyższe koszty operacyjne dla przedsiębiorców, które mogą zostać przerzucone na odbiorców końcowych.

W branży podnosi się, że nowa interpretacja nie znajduje oparcia w przepisach prawa – zarówno ustawa o odpadach, jak i ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym nie przewidują obowiązku wyłączności bezpośredniego przekazywania odpadów z zakładu przetwarzania do recyklera. Dotychczasowa praktyka – uznawana za prawidłową i zgodną z literą prawa – dopuszcza przekazywanie frakcji do wyspecjalizowanych pośredników, którzy odpowiadają za właściwe przygotowanie odpadów do dalszego odzysku i recyklingu.

Zmiana podejścia WIOŚ w zakresie gospodarowania frakcjami odpadów ZSEE budzi poważne obawy w branży recyklingu oraz wśród prawników specjalizujących się w prawie ochrony środowiska. Należy postulować szybkie wyjaśnienie sprawy na poziomie centralnym – zarówno przez Generalnego Inspektora Ochrony Środowiska, jak i Ministerstwo Klimatu i Środowiska, a także ewentualne wystąpienia do wojewódzkich inspektoratów o ujednolicenie interpretacji. W interesie branży i stabilności systemu gospodarowania odpadami leży jak najszybsze wyjaśnienie wątpliwości i zapewnienie przewidywalności prawa.

„Podstawą wpisu w księdze wieczystej nie może być odpis dokumentu poświadczonego za zgodność z oryginałem przez notariusza”.

11 lipca 2025 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę, w której orzekł, że podstawą wpisu w księdze wieczystej nie może być odpis dokumentu poświadczonego za zgodność z oryginałem przez notariusza. Uchwała została podjęta w odpowiedzi na pytanie prawne zadane Sądowi Najwyższemu przez Sąd Okręgowy w Gliwicach, który miał wątpliwości, czy możliwe jest wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej wyłącznie na podstawie dołączonego do wniosku odpisu notarialnego zgody wierzyciela na wykreślenie tego prawa, gdy oryginał tej zgody nie został przekazany do sądu.

Powyższe może mieć istotne znaczenie również dla transakcji i stosunków zobowiązaniowych w branży energetycznej. Warto zwrócić uwagę, że w przypadku inwestycji z zakresu OZE zabezpieczenie praw do terenu pod inwestycję jest realizowane w oparciu m.in. o umowy dzierżawy, które – dla wzmocnienia ich skuteczności - mogą być ujawniane w księgach wieczystych nieruchomości. Wymaganie przedstawienia oryginału umowy dzierżawy przy wpisie do księgi wieczystej prowadzi do konieczności przygotowywania większej liczby egzemplarzy oryginału – w tym nawet kilku na potrzeby sądu. Z kolei w przypadku starszych umów, gdzie dzierżawca posiada tylko jeden egzemplarz w oryginale, złożenie go do sądu może pozbawić go możliwości późniejszego udokumentowania warunków umowy. Dodatkowo, przy ubieganiu się o decyzje administracyjne, urzędy również mogą oczekiwać przedstawienia oryginału, a uzyskanie odpisu z akt księgi wieczystej nie zawsze jest łatwe. Konieczność sporządzenia dokumentu z notarialnym poświadczeniem podpisu w większej liczbie egzemplarzy przekłada się na koszty z tym związane - każdy oryginał wymagający notarialnego poświadczenia podpisu wiąże się z opłatami sięgającymi nawet kilkuset złotych za każdą kopię.

Najnowsze orzeczenia

Interpretacja indywidualna z dnia 22 lipca 2025 r., nr 0114-KDIP2-2.4010.296.2025.1.AP

Interpretacja dotyczyła spółki planującej przystąpienie do spółdzielni energetycznej w celu uzyskania korzystniejszych warunków zakupu/sprzedaży energii ze źródeł odnawialnych. Wnioskodawca zadał pytanie, czy członkostwo w spółdzielni wyłącza możliwość korzystania z estońskiego CIT.

Spółka wskazała, że spółdzielnia energetyczna nie została wprost wymieniona w przepisach o CIT jako podmiot, którego posiadanie udziałów wyklucza ryczałtowe opodatkowanie dochodu.

Dyrektor KIS zgodził się z argumentacją wnioskodawcy. W interpretacji podkreślono, że zgodnie z art. 28j ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT, wyłączenie dotyczy wyłącznie udziałów w spółkach. Spółdzielnia nie jest „spółką” w rozumieniu ustawy, zatem członkostwo w takiej spółdzielni nie wyklucza prawa do estońskiego CIT.

Dodatkowo Dyrektor KIS ocenił, że opłaty za energię elektryczną dokonywane na rzecz spółdzielni energetycznej nie stanowią tzw. „ukrytych zysków” w rozumieniu art. 28m ustawy o CIT – są związane z rzeczywistymi kosztami uzyskania przychodu.

Kluczowe ustalenia:

• Członkostwo w spółdzielni energetycznej nie wyklucza możliwości opodatkowania dochodu spółki podatkiem ryczałtowym (estoński CIT)
• Spółdzielnia nie została wymieniona w art. 28j ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT jako podmiot, którego posiadanie udziałów uniemożliwia skorzystanie z estońskiego CIT
• Spółdzielnia nie jest "spółką" w rozumieniu art. 4a pkt 21 ustawy o CIT
• Zapłata przez Spółkę opodatkowaną ryczałtem od dochodu spółek - członka spółdzielni energetycznej za energię elektryczną do spółdzielni energetycznej nie stanowi ukrytych zysków, o których mowa w art. 28m ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 28m ust. 3 ustawy o CIT, co za tym idzie nie podlega opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek.

Interpretacja indywidualna z dnia 1 sierpnia 2025 r., sygn. 0111-KDIB3-3.4013.160.2025.1.AM

Interpretacja indywidualna z dnia 1 sierpnia 2025 r., sygn. 0111-KDIB3-3.4013.165.2025.1.PJ

Interpretacja indywidualna z dnia 1 sierpnia 2025 r., sygn. 0111-KDIB3-3.4013.157.2025.1.EP

Interpretacja indywidualna z dnia 1 sierpnia 2025 r., sygn. 0111-KDIB3-3.4013.161.2025.1.MPU

I. Rozruch instalacji przed uzyskaniem koncesji

W okresie uruchamiania i testów instalacji magazynu energii – obejmującym prace rozruchowe, testy funkcjonalne oraz ruch próbny – Spółka nie posiada jeszcze koncesji na magazynowanie energii elektrycznej. Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku akcyzowym, opodatkowaniu podlega wyłącznie zużycie energii elektrycznej przez podmiot posiadający koncesję. Na etapie rozruchu przed uzyskaniem koncesji, spółka nie jest wpisana do Centralnego Rejestru Podmiotów Akcyzowych ani nie spełnia wymogu koncesyjnego określonego w art. 32 ust. 1 pkt 2 lit. a Prawa energetycznego, zatem nie uzyskuje statusu podatnika akcyzy. W konsekwencji wszelka energia pobrana na cele rozruchu i prób technologicznych nie jest objęta zakresem opodatkowania akcyzą – czynności te nie rodzą żadnego obowiązku podatkowego.

II. Eksploatacja magazynu po uzyskaniu koncesji

Z chwilą uzyskania koncesji na magazynowanie energii elektrycznej podmiot staje się podatnikiem akcyzy zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym. Od tego momentu każda kilowatogodzina energii pobrana z sieci w celu magazynowania, w tym także zużyta w trakcie codziennej eksploatacji, generuje obowiązek podatkowy z dniem jej zużycia (art. 11 ust. 1 pkt 3). Organ podkreślił, że przepis art. 9 ust. 2, wyłączający z opodatkowania jedynie straty technologiczne, nie przewiduje zwolnienia dla energii faktycznie zużytej przez urządzenia magazynu ani dla energii pomocniczej wykorzystywanej w obsłudze procesu magazynowania.

III. Koszty technologiczne i zużycie pomocnicze

Kwestią rozważań Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej była również sytuacja wykorzystywania w ramach działalności magazynu będzie energii do zasilania sprzętu pomocniczego: systemów sterowania i automatyki, agregatów chłodniczych, układów zasilania rezerwowego, monitoringu i systemów bezpieczeństwa. Organ uznał, iż zużycie to, niezależnie od celu (utrzymanie gotowości, podtrzymanie parametrów instalacji czy obsługa urządzeń wspomagających), stanowi „zużycie energii elektrycznej przez podmiot posiadający koncesję” w rozumieniu art. 9 ust. 1 pkt 3 ustawy akcyzowej. Organ wykluczył więc możliwość zastosowania zwolnienia, gdyż przepisy akcyzowe nie zawierają odrębnych ulg dla zużycia pomocniczego w magazynowaniu energii.

IV. Straty technologiczne

Jedyną kategorią energii, która – mimo uzyskania koncesji – nie podlega opodatkowaniu akcyzą, są tzw. straty technologiczne. Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym, nie uznaje się za zużycie energii tych ilości, które zostały utracone w procesie przesyłania, dystrybucji lub magazynowania w wyniku właściwości technicznych infrastruktury. Organ jednak postawił dwa kluczowe warunki:

1. prowadzenie szczegółowej ewidencji technicznej strat w cyklu magazynowania,
2. dysponowanie dokumentacją operacyjną potwierdzającą wielkość oraz przyczynę tych strat.

Dopiero spełnienie obu wymagań – rzetelna rejestracja ubytków i transparentne uzasadnienie ich źródła – pozwala na zwolnienie faktycznych strat technologicznych spod akcyzy. W przeciwnym wypadku wszelkie straty uznawane są za de facto zużycie podlegające opodatkowaniu.

Interpretacja indywidualna z dnia 1 sierpnia 2025 r., sygn. 0111-KDIB3-3.4013.162.2025.1.AW

Przedmiotem interpretacji była sytuacja przedsiębiorstwa sprzedającego energię elektryczną a rzecz podmiotów posiadających magazyny energii elektrycznej, posiadających koncesję na magazynowanie energii elektrycznej w rozumieniu ustawy - Prawo energetyczne. Wątpliwość dotyczyła czy sprzedaży energii elektrycznej do spółki posiadającej koncesję na magazynowanie energii elektrycznej podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym po stronie Wnioskodawcy.

Spółka-sprzedawca argumentowała, że opodatkowaniu akcyzą podlega sprzedaż energii na rzecz nabywców mających status nabywcy końcowego, podczas gdy sprzedaż energii na rzecz nabywców nieposiadających takiego statusu nie podlega opodatkowaniu akcyzą. W planowanym modelu sprzedaży, na rzecz których sprzedawana będzie energia elektryczna posiadają (lub w momencie sprzedaży będą posiadać) koncesje na magazynowanie energii elektrycznej, a status ten będzie każdorazowo weryfikowany przez Spółkę. Oznacza to, że spółki te nie będą posiadać statusu nabywcy końcowego w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 19 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 126 z późn. zm.).

W związku z powyższym, sprzedaż energii elektrycznej przez Wnioskodawcę na rzecz ww. podmiotów nie będzie przedmiotem opodatkowania akcyzą. Stąd, zdaniem Wnioskodawcy, w opisanej sytuacji nie będzie on zobowiązany do naliczenia i zapłaty podatku akcyzowego.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przyznał rację Wnioskodawcy wskazując, iż Wnioskodawca jako podmiot posiadający koncesję, a zatem niemający statusu nabywcy końcowego - planuje dokonywać sprzedaży nabytej przez siebie energii elektrycznej do podmiotów, które również posiadają koncesję w rozumieniu ustawy - Prawo energetyczne. Tym samym, sprzedaż ta w opisanym zdarzeniu przyszłym nie będzie stanowiła czynności opodatkowanej akcyzą na mocy art. 9 ustawy o podatku akcyzowym. W konsekwencji, planowana sprzedaż energii elektrycznej przez Wnioskodawcę do podmiotów posiadających koncesję na magazynowanie energii elektrycznej nie będzie stanowiła sprzedaży do nabywcy końcowego, a tym samym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem akcyzowym.

Interpretacja indywidualna z dnia 4 sierpnia 2025 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.298.2025.1.SJ

Przedmiotem sprawy była podatkowa kwalifikacja kosztów zakupu energii elektrycznej przez spółkę obrotu energią w sytuacji, w której część nabytych megawatogodzin nie została odsprzedana na rynku – na skutek błędów operatora systemu przesyłowego (OSD). Spółka argumentowała, że pomimo braku bezpośredniego przychodu ze sprzedaży tej energii, powinna mieć prawo zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów w CIT.

Wnioskodawca, będący profesjonalnym podmiotem obrotu energią, wskazał, że zakup energii miał na celu dalszą odsprzedaż i generowanie przychodów ze sprzedaży na rynku hurtowym oraz wśród odbiorców końcowych. Jednak – z uwagi na niezamierzone błędy OSD (np. błędna alokacja mocy, opóźnienia w przekazaniu danych) – część zakupionej energii nie była możliwa do przekazania odbiorcom.

Organ podatkowy (Dyrektor KIS) potwierdził w interpretacji, że wydatki poniesione na nabycie energii, która nie została ostatecznie odsprzedana (i nie wygenerowała przychodu w tym samym okresie), mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu – pod warunkiem prawidłowego udokumentowania przyczyn tej sytuacji (np. notatki OSD, korespondencja operacyjna). Dyrektor podkreślił, że kluczowe jest wykazanie gospodarczego celu działania spółki (dążenie do sprzedaży) oraz dowody braku możliwości zrealizowania sprzedaży z przyczyn niezależnych od podatnika.

Interpretacja rozwiązuje sporny dotąd problem tzw. „pustych kosztów obrotu” w branży energetycznej i pozwala rozliczyć stratę operacyjną w CIT, jeśli taka sytuacja jest faktycznie udokumentowana.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 marca 2025 r., sygn. I FSK 477/24

Naczelny Sąd Administracyjny wydał istotne dla praktyki orzeczenie, w którym przesądził, że rekompensaty wypłacane przedsiębiorstwom energetycznym i gazowym w związku ze stosowaniem cen maksymalnych – w stanie prawnym obowiązującym do 30 czerwca 2024 r. – nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wyrok ten ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców, którzy uiszczali VAT od otrzymanych rekompensat jedynie z ostrożności, pod wpływem niekorzystnego stanowiska organów podatkowych.

Tło sprawy

Rekompensaty dla przedsiębiorstw energetycznych zostały wprowadzone ustawami szczególnymi jako instrument neutralizujący negatywne skutki finansowe ograniczenia cen sprzedaży energii elektrycznej i gazu dla odbiorców. Konstrukcja tych świadczeń od początku budziła wątpliwości, czy należy je kwalifikować jako dotacje, subwencje lub inne dopłaty o podobnym charakterze, mające bezpośredni wpływ na cenę – a tym samym podlegające opodatkowaniu VAT na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Przepisy ustaw szczególnych, w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2024 r., jednoznacznie wskazywały, że przedmiotowe rekompensaty nie stanowią dotacji, subwencji ani innych dopłat o podobnym charakterze i nie podlegają opodatkowaniu VAT. Sytuacja uległa zmianie dopiero od 1 lipca 2024 r., kiedy to ustawodawca wprost wskazał na obowiązek doliczania podatku VAT do kwot rekompensat.

Stanowisko organów podatkowych

Pomimo powyższego brzmienia przepisów, organy podatkowe przyjmowały, że rekompensaty należy traktować jak dopłaty związane z ceną energii, co w konsekwencji prowadziło do włączenia ich do podstawy opodatkowania VAT. Argumentowano przy tym, że brak wyłączenia w ustawie o VAT uniemożliwia stosowanie regulacji ustaw szczególnych w zakresie tego podatku.

Rozstrzygnięcie sądów administracyjnych

Sprawa będąca przedmiotem rozstrzygnięcia NSA dotyczyła interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Wcześniej, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił interpretację, uznając stanowisko organu podatkowego za nieprawidłowe. Skarga kasacyjna organu trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

NSA w pełni podzielił argumentację WSA i oddalił skargę kasacyjną organu. W ustnym uzasadnieniu sąd wskazał, że:

• Rekompensaty otrzymywane przed 1 lipca 2024 r. nie mieściły się w kategorii świadczeń określonych w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.
• Miały one charakter wyrównawczy, wypłacany post factum na podstawie przepisów ustawowych, a nie elementu kalkulacji ceny dostawy towaru lub usługi.
• Wyraźne wyłączenie opodatkowania VAT w ustawach szczególnych ma charakter powszechnie obowiązujący i wiąże organy podatkowe.
• Brak analogicznego przepisu w ustawie o VAT nie uprawnia organów do pominięcia obowiązującej regulacji szczególnej.

Znaczenie wyroku dla praktyki

Orzeczenie NSA wyznacza istotny kierunek wykładni, podkreślając pierwszeństwo przepisów szczególnych przed praktyką interpretacyjną organów. Jest to wyraźny sygnał, że w stanie prawnym sprzed 1 lipca 2024 r. przedsiębiorcy, którzy opodatkowali rekompensaty VAT „dla bezpieczeństwa”, mogą rozważyć złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty i uzyskanie jej zwrotu.

Jednocześnie warto pamiętać, że od 1 lipca 2024 r. ustawodawca wprowadził obowiązek uwzględniania podatku VAT w kwotach rekompensat, co oznacza całkowitą zmianę reżimu podatkowego tych świadczeń.

Wyrok WSA w Łodzi z dnia 8 lipca 2025 r., sygn. I SA/Łd 274/25

Sąd wydał istotne dla branży e-mobility orzeczenie, w którym przesądził, że stacja ładowania pojazdów elektrycznych (EV) stanowi budowlę w rozumieniu Prawa budowlanego i w całości podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Wyrok ten ma kluczowe znaczenie dla inwestorów i operatorów stacji, podważając dotychczasową praktykę ograniczania podstawy opodatkowania tylko do części fundamentowej lub cywilnej urządzenia.

Tło sprawy

Przedsiębiorca prowadzący sieć stacji ładowania EV zakwestionował decyzję organu podatkowego, który uznał, że całość wartości technicznej stacji – w tym słup, okablowanie, rozdzielnia, urządzenia sterujące – powinna być traktowana jako budowla i opodatkowana podatkiem od nieruchomości. Wnioskodawca argumentował, że podatek powinien obejmować wyłącznie część budowlaną (fundament), natomiast reszta instalacji powinna być uznana za urządzenia techniczne nieobjęte tym podatkiem.

Interesującym aspektem sprawy jest jej procesowy przebieg. W pierwotnym orzeczeniu (I SA/Łd 292/24) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi przyjął, że stacja ładowania pojazdów elektrycznych nie stanowi przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości, z zastrzeżeniem wyłączenia elementów infrastrukturalnych, takich jak fundament czy analogiczna powierzchnia. Decyzja ta, korzystna z punktu widzenia podatnika, została jednak zaskarżona przez organ podatkowy. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku III FSK 1300/24 uznał, iż WSA w Łodzi nie dokonał prawidłowej analizy kwalifikacji stacji ładowania jako wolno stojącego urządzenia technicznego i w związku z tym orzeczenie zostało uchylone.

Stanowisko organów podatkowych

Organ podatkowy odwołał się do literalnego brzmienia przepisów prawa budowlanego oraz interpretacji technicznych, uznając całość stacji za budowlę. Podkreślono, że nowoczesne stacje ładowania EV są konstrukcjami zintegrowanymi, spełniającymi definicję budowli zarówno co do funkcji, jak i struktury technicznej.

Rozstrzygnięcie sądów administracyjnych

WSA w Łodzi podzielił stanowisko organu i oddalił skargę przedsiębiorcy. Sąd w jasnym uzasadnieniu wskazał, że:

• Cała stacja ładowania EV spełnia definicję budowli w rozumieniu prawa budowlanego.
• Nie ma podstaw do wyodrębniania z opodatkowania tylko części fundamentowej, gdyż stacja jako całość realizuje funkcje budowli technicznej przeznaczonej do objęcia podatkiem od nieruchomości.
• Podejście pozwalające ograniczać opodatkowanie wyłącznie do fundamentów jest błędne i nie znajduje uzasadnienia prawnego.

Znaczenie wyroku dla praktyki

Nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych z 1 stycznia 2025 r. wprowadziła do art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 707) zamknięty katalog budowli, wyliczający w załączniku nr 4 obiekty podlegające opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Stacje ładowania pojazdów elektrycznych nie zostały w nim wymienione, co w ślad za intencją ustawodawcy pozostawiło ich status podatkowy niejasny.

Jednocześnie ustawodawca przewidział opodatkowanie „urządzeń budowlanych”, co skłoniło niektóre organy podatkowe do zakwalifikowania stacji ładowania do tej kategorii. Lipcowy wyrok WSA w Łodzi (I SA/Łd 274/25) potwierdza, że orzecznictwo w tej materii jest podzielone. Z jednej strony obecny w doktrynie jest pogląd, iż w przypadku samodzielnie posadowionej stacji – jako urządzenia technicznego – opodatkowaniu podlega wyłącznie jej część budowlana (fundament i konstrukcja wsporcza), z drugiej strony nie brak rozstrzygnięć uznających całość instalacji za budowlę, podlegającą pełnemu opodatkowaniu od wartości technicznej. Taka rozbieżność wykładni, potęgowana brakiem zmian ustawodawczych w trakcie ostatniej reformy (mimo zgłaszanej propozycji jednoznacznego wyłączenia pozabudowlanych elementów stacji), oznacza, że ocena podatkowa każdej pojedynczej inwestycji wymaga szczegółowej analizy prawnej. Podatnicy i doradcy powinni zatem opracować precyzyjne uzasadnienie kwalifikacji części budowlanych stacji, uwzględniając zarówno definicje z ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, jak i przepisy Prawa budowlanego oraz dotychczasowe orzecznictwo sądów administracyjnych.