HIMSS 2023

Met meer dan 45 CIO's, CxIO's, bestuurders en andere geïnteresseerden reisden wij af naar Chicago voor de Health Information Management and Systems Society (HIMSS). De grootste conferentie op het gebied van IT, technologie en digitalisering in de zorg. HIMSS biedt toegang tot alle actuele ontwikkelingen op het gebied van Zorg IT en innovatie.

De HIMSS is met meer dan 40.000 deelnemers een enorm event. Naast de reis die Cognicum organiseert voor de Nederlandse delegatie biedt KPMG daarom een aanvullend programma: KPMG Select. Wij maken een selectie uit het enorme aanbod van het educatieprogramma van de HIMSS en organiseren eigen miniseminars met topsprekers van grote partijen. Met de deelnemers van ons programma hebben we in discussie bijeenkomsten de geleerde lessen besproken en vertaald naar de Nederlandse context. Wat nemen we mee terug naar huis?

Tijdens deze HIMSS organiseerden we op ons kantoor in Chicago drie miniseminars met 11 sprekers van Microsoft, Google, ServiceNow, KPMG International, KPMG Canada, Platform24, Intersystems en Salesforce. Tijdens de sessies gingen we regelmatig met elkaar in gesprek over wat de nieuwste innovaties en ontwikkelingen betekenen voor de Nederlandse zorg en de individuele zorginstellingen. 

Middels deze blog delen we vijf belangrijke inzichten van HIMSS23 Chicago en de vervolgstappen voor de Nederlandse zorg. Al eerder deelden we de lessen van het Pre-HIMSS programma in New York, over de digitale transformatie in ziekenhuizen en over de regionale samenwerkingsverbanden. 

We hebben de enorme sprongen gezien die AI momenteel maakt. Al jaren horen we dat we aan de vooravond staan van grote veranderingen, maar met de kracht waarmee AI nu voor de zorg beschikbaar komt lijkt de toekomst ineens erg dichtbij. Toch zit er nog steeds een gat tussen wat technologie belooft en wat nu voorhanden is aan het bed. De plannen van grote technologie aanbieders (inclusief EPD leveranciers) bieden hoop voor versnelling van toepassing van AI.

Het is voor zorgaanbieders van groot belang om het einddoel te bepalen, alvorens de technologie te kiezen. De behoeftes van patiënten en zorgprofessionals moeten leidend blijven. In plaats van denken vanuit technologische mogelijkheden (technology push), is het essentieel om te denken vanuit behoeftes en hoe de technologie hierbij kan helpen (technology pull). Creëer daarom een gezamenlijke visie die houvast biedt in de transformatie.

Voor individuele zorgaanbieders zal het moeilijker worden om voldoende regie te houden op de technologie en het tempo van de ontwikkelingen. Er zullen daarom meer coalities ontstaan van zorgaanbieders om tegenwicht te kunnen bieden en inspraak af te dwingen zonder de snelheid uit de innovaties te halen. 

Time is the currency in healthcare. Technologie kan ingezet worden om (tijds)besparing te realiseren. De snelgroeiende low/no code-functionaliteit die beschikbaar is op engagement- en workflow platforms (bijvoorbeeld Microsoft, ServiceNow en Salesforce) biedt flexibiliteit aan organisaties in de gezondheidszorg bij het moderniseren van verouderde, handmatige processen. Naast de ‘systems of record’ ontstaan in rap tempo volwassen ‘systems of engagement’. Deze technologie maakt het mogelijk innovatie te versnellen buiten gevestigde (EPD) systemen. Dit legt de nadruk op de strategische aard van platforminvesteringen en het belang van duidelijke doelstellingen.

Generative AI wordt nu steeds meer toegepast. Waar predictive AI wordt gebruikt voor analyses van grote hoeveelheden data, kan generative AI nieuwe content maken. Een voorbeeld van generative AI is ChatGPT. Met de komst van deze nieuwe technologieën komt het belang van vertrouwen in de technologie duidelijk naar voren. Het is namelijk niet de vraag of, maar hoe snel technologie het vak van verpleegkundige en medisch specialist gaat veranderen. Om op een veilige manier gebruik te maken van deze nieuwe technologie zouden beroepsgroepen proactief invulling moeten geven aan de toekomstige inhoud van het vak. Daarbij moet technologie onderdeel worden van het leerpad van toekomstige- en huidige zorgprofessionals. 

Een groot aantal oplossingen op de HIMSS is gericht op het ondersteunen van integrale zorg door het beter bij elkaar brengen van data en het bieden van een 360 graden view op de patiënt. Er blijft onduidelijkheid ​​over de beste manier om interoperabiliteit, samenwerking en communicatie in diverse zorgomgevingen te realiseren.

Het gaat hier om het ontbreken van een duidelijke governance en bijvoorbeeld het probleem dat grote aanbieders vaak ook een groter deel van de kosten dragen, maar dat de voordelen ten goede komen aan partijen elders in de keten. Elke euro die wordt uitgegeven door een ziekenhuis aan digitale zorg om zorg te voorkomen of te verplaatsen, levert een lagere omzet voor het ziekenhuis op. Technologie zal dit integratieprobleem niet kunnen oplossen. Het is een governance probleem die in elk zorgsysteem in elk land om andere oplossingen vraagt.

In veel sessies op de HIMSS komt het onderwerp Health Equity (gelijke toegang tot zorg) ter sprake. Tegelijkertijd valt het op dat er nog weinig (technologische) oplossingen zijn die bijdragen aan het oplossen van health inequity. Door de ontsluiting van data is het inzichtelijk dat er nog te weinig inclusieve zorg wordt geboden, maar wordt het ook duidelijk hoe versneld tot oplossingen kan worden gekomen. Bijvoorbeeld het bieden van zicht op waar welke zorg beschikbaar is en of dat goed past bij de lokale zorgvraag. Overal ontstaan initiatieven zoals Health Equity platforms om toegang tot zorg meer laagdrempelig te maken.

Publieke gezondheidszorg en welzijn maakt daar nu ook stevig onderdeel van uit. Met beter zicht op de sociale determinanten van zorg kan gerichter zorg of preventieve zorg worden geboden. Ook is een goede integratie tussen reguliere zorg en publieke gezondheidszorg enorm in belang toegenomen na COVID-19.

Een toekomst zorgmodel waarbij het aanbod volledig is gedigitaliseerd zorgt voor meer vervreemding. Een inclusief zorgmodel waarbij digitalisering helpt om goed regie te houden op het zorgproces, maar niet zorgt voor een enorme afstand tussen patiënt en zorgverlener, heeft de voorkeur.

De tijd van vrijblijvendheid is voorbij. Om de huidige uitdagingen succesvol aan te pakken moeten alle partijen een stukje autonomie inleveren, bijvoorbeeld door meer samen te investeren in succesvolle vormen van zorg op afstand, of in gezamenlijke digitale voordeuren voor betere toegang tot het brede zorgaanbod in een regio. Alleen een multidisciplinaire aanpak leidt tot succes.

Het succes van een digitale transformatie ligt in de mate waarin succesvol kan worden samengewerkt met regionale zorgpartners. In de USA waar de zorg wordt gedomineerd door grote zorgsystemen bestaande uit veel ziekenhuizen én zorgcentra in de wijk, is deze integratie makkelijker te bewerkstelligen, maar nog steeds een opgave. In Nederland moeten wij de juiste vorm van samenwerking nog vinden waarin we samen tot zorgleveringsmodellen kunnen groeien en samen kunnen investeren in de juiste technologie voor de ondersteuning van samenwerking en zorglevering.

In Nederland zijn we echt op de goede weg. Het Integrale Zorg Akkoord laat zien dat er de wil is om concrete actie te ondernemen. Tegelijkertijd is er werk aan de winkel en worden de stappen nog niet voldoende gezet. Nog steeds zijn er veel pilots en kleine initiatieven en ontbreekt het aan de echte plannen om een stevige sprong voorwaarts te maken en de IZA doelen te realiseren. In onderstaand overzicht lichten wij de stappen toe die wij in Nederland kunnen nemen, gebaseerd op wat we in Chicago hebben opgehaald.

• Wacht niet tot er kant en klare regelgeving en oplossingen beschikbaar zijn. Bepaal nu op welke wijze samenwerking beter kan worden vormgegeven. Beoordeel de bestaande samenwerkingsverbanden en onderliggende coalities in de regio. Kijk ook welke versnellers er zijn zoals goede bestaande samenwerkingen en stel vast hoe deze kunnen bijdragen aan een bredere samenwerking. Stel een tijdelijke governance-structuur vast die niet bedreigend is (uitnodigt tot samenwerking) en die kan helpen om tot een definitieve governance vorm te komen die passend is bij de regio.
• De technologie is per definitie sneller dan regelgeving. Begin vandaag nog met het bepalen welke oplossingen passend zijn voor de eigen organisatie en wat de behoefte is vanuit de samenwerking in de regio.
• Zorg er voor dat de basis wat betreft data, infrastructuur en verandermanagement op orde is. Maak vervolgens de stap naar de regio en overige samenwerkingspartners. Maak hierbij gezamenlijk afspraken over de basis (IT) infrastructuur, de spelregels en ethiek. Dit geldt voor het delen van data en het gebruik van AI.
• Vindt niet het wiel opnieuw uit: samenwerken met partners en het uitwisselen van de initiatieven die aantoonbaar werken brengt je verder. Heb ook niet de illusie dat je een volledig eigen pad kan bewandelen maar laat je ook helpen door de technologie die de leveranciers nu kunnen bieden. Zoek wel aansluiting bij brede coalities om voldoende tegenwicht te kunnen bieden.
• Ga proactief aan de slag met de toekomstige invulling van het vak van verpleegkundigen en medisch specialisten. Heb daarbij aandacht voor de impact van de ontwikkelingen voor de huidige verpleegkundigen en medisch specialisten. Bepaal daarnaast  wat dit betekent voor de opleidingen. Om de meeste waarde te halen uit het gebruik van de technologieën is het ontwikkelen van digitale vaardigheden essentieel.
• Investeer in tijdbesparende technologie. Maak duidelijke afwegingen hoe nieuwe technologie platforms kunnen worden ingezet in het bestaande applicatie landschap. En hoe je alle medewerkers de tools in handen geeft om de voordelen van technologie te benutten en efficiënter te kunnen werken.

Wil je meer weten? Op 15 mei organiseren wij een bijeenkomst met het thema: versnellen van digitale transformatie in de zorg. Tijdens deze bijeenkomst gaan we onder andere in op de lessen van HIMSS en plaatsen we het in de Nederlandse context. Aanmelden kan via onderstaande link.