Kolejna edycja programu pomocy dla przedsiębiorstw energochłonnych

Z pierwszej edycji programu wsparcia przedsiębiorstw energochłonnych, którego operatorem był Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, skorzystało ponad dwieście przedsiębiorstw, którym przyznana została pomoc w wysokości 2,4 mld złotych za poniesione koszty energii elektrycznej i gazu ziemnego w 2022 roku.

Obecnie trwają prace nad kolejną edycją rządowego programu, realizowanego pod nazwą „Pomoc dla przemysłu energochłonnego związana z cenami gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2023 r.”. Odpowiedź Ministerstwa Rozwoju i Technologii na zapytania mediów w tej sprawie dostarcza pierwszych szczegółów planowanego mechanizmu.  

Projekt programu oparty jest na założeniach analogicznych do mechanizmu odnoszącego się do roku 2022. Kluczową różnicę w definicji podmiotów uprawnionych stanowi kryterium wykonywanej działalności – do ubiegania się o pomoc dotyczącą kosztów energii elektrycznej i gazu ziemnego w roku 2023 mają być uprawnione praktycznie wszystkie podmioty działające w obszarze górnictwa i przemysłu. W odróżnieniu od poprzedniej edycji programu, zmiana ta wielokrotnie zwiększa katalog podmiotów uprawnionych do ubiegania się o wsparcie. 

Planowany program, w ramach którego przyznawana będzie bezzwrotna pomoc za koszty kwalifikowane, poniesione na zakup energii elektrycznej i gazu ziemnego, kierowany jest do przedsiębiorstw, które przede wszystkim spełniają następujące warunki:

1. Poniosły koszty zakupu energii elektrycznej lub gazu ziemnego w roku 2021, stanowiące nie mniej niż 3% jego wartości produkcji.
2. Co najmniej 50% wartości produkcji sprzedanej pochodziło z działalności w jednej lub wielu podklasach PKD, zawierających się w sekcjach B lub C (działy PKD od 05 do 33)
3. Poniosły koszty związane z zakupem energii elektrycznej i/lub gazu ziemnego w 2023 roku przynajmniej o 50% wyższe w stosunku do roku 2021.

O wsparcie finansowe, będące rekompensatą za poniesione koszty energii elektrycznej i gazu ziemnego, wnioskować będzie można w trzech okresach:

1. od 1 stycznia 2023 r. do 30 czerwca 2023 r.,
2. od 1 lipca 2023 r. do 30 września 2023 r.,
3. od 1 października 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.;

Wniosek o dofinansowanie składany będzie do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w okresie 45 dni od ostatniego dnia okresu wnioskowanego. Podlegać on będzie badaniu biegłego rewidenta, którego opinia stanowić będzie załącznik.

Podstawowa maksymalna kwota pomocy, która może zostać udzielona wnioskodawcy wynosi 4 miliony euro. Kwota środków przeznaczonych na wypłatę rekompensat w ramach programu ma wynieść 5 miliardów złotych w całym roku 2023, z czego 2,495 mld złotych jest przeznaczone do rozdysponowania w pierwszym okresie wnioskowania oraz po 1,245 mld złotych na następne dwa okresy.

Przedsiębiorcy, którzy są uprawnieni w okresie wnioskowanym do zakupu energii elektrycznej po ustalonej cenie maksymalnej, na podstawie tzw. ustawy o zamrożeniu cen, mogą wnioskować o przyznanie pomocy jedynie z tytułu poniesionych kosztów zakupu gazu ziemnego.

Program wsparcia przewiduje możliwość zwiększenia przyznanej pomocy do 20 milionów euro dla wnioskodawców, którzy wykonują swoją działalność w ramach jednego lub kilku kodów PKD zbieżnymi z listą kodów obowiązującą w poprzedniej edycji programu. Do tych branż zalicza się między innymi górnictwo, odlewnictwo żeliwa, produkcję cukru, odzieży skórzanej, papieru i tektury, gazów technicznych, nawozów, szkła, cegieł, cementu, ołowiu czy miedzi.

Drugim warunkiem przyznania zwiększonej pomocy jest opracowanie oraz przedstawienie planu inwestycji w poprawę efektywności energetycznej. Ma on przedstawiać planowane inwestycje zwiększające efektywność energetyczną, produkcję energii z odnawialnych źródeł lub związane z magazynowaniem energii elektrycznej i cieplnej pochodzących z OZE. Wartość planowanych inwestycji powinna wynosić przynajmniej 30% otrzymanej pomocy.

Program „Pomoc dla przemysłu energochłonnego związana z cenami gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2023 r.” wymagać będzie od zainteresowanych nim przedsiębiorców podjęcia szeregu działań, wpisujących się w dwie, szerokie kategorie – ubiegania się o pomoc (w tym niezbędnego przygotowania merytorycznego) oraz wykonywania obowiązków wynikłych z jej otrzymania.

Decydująca się na wystąpienie o pomoc firma musiała będzie sprawdzić, czy spełnia wymogi udziału w programie, a także przygotować i udostępnić dane, dzięki którym możliwe będzie wyliczenie kosztów kwalifikowanych i wyznaczenie wysokości należnej pomocy. Przy składaniu wniosku pilnować musi dołączenia wszelkich, niezbędnych załączników.

W wypadku udanego wnioskowania ciężar obowiązków przesuwa się na rzetelne rozliczenie pomocy, złożenie niezbędnych oświadczeń i formularzy, a także regularny kontakt z urzędami na wypadek zaistnienia jakichkolwiek wątpliwości.

Zakres niezbędnych działań sprawia, że dla wielu przedsiębiorstw atrakcyjną możliwością staje się wsparcie organizacyjne i merytoryczne w tym procesie. Tego typu wsparcie, opierające się na doświadczeniach poprzedniej edycji programu, oferuje również KPMG.

Odpowiednio wczesne zainteresowanie się tematem rekompensat pozwoli na przygotowanie się do wnioskowania, dzięki czemu zwiększać się będzie prawdopodobieństwo uzyskania wsparcia. Wsparcia, które pozwolić może na poprawienie kondycji finansowej energochłonnego przedsiębiorstwa, jak również na dokonanie niezbędnych inwestycji, przygotowujących je na kolejne etapy zielonej transformacji gospodarczej.