Συνδυασμός δανείων Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με τα προγράμματα κρατικών ενισχύσεων

Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, γνωστό και ως «Ελλάδα 2.0», ενσωματώνει μια πληθώρα δράσεων. Συγκεκριμένα περιλαμβάνει 106 επενδύσεις και 68 μεταρρυθμίσεις, κατανεμημένες σε 4 πυλώνες. Ο συνολικός προϋπολογισμός του ανέρχεται σε Ευρώ 31.16 δισ., εκ των οποίων Ευρώ 18.43 δισ. αποτελούν ενισχύσεις και Ευρώ 12.73 δισ. δάνεια, αναμένεται δε να κινητοποιήσει συνολικά επενδυτικούς πόρους αξίας Ευρώ 59.81 δισ..

Από τα παραπάνω καθίσταται προφανής η ευκαιρία για το σύνολο της οικονομίας αλλά και για τις ιδιωτικές επενδύσεις. Θεωρούμε ότι είναι ιδιαίτερα κρίσιμο να συνδυαστούν οι κρατικές ενισχύσεις (Αναπτυξιακός Νόμος, Στρατηγικές Επενδύσεις, κτλ.) με τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έτσι ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή ωφέλεια για την πραγματοποίηση βιώσιμων επενδύσεων.

Τον Φεβρουάριο του 2022 δημοσιεύθηκαν οι προσκλήσεις των τραπεζών για την υποβολή προτάσεων χρηματοδότησης επιλέξιμων επενδύσεων με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Στο πλαίσιο αυτό θα χορηγηθούν δάνεια με ευνοϊκούς όρους για την υλοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων που θα εμπίπτουν σε ένα από τους 5 στρατηγικούς πυλώνες: Πράσινη Μετάβαση, Ψηφιακός Μετασχηματισμός, Καινοτομία - Έρευνα α & Ανάπτυξη, Ανάπτυξη Οικονομιών Κλίμακας μέσω Συνεργασιών, Εξαγορών & Συγχωνεύσεων και Επενδύσεις Εξωστρέφειας. Το πρόγραμμα χρηματοδότησης θα παραμείνει ανοιχτό έως τις 31 Αυγούστου 2026.

Τα δάνεια του ΤΑΑ θα έχουν επιτόκιο από 0.35% και θα καλύπτουν κατ’ ανώτατο όριο ποσοστό ύψους 50% του συνολικού επιλέξιμου κόστους των επενδύσεων, ενώ η ιδιωτική συμμετοχή του επενδυτή θα πρέπει να καλύπτει, κατ’ ελάχιστον, ποσοστό ύψους 20%. του Το υπόλοιπο από το συνολικό επιλέξιμο επενδυτικό κόστος (τουλάχιστον 30%), θα καλυφθεί μέσω τραπεζικού δανείου (δάνεια συγχρηματοδότησης).

Στα δάνεια ΤΑΑ και στα δάνεια συγχρηματοδότησης εφαρμόζεται η αρχή της σύμμετρης ικανοποίησης (“pari passu”) ως προς τις αποπληρωμές και τις χορηγηθείσες εξασφαλίσεις.

Τα βασικά βήματα της διαδικασία αίτησης για χορήγηση δανείου ΤΑΑ είναι τα ακόλουθα:

• Ο υποψήφιος επενδυτής υποβάλλει στο πιστωτικό ίδρυμα αίτηση, η οποία συνοδεύεται από αναλυτικό επιχειρηματικό σχέδιο, αποδεικτικά τεκμηρίωσης δαπανών επένδυσης (προσφορές), μελέτη ελέγχου βιωσιμότητας (για επενδύσεις άνω των Ευρώ 10 εκατ.) και λοιπά δικαιολογητικά, κατά την οικεία Πρόσκληση.
• Κατόπιν παραλαβής της αίτησης, το πιστωτικό ίδρυμα προβαίνει αυτόνομα σε καταρχήν έλεγχο της επιλεξιμότητας της προτεινόμενης επένδυσης και της πιστοληπτικής ικανότητας του φορέα αυτής.
• Αφού η τράπεζα προβεί σε καταρχήν θετική αξιολόγηση, στη συνέχεια, πιστοποιημένοι ανεξάρτητοι αξιολογητές (από Μητρώο που είναι υπό διαμόρφωση) θα ελέγχουν την επιλεξιμότητα και συμβατότητα των επενδύσεων με τις κατευθυντήριες γραμμές του ΤΑΑ, τη σώρευση κρατικών ενισχύσεων, την αρχή της μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης, καθώς και με τους ελάχιστους στόχους των θεματικών πυλώνων. Η αμοιβή του αξιολογητή θα βαρύνει τον υποψήφιο επενδυτή.
• Κατόπιν θετικής ολοκλήρωσης της διαδικασίας, θα υπογράφεται η δανειακή σύμβαση για τη χορήγηση του δανείου ΤΑΑ και του δανείου συγχρηματοδότησης (τραπεζικό δάνειο) στον τελικό αποδέκτη.

Σημειώνεται ότι τα δάνεια του ΤΑΑ δύνανται να έχουν οποιαδήποτε νομική μορφή, συμπεριλαμβανομένων και των ομολογιακών δανείων.

Συνδυασμός των Δανείων ΤΑΑ με τις Κρατικές Ενισχύσεις

Τα βασικά προγράμματα κρατικών ενισχύσεων για μεγάλες επενδύσεις είναι ο Αναπτυξιακός Νόμος και οι Στρατηγικές Επενδύσεις, που παρέχουν σημαντικά κίνητρα, ενσωματώνοντας τον νέο χάρτη των περιφερειακών ενισχύσεων (αυξημένα ποσοστά ενίσχυσης) και τα πρόσθετα κίνητρα του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ) για τις υπό απολιγνιτοποίηση περιοχές.

Τα δάνεια του ΤΑΑ έχουν συμπληρωματικότητα σε σχέση με τα παραπάνω και συγκεντρώνουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

• Έχουν μεγαλύτερο εύρος επιλέξιμων δαπανών από τα προγράμματα κρατικών ενισχύσεων (περιλαμβάνεται η αγορά γης, κτιρίων, οχημάτων, εξοπλισμού, άυλων δαπανών, αναλωσίμων, λειτουργικά έξοδα, μισθοδοσία, υπηρεσίες τρίτων, κόστος κεφαλαίων, κεφάλαιο κίνησης, δαπάνες marketing)
• Έχουν μεγαλύτερο εύρος επιλέξιμων κλάδων – εντάσσονται υπό όρους εταιρείες που δεν εντάσσονται στον αναπτυξιακό νόμο όπως λιανεμπόριο, real estate, παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (αιολική ενέργεια, ηλιακή ενέργεια, βιομάζα, θαλάσσια ενέργεια, γεωθερμική ενέργεια)
• Μπορούν να δώσουν ωφέλεια σε περιοχές που εξαιρούνται από τον χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων, όπως ο Βόρειος, Νότιος και Κεντρικός Τομέας Αθηνών, με την προϋπόθεση της χρήσης του επιτοκίου αναφοράς, ώστε να μην συνιστά κρατική ενίσχυση.

Ο συνδυασμός των δανείων ΤΑΑ (χρηματοδότηση) με κρατικές ενισχύσεις (επιδότηση) μπορεί να αποτελέσει σημαντική ευκαιρία, ωστόσο είναι κρίσιμο να τηρηθούν οι κανόνες για τα μέγιστα όρια των κρατικών ενισχύσεων. Τα δάνεια ΤΑΑ, όταν παρέχονται με το ελάχιστο επιτόκιο (0.35%) συνιστούν κρατική ενίσχυση και σε περίπτωση που χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με άλλο πρόγραμμα κρατικών ενισχύσεων, εξετάζεται η συμβατότητα αυτών και κατά πόσο ξεπερνούνται τα μέγιστα επιτρεπτά όρια, βάσει του ΓΑΚ ή του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων ή του κανόνα De minimis.

Αν ξεπερνιούνται τα όρια, τότε το δάνειο ΤΑΑ δεν μπορεί να δοθεί με το ελάχιστο επιτόκιο (0.35%). Ωστόσο σε αυτές τις περιπτώσεις, όπου έχουν εξαντληθεί τα όρια της κρατικής ενίσχυσης, μπορεί να δοθεί δάνειο με το επιτόκιο αναφοράς, το οποίο είναι επίσης αρκετά ελκυστικό, σε σχέση με το επιτόκιο ενός κοινού δανείου.

Το επιτόκιο αναφοράς ορίζεται ως το Επιτόκιο Βάσης (τρέχον -0.49%) συν το Δανειακό Περιθώριο σε μονάδες βάσης, σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα:

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι βάσει του παραπάνω πίνακα και του τρέχοντος Επιτοκίου Βάσης (0.49%), για εταιρείες με καλή κατηγορία βαθμολογίας (ΒΒΒ) και συνήθεις εξασφαλίσεις, το επιτόκιο αναφοράς είναι αρκετά χαμηλό, στο επίπεδο του 0.51% (1-0.49), χωρίς να συνιστά κρατική ενίσχυση.

Η συνδυαστική χρήση προγραμμάτων κρατικών ενισχύσεων και δανείων ΤΑΑ με επιτόκιο αναφοράς, δίνει ένα σημαντικό όφελος στους υποψήφιους επενδυτές και πρέπει να εξετάζεται για να εξασφαλιστεί το μέγιστο δυνητικό όφελος.

Συνεπώς τα δάνεια του RRF είτε με το ελάχιστο επιτόκιο του ΤΑΑ (0,35%) είτε με το επιτόκιο αναφοράς δίνουν τη δυνατότητα στις επιλέξιμες επενδύσεις για την κάλυψη της διαφοράς ανάμεσα στα εμπορικά επιτόκια που ισχύουν στη χώρα μας και στα πολύ χαμηλότερα ευρωπαϊκά επιτόκια.
 

Ανάγκη για επαγγελματική υποστήριξη

Η σχετική πολυπλοκότητα των διατιθέμενων χρηματοδοτικών εργαλείων και ειδικότερα του συνδυασμού αυτών απαιτεί γνώση και εμπειρία, οπότε η επιλογή του κατάλληλου και αξιόπιστου Συμβούλου, είναι πολύ σημαντική.  

Οι εξειδικευμένοι σύμβουλοι της KPMG μπορούν να βοηθήσουν ενδιαφερόμενους επενδυτές να σχεδιάσουν, χρηματοδοτήσουν και υλοποιήσουν καλά επενδυτικά σχέδια, επιλέγοντας τον βέλτιστο συνδυασμό χρηματοδοτικών εργαλείων και επιδοτήσεων.

Διαθέτοντας τους πόρους, το σωστό μείγμα δεξιοτήτων, την τεχνογνωσία και μια ρεαλιστική προσέγγιση, προσφέρουμε υψηλού επιπέδου υπηρεσίες και αποτελεσματική καθοδήγηση για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος.