De overheid van morgen dient geconnecteerd te zijn om ook in de toekomst te blijven voldoen aan de verwachtingen van haar ‘klanten’. Geconnecteerd zijn betekent voor ons in de eerste plaats verbonden zijn met deze klanten – burgers, verenigingen en ondernemingen – die dan ook logischerwijs centraal moeten geplaatst worden in de dagelijkse werking. Het betekent daarnaast ook dat de overheid van morgen probeert om interne en externe silovorming te vermijden en de verschillende partners in haar ruimere ecosysteem uit te spelen op hun sterktes en deze ten volle te benutten. Tot slot houdt geconnecteerd zijn ook in dat alle kritieke processen, functies en samenwerkingsverbanden van overheidsorganisaties optimaal op elkaar afgestemd worden om aan de verwachtingen van de burger te voldoen en waarde te creëren voor de maatschappij in een wereld die steeds meer digitaal wordt.

De overheid moet data-gedreven technologieën en samenwerking benutten om proactief maatschappelijke uitdagingen aan te pakken en innovatie te versterken

De recente technologische vooruitgang en de massale opkomst en ingebruikname van op data gebaseerde nieuwe technologieën bieden ongeziene mogelijkheden om de overheid beter te connecteren met de eindgebruikers van haar diensten. Een geconnecteerde overheid dient dan ook een stap verder te gaan op vlak van data-gedreven beleidsvoering en bestuur door op data gebaseerde toepassingen en nieuwe technologieën zoals GenAI of Internet of Things (IoT) maximaal te omarmen en zo te komen tot een overheid die aan de hand van data (al dan niet predictief) anticipeert op maatschappelijke tendensen en die uitdagingen en potentiële crisissen proactief identificeert en aanpakt.

De beweging naar een meer geïntegreerde aanpak en een meer geconnecteerde netwerkoverheid werd de voorbije regeerperiode reeds ingezet, zowel binnen administraties als binnen het ruimere ecosysteem van (semi-) publieke, private en middenveldorganisaties. Komen tot geëngageerde en doelgerichte samenwerking overheen een diversiteit aan partners en belanghebbenden bleek in de praktijk echter niet altijd even evident en vormt volgens ons dé uitdaging van de komende jaren in de aanpak van complexe en vaak multidisciplinaire maatschappelijke evoluties en problemen. Er liggen dan ook nog grote opportuniteiten over beleidsniveaus heen om overheidsorganisaties zowel verticaal als horizontaal verder te integreren om zo tot een verbeterde samenwerking te komen. Een interessante manier hierbij kan zijn om de structuur of keten van overheidsorganisaties op basis van een datastroomvisualisatie te herzien en om overheidsdiensten dus in functie van een geoptimaliseerde datadeling logischer te clusteren en beter te laten samenwerken overheen departementale (data)silo’s.

In de uitvoering van data-gedreven beleid zal de overheid haar rol en werking voor de toekomst continu moeten (her)evalueren. Er dient daarbij maximaal gesteund te worden op de kennis, expertise en het collectief engagement van haar ruimere ecosysteem, de Quadruple Helix, waarin overheden, ondernemingen, de academische wereld en burgers samenwerken om innovatieve oplossingen uit te rollen. Elke overheidsorganisatie dient dus na te denken over een optimale taak- en rollenverdeling ten opzichte van haar klanten, haar partners en andere overheidsdiensten. De overheid kan daarbij de rol van ‘platform’ opnemen, dat de krachten van publieke en private partners en het middenveld bundelt, binnen een gedragen governance-structuur die elk onderdeel van het ecosysteem uitspeelt op zijn/haar sterktes. Niet alleen gedwongen door de budgettaire realiteit en het opdrogen van de relancemiddelen, maar ook om haar eigen interne innovatiecapaciteit te versterken en aan te vullen. Een grondige afstemming met burgers om een voldoende diepgaand begrip te bekomen van hun noden en behoeften en een nauwe samenwerking met de academische wereld, die via onderzoek en ontwikkeling de innovaties van morgen mee kan uitwerken, zijn daarbij cruciaal. Tot slot kunnen de meest beloftevolle, innovatieve technologieën verder ontwikkeld en gecommercialiseerd worden door de bedrijfswereld.

De toekomstgerichte netwerkoverheid moet interoperabiliteit, innovatie, regelluwe zones, trendwatching en generatieve AI inzetten om technologische vooruitgang en maatschappelijke uitdagingen aan te pakken

De rol van de netwerkoverheid van morgen bestaat er vooral in om de randvoorwaarden voor technologische innovatie en een verder doorgedreven technologische ontwikkeling te voorzien, zowel om haar eigen werking en dienstverlening te verbeteren als om de concurrentiepositie van ons land binnen de dataeconomie van morgen te verzekeren. Hiervoor kunnen verscheidene bestaande initiatieven versterkt worden en nieuwe uitdagingen aangepakt worden:

Interoperabiliteit

Interoperabiliteit is dé basisvoorwaarde voor digitale transformatie en geïntegreerde samenwerking. Hand in hand met een adequate onderliggende data-infrastructuur & -architectuur, zorgt interoperabiliteit ook voor een vlotter hergebruik van data, een betere (interbestuurlijke) samenwerking en kennisdeling. Daarnaast kan het finaal leiden tot de regionale of nationale opschaling van technologische succesrecepten.

Innovatie in regelgeving en technologie

Aanvullend op interoperabiliteit, dient de overheid actief op zoek te gaan naar regelgevende en technologische innovaties die de creatie van een ‘level playing field’ binnen de technologiesector aanmoedigen en waarbij data-eigenaarschap herzien wordt en burgers meer zeggenschap krijgen over de eigen data.

Regelluwe zones

De overheid van morgen heeft ook een rol te spelen in de opzet van regelluwe zones/‘regulatory sandboxes’, om letterlijk voldoende ruimte te voorzien voor innovatie, testen en experimenten, in lijn met de belangrijkste opkomende technologische trends. Naast de rol van initiëren van dergelijke proeftuinen en testbedden, kan de overheid eveneens voorzien in regelgevend werk om de uitrol van dergelijke zones te vereenvoudigen.

Trendwatching

De overheid dient verder in te zetten op ‘trend watching’ om proactief in te spelen op de opkomst van nieuwe technologieën, thema’s en trends (zoals artificiële intelligentie, de metaverse, blockchain, de shift van cloud naar edge computing, quantum computing, enz.). In de toekomst zullen de overheid, haar burgers en haar partners in het ecosysteem de vele vruchten plukken van een verbeterde manier van inter- en intragouvernementele datadeling.

Generatieve artificiële intelligentie

Naast het stimuleren van innovatie moet de overheid van morgen zich ook toespitsen op de verdere toepassing van generatieve artificiële intelligentie binnen alle geledingen van haar werking. Overheden moeten op zoek gaan naar use cases met een focus op het verbeteren van hun dienstverlening, het realiseren van tijdswinst bij de ontwikkeling van digitale toepassingen, het verbeteren van de klantervaring via chatbots en het versterken van de interne werking. De snelle evolutie van de technologie maakt het echter moeilijk om te voorspellen waar artificiële intelligentie op termijn de grootste toegevoegde waarde kan betekenen en welke de meest impactvolle en prioritaire use cases zijn om aan te pakken. Cruciaal wordt dus om het beschikbare talent aan te boren om het potentieel van AI verder te ontginnen, AI-modellen te bouwen, te trainen en te onderhouden, of om structurele samenwerking op te zetten met private partijen met de nodige AI-expertise. Daarnaast dient er via initiatieven gericht op e-inclusie gewaarborgd te worden dat het gebruik van AI niet toebehoort aan de ‘happy few’, maar dat elke burger kan delen in de voordelen die geboden worden door deze nieuwe technologische revolutie.

Een overheid die geconnecteerd wil zijn, stelt haar klanten altijd en overal centraal en verzekert een intensieve en structurele samenwerking met haar netwerk en bredere ecosysteem. Dit is volgens ons essentieel om ervoor te zorgen dat nieuwe technologieën en datatoepassingen op de juiste manier worden ingezet om de grote maatschappelijke uitdagingen van morgen aan te pakken en meerwaarde te bieden doorheen alle beleidsdomeinen, alle lagen van de maatschappij en voor elke burger.

Een overheid die geconnecteerd wil zijn, stelt haar klanten altijd en overal centraal en verzekert een intensieve en structurele samenwerking met haar netwerk en bredere ecosysteem. Dit is volgens ons essentieel om ervoor te zorgen dat nieuwe technologieën en datatoepassingen op de juiste manier worden ingezet om de grote maatschappelijke uitdagingen van morgen aan te pakken en meerwaarde te bieden doorheen alle beleidsdomeinen, alle lagen van de maatschappij en voor elke burger.

Een overheid die geconnecteerd wil zijn, stelt haar klanten altijd en overal centraal en verzekert een intensieve en structurele samenwerking met haar netwerk en bredere ecosysteem. Dit is volgens ons essentieel om ervoor te zorgen dat nieuwe technologieën en datatoepassingen op de juiste manier worden ingezet om de grote maatschappelijke uitdagingen van morgen aan te pakken en meerwaarde te bieden doorheen alle beleidsdomeinen, alle lagen van de maatschappij en voor elke burger.

   

Download PDF

Naar een “Connected, Powered en Trusted” overheid

De overheid van morgen: geïntegreerd, efficiënt en vertrouwenswaardig



Download PDF (1.3 MB) ⤓



   

Referenties

Programmamanagement en oprichting Gezondheidszorg Data Agentschap

Ondersteuning bij de oprichting van het health data agentschap in België op vlak van strategie, definiëren van de diensten, operationeel model, use cases en applicatie- en data-architectuur.

Alivia Zorgplatform

Ondersteuning van het programmamanagement van het Vlaamse gezondheidszorg platform.

IT- & datastrategie

Ondersteuning bij het bepalen van de IT-strategie op vlak van enterprise architecture, PMO & delivery management, IT service management, IT-organisatie en data governance en organisatie.

Ontwerp interfederaal plan geïntegreerde zorg & transitiebegeleiding

Ondersteuning van het federale beleid voor de opmaak en uitvoering van een interfederaal plan, incl. ondersteuning van het veranderingstraject naar geïntegreerde zorg in België.

Digital Product Passport (DPP)

Haalbaarheidsstudie voor digitale producten over de oprichting van een register voor digitale productpaspoorten (DPP) binnen de verordening ecologisch ontwerp voor duurzame producten (ESPR).

Lokaal digitaal raamcontract

Het uitvoeren van behoefteanalyses bij lokale besturen, landschapsanalyses inzake het binnen de markt bestaande technologielandschap en marktverkenningen met potentiële technologieleveranciers, om de Vlaamse overheid te ondersteunen met de uitbouw van een aanbod aan IT-tools op maat van lokale besturen.

Oprichting Agentschap Justitie en Handhaving

Begeleiden van de integrale oprichting van het nieuwe Agentschap, inclusief transitiebegeleiding, project- en verandermanagement, organisatiedesign, HR, finance, IT-ondersteuning en juridische aspecten.

Dynamisch stappenplan voor digitale transformatie

Ondersteuning bij het opstellen van een dynamische digitale transformatie-roadmap, die de klant verschillende mogelijkheden toont om het bestaande ERP-systeem te vervangen.

Connected Enterprise

KPMG Connected Enterprise is onze aanpak voor klantgerichte digitale transformatie, afgestemd op uw sector. Wij helpen uw bedrijf zich volledig te richten op de klant door een naadloze, wendbare en digitaal ondersteunde organisatie te creëren. Zo levert u betere klantbelevingen en verhoogt u prestaties en waarde, op schaal en over al uw afdelingen heen.