Opodatkowanie kryptowalut w 2019 r. – zmiany w CIT Opodatkowanie kryptowalut w 2019 r. – zmiany w CIT

Obecnie obowiązująca ustawa o CIT nie przewiduje szczególnych regulacji w zakresie rozliczania dochodu osiąganego z obrotu kryptowalutami. W konsekwencji, podatnicy dokonują rozliczeń na podstawie ogólnych zasad oraz stanowisk wyrażonych w objaśnieniach Ministerstwa Finansów, interpretacjach indywidualnych oraz orzeczeniach sądów administracyjnych. Jednak niejednokrotnie w orzecznictwie prezentowano sprzeczne stanowiska m.in. w przypadku opodatkowania transakcji zamiany kryptowalut.

Definicja waluty wirtualnej

Projektowana nowelizacja zakłada wprowadzenie do ustawy CIT pojęcia waluty wirtualnej. Co istotne, pojęcie waluty wirtualnej nie ma charakteru autonomicznej definicji legalnej, ponieważ projektowane przepisy odsyłają w tym zakresie do ustawy z dnia 1 marca 2018r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Zatem przez walutę wirtualną należy rozumieć każde cyfrowe odwzorowanie wartości, które nie jest:

• prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej,
• międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące,
• pieniądzem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych,
• instrumentem finansowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,
• wekslem lub czekiem

oraz jest wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane lub przeniesione, albo może być przedmiotem handlu elektronicznego.

Należy wskazać, że ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, do której odsyła nowelizacja, dokonuje rozróżnienia pomiędzy pojęciami „waluty wirtualnej” oraz „praw majątkowych”. Zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt 27 ww. ustawy, przez wartości majątkowe rozumie się „prawa majątkowe lub inne mienie ruchome lub nieruchomości, środki płatnicze, instrumenty finansowe w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, inne papiery wartościowe, wartości dewizowe oraz waluty wirtualne.”

Mając na uwadze projektowane przepisy oraz wewnętrzną systematykę ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu można uznać, że intencją projektodawcy nowelizacji było rozróżnienie pojęć waluty wirtualnej oraz prawa majątkowego.

Co istotne, zgodnie z uzasadnieniem do projektu nowelizacji, pojęcie walut wirtualnych obejmuje zarówno kryptowaluty tj. Bitoicn, Monero, Litecoin, oraz scentralizowane waluty wirtualne, takie jak WebMoney lub PerfectMoney.

Źródło przychodów

Obecnie obowiązująca ustawa o CIT wyróżnia dwa źródła przychodów – przychody osiągane z działalności operacyjnej oraz przychody z zysków kapitałowych.

Projektowane przepisy zakładają, że przychód ze zbycia kryptowalut ma być zaliczony do przychodów z zysków kapitałowych. Co istotne, przychody z obrotu walutami wirtualnymi nie będą łączone z innymi przychodami z zysków kapitałowych. W rezultacie koszty uzyskania przychodu wynikające z obrotu walutami wirtualnymi będą mogły pomniejszać jedynie przychód osiągnięty w ramach transakcji mających za przedmiot kryptowaluty. Zatem podatnik nie będzie mógł skompensować straty poniesionej w związku z obrotem walutami wirtualnymi z innymi dochodami osiągniętymi w ramach źródła przychodów, jak i strat na innych operacjach w ramach tych źródeł przychodów, z zyskiem osiągniętym z obrotu kryptowalutami.

Moment powstania przychodu

Zgodnie z projektowanymi przepisami do przychodów z obrotu walutami wirtualnymi będą zaliczane przychody z wymiany ww. walut na środek płatniczy, co ma miejsce w przypadku m.in. sprzedaży kryptowalut na giełdzie lub w kantorze.

Co więcej, projektodawca nowelizacji wskazał, że za sprzedaż waluty wirtualnej ma być uważana wymiana waluty wirtualnej na towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna. Uregulowanie zobowiązań za pomocą kryptowalut również będzie stanowiło przychód na gruncie ustawy o CIT. Zatem podatnicy, którzy dokonują zakupu towarów, usług lub praw majątkowych w zamian za walutę wirtualną będą zobowiązani rozpoznać przychód z takiej transakcji. Analogiczna sytuacja będzie miała miejsce, gdy podatnik regulując swoje zobowiązanie, spełni świadczenie w formie waluty wirtualnej.

Projektowane przepisy jednoznacznie rozstrzygają pojawiające się w ostatnim czasie wątpliwości interpretacyjne w zakresie zamiany kryptowalut. Obecnie w interpretacjach organów podatkowych oraz w orzecznictwie sądów administracyjnych można spotkać się ze stanowiskiem, zgodnie z którym zamiana kryptowalut na inną walutę cyfrową podlega opodatkowaniu. Natomiast projektowane przepisy expressis verbis zakładają, że zamiana kryptowalut będzie neutralna podatkowo.

Koszty uzyskania przychodu

Zgodnie z projektowanymi regulacjami, przez koszty uzyskania przychodu poniesione w ramach obrotu kryptowalutami należy rozumieć udokumentowane wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie lub zbycie waluty wirtualnej. Zgodnie z uzasadnieniem do projektu nowelizacji, kosztami uzyskania przychodów nie będą w szczególności koszty finansowania zakupu walut wirtualnych tj. koszty pożyczek, kredytów.

Co istotne, tak rozpoznane koszty uzyskania przychodów będą potrącane w roku podatkowym, w którym zostały poniesione. Bez znaczenia pozostanie wysokość przychodów, jakie rozpozna w danym roku podatkowym podatnik z tytułu obrotu kryptowalutami. W praktyce zatem może wystąpić sytuacja, w której podatnik będzie zobowiązany do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów nawet w sytuacji, w której nie rozpoznał żadnego przychodu z obrotu kryptowalutami.

Jednakże projektodawca nowelizacji przewidział, że nadwyżka kosztów uzyskania przychodów nad przychodami uzyskanymi w roku podatkowym, powiększa koszty uzyskania przychodów poniesione w następnym roku podatkowym.

Dochód i stawka podatku

W świetle projektowanych przepisów dochodem z odpłatnego zbycia walut wirtualnych ma być osiągnięta w roku podatkowym różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia kryptowalut (przy czym przez zbycie należy rozumieć również inne zdarzenia kreujące przychód wskazane powyżej), a kosztami uzyskania przychodów. Od tak obliczonego dochodu podatek wyniesie 19%.

Po zakończeniu roku podatkowego podatnicy będą zobowiązani do wykazania dochodu oraz obliczonego podatku w zeznaniu rocznym.

Przepisy przejściowe

Planowane zmiany mają wejść w życie od 1 stycznia 2019 r. Natomiast koszty nabycia kryptowalut poniesione i nierozliczone przed 1 stycznia 2019 r. podatnicy będą zobowiązani wykazać w zeznaniu za pierwszy rok podatkowy rozpoczynający się po dniu 31 grudnia 2018 r.