Uproszczenia przy zatrudnianiu cudzoziemców

W dniu 17 listopada 2021 roku Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw. Ustawa będzie obecnie rozpatrywana przez Senat.

Ustawa o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw, jak wskazuje projektodawca, ma przede wszystkim na celu usprawnienie postępowań dotyczących udzielania cudzoziemcom zezwoleń na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności zezwoleń na pobyt czasowy i pracę, które są najczęściej udzielanym rodzajem zezwoleń na pobyt czasowy w Polsce. W naszej publikacji odnosimy się do najważniejszych w naszej ocenie zmian, przewidzianych w uchwalonej przez Sejm ustawie.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, cudzoziemiec, który ubiega się o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, zobowiązany jest do wykazania m.in. że ma on zapewnione miejsce zamieszkania na terytorium Polski oraz, że posiada źródło stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu.

Ustawa przewiduje rezygnację z konieczności wykazania powyższych okoliczności. Zgodnie z nowymi przepisami, zezwolenie na pobyt czasowy i pracę będzie udzielane, gdy celem pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie wykonywanie pracy oraz spełnione będą łącznie następujące warunki:

1. cudzoziemiec będzie posiadał ubezpieczenie zdrowotne lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (warunek dotychczasowy),
2. podmiot powierzający wykonywanie pracy nie będzie miał możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy (warunek dotychczasowy),
3. wynagrodzenie, które będzie wskazane przez podmiot powierzający wykonywanie pracy w sporządzonym przez niego załączniku do wniosku, nie będzie niższe niż wynagrodzenie pracowników wykonujących w tym samym wymiarze czasu pracy pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku (warunek dotychczasowy),
4. powyższa wysokość miesięcznego wynagrodzenia nie będzie niższa niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę niezależnie od wymiaru czasu pracy i rodzaju stosunku prawnego stanowiącego podstawę wykonywania pracy przez cudzoziemca (warunek zmodyfikowany Ustawą).

Ustawa przewiduje ponadto rozszerzenie katalogu okoliczności, w których spełnienie warunku wskazanego w punkcie 2 powyżej nie będzie konieczne. Wymóg ten nie będzie miał zastosowania nie tylko w sytuacji, gdy cudzoziemiec bezpośrednio przed złożeniem wniosku posiadał zezwolenie na pracę lub zezwolenie na pobyt czasowy i pracę u tego samego pracodawcy na tym samym stanowisku, ale także w przypadku, gdy cudzoziemiec uzyska jedno z takich zezwoleń już po złożeniu wniosku i będzie je posiadał w dniu orzekania w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.

Ustawa precyzuje także kwestie dotyczące posiadania przez cudzoziemca ubezpieczenia zdrowotnego, o których mowa w punkcie 1 powyżej. Zgodnie z nowymi przepisami wymóg posiadania takiego ubezpieczenia uważany będzie za spełniony także w sytuacji, gdy  cudzoziemiec zostanie objęty ubezpieczeniem zdrowotnym dopiero po uzyskaniu zezwolenia na pobyt czasowy, w związku z wykonywaniem pracy.

Dzięki tej zmianie zezwolenie będzie mógł uzyskać cudzoziemiec, który dopiero zamierza podjąć aktywność zawodową, co dopiero spowoduje objęcie go obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym.

Ponadto, gdy celem pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie wykonywanie pracy na rzecz więcej niż jednego podmiotu powierzającego wykonywanie pracy, wymóg o którym mowa w punkcie 4 będzie uważany za spełniony o ile suma oferowanych cudzoziemcowi wynagrodzeń nie będzie niższa niż wynagrodzenie minimalne.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, zmiana siedziby lub miejsca zamieszkania, nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi lub przejęcie pracodawcy lub jego części przez innego pracodawcę, lub przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, lub zastąpienie umowy cywilnoprawnej umową o pracę nie wymagają zmiany lub wydania nowego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.

Nowe przepisy przewidują rozszerzenie tego katalogu o następujące sytuacje:

1. zmianę nazwy stanowiska, na jakim cudzoziemiec wykonuje pracę przy jednoczesnym zachowaniu zakresu jego obowiązków, lub
2. zwiększenie wymiaru czasu pracy przy jednoczesnym proporcjonalnym zwiększeniu wynagrodzenia.

Ustawa przewiduje wprowadzenie nowego trybu zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w sytuacji zmiany podmiotu powierzającego wykonywanie pracy lub w warunkach zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę. Zgodnie z uchwalonymi przez Sejm przepisami, zezwolenie na pobyt czasowy i pracę będzie mogło być w każdym czasie, na wniosek cudzoziemca, zmienione przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce aktualnego pobytu cudzoziemca, jeżeli cudzoziemiec będzie zamierzał wykonywać pracę np. u innego podmiotu powierzającego wykonywanie pracy lub u innego pracodawcy użytkownika, bądź na innych warunkach niż określone w treści decyzji o udzieleniu zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.

W takiej sytuacji zmianie nie będzie podlegać natomiast okres ważności zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.

Nowe przepisy wymieniają również sytuacje, w których wojewoda będzie uprawniony do odmowy zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę oraz dane jakie powinny znaleźć się we wniosku o zmianę zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.

Istotne jest ponadto, iż zmiana zezwolenia na pobyt czasowy i pracę nie będzie wiązała się z koniecznością osobistego stawiennictwa cudzoziemca w urzędzie w celu złożenia wniosku o zmianę zezwolenia na pobyt czasowy i pracę oraz oddania odcisków linii papilarnych w celu wydania nowej karty pobytu.

Ustawa przewiduje również takie zmiany jak:

1. ustanowienie 60-dniowego terminu na wydanie decyzji w sprawie udzielenia cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy,
2. wprowadzenie przyśpieszonego trybu wydawania zezwolenia na pobyt czasowy i pracę oraz zezwolenia na pracę dla cudzoziemców, którzy będą wykonywać pracę w podmiotach prowadzących działalność o znaczeniu strategicznym dla gospodarki narodowej, biorąc pod uwagę potrzeby gospodarki narodowej oraz przedmiot działalności przedsiębiorcy,
3. zmiany dotyczące oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi i postępowań w sprawie wydania zezwolenia na prace sezonową.

Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Należy zaznaczyć, iż powyższe informacje zostały oparte na ustawie, której proces legislacyjny nie został zakończony. Oznacza to, iż ostateczna treść przepisów może różnić się od opisanych powyżej regulacji. Będziemy informować o dalszych losach tej Ustawy.