Op een bepaald moment moet je je strategie omzetten in de praktijk. De integratie van duurzaamheid in een organisatie is waarschijnlijk de moeilijkste stap. KPI’s en engagement zorgen voor succes. En zowel de kernactiviteiten als de ondersteunende diensten spelen een rol.
92% van de CEO’s gelooft sterk dat de integratie van duurzaamheid in hun businessmodel cruciaal is voor het toekomstige succes van de organisatie. Dat bleek uit de laatste editie van onze KPMG CEO Outlook. Wanneer je de editie van drie jaar geleden zou bekijken, zal je er niets over terugvinden. Het geeft aan hoe dit thema in een enorme stroomversnelling is geraakt.
Daniël Pairon, Global Lead Asset Management bij KPMG, geeft aan dat de integratie van ESG-doelstellingen waarschijnlijk het sleutelelement is voor wie blijvend succesvol wil zijn. “Uiteraard is de juiste strategie extreem belangrijk”, zegt hij, “maar op een bepaald moment moet je die omzetten in de praktijk. Nogal wat senior business leaders worstelen daarmee. Nu, hierbij is het essentieel om duurzaamheid van de periferie naar de kern van de organisatie te brengen. Enkel zo kan ESG bijdragen tot lange termijn waardecreatie.”
Volgens Daniël Pairon kan een duurzaamheidsstrategie een belangrijk hulpmiddel zijn: “Dit document maakt de brug tussen je purpose en je bedrijfsstrategie. Het bepaalt de spelregels en zorgt zo dat beide elementen naadloos op elkaar afgestemd zijn. Zo zal duurzaamheid deel uitmaken van het DNA van de organisatie en niet louter als een kost beschouwd worden.”
Hoe dichter je met duurzaamheid bij de kern van je activiteiten komt, hoe meer impact je kan hebben. Bij UCB leidt de implementatie van duurzaamheid tot een focus op de core.
“Hoe lang duurzaamheid al belangrijk is voor UCB? Van bij de start. Het bedrijf is opgericht in 1928 met een dubbel doel: financieel succes koppelen aan impact voor België.” Veronique Toully, Global Head of Sustainability bij de farmaspeler, laat er geen twijfel over bestaan.
Sinds de jaren 2010 plaatste het bedrijf patiënten die leden aan ernstige ziekten centraal in z’n strategie, waarna het in 2019 zijn impact op de maatschappij holistischer begon te bekijken. Het leidde tot een plan met drie grote pijlers: gezondheidsinnovatie en de toegang tot geneesmiddelen, een gezond en inclusief medewerkersteam en een verminderde milieu-impact. “Maar noem het geen duurzaamheidsstrategie”, zegt Veronique Toully. “Wel een UCB-strategie, waarin we duurzaamheid inbouwden.”
Noodzakelijke complexiteit
De implementatie van het plan is momenteel volop aan de gang. “De grootste moeilijkheid is de mindset van de medewerkers veranderen”, klinkt het bij Veronique Toully. “Net als elke grote groep zijn het gewoon geweest om de nadruk te leggen op het financiële en zo de shareholder primacy van Milton Friedman voorop te stellen. Daar komt nu een noodzakelijke complexiteit bij.” “Naast het motiveren van het team, is er ook het bepalen van de maatschappelijke KPI’s en het meten van de vooruitgang”, vult Environmental Sustainability Program Manager Anne-Laure Demarcy aan. Aan dat laatste koppelde UCB trouwens een deel van het variabele loon van het topmanagement.
Volgens de Global Head of Sustainability bepaalt één element het succes van hun inspanningen: “We zijn begonnen met een globale aanpak van duurzaamheid, alvorens die bij onze geneesmiddelen te verankeren. Tegenwoordig zitten we echt op de kern van onze activiteiten. Hoe dichter je daarbij komt, hoe meer business en duurzaamheid samengaan.”
Screen je leveranciers
Om van een goede integratie te kunnen spreken, zijn twee elementen cruciaal. Als allereerste zijn er de KPI’s. Welke prestatie-indicatoren gebruik je om te meten of je je doelstellingen realiseert? Uiteraard ga je deze indicatoren sterk gebruiken als het gaat om je kernactiviteit. Hoe verduurzaam je de productie? Wat met sourcing en de supply chain?
“Dit zijn elementen die in heel wat sectoren een enorme invloed hebben”, zegt Jos Joos, Head of Procurement & Supply Chain bij KPMG. “Je zit immers op het niveau van je product. Hoe ga je voor productcirculariteit? Hoe gebruik je gerecycleerde materialen? En hoe meet je je vorderingen?” Een goede scouting van leveranciers is hierin essentieel. “Wanneer je de samenwerking start, is een grondige screening nodig”, zegt Jos Joos, “maar je blijft ze ook best op geregelde tijdstippen uitvoeren. De duurzaamheidseisen en -mogelijkheden veranderen immers snel.”
Wagenpark soms goed voor 90% CO2-uitstoot
Toch zijn KPI’s niet enkel gelinkt aan de core van je business. Ook je ondersteunende diensten gaan mee in hetzelfde verhaal en kunnen in bepaalde gevallen afgemeten worden op hun vorderingen. Denk maar aan het aantal vliegtuigreizen dat je medewerkers maken. Of het aantal opleidingen dat ze volgen. Mobiliteit van de medewerkers is allicht de belangrijkste parameter.
“In sommige bedrijven is het wagenpark goed voor meer dan 90% van de CO2-uitstoot”, zegt Olivier Vanneste, Partner People Services bij KPMG. “Wanneer je de overstap naar elektrische wagens maakt, kan je dus een gigantische verbetering realiseren. Hier spelen evenwel heel veel aspecten: plaats je laadpalen op het bedrijfsterrein? Of bij de mensen thuis? Een andere piste is natuurlijk kiezen voor een mobiliteitsbudget en het aanmoedigen van alternatieve mobiliteit. Fietslease zit bijvoorbeeld in de lift”.
Het menselijke aspect is meteen het tweede element dat cruciaal is voor een succesvolle integratie. Alles staat of valt met het engagement van je medewerkers. Het zijn zij die je strategie moeten realiseren. Vandaar dat sommige bedrijven ervoor kiezen om de variabele vergoeding van medewerkers (of minstens van het topmanagement) deels afhankelijk te maken van het bereiken van de duurzaamheidsobjectieven. Het duidt op de belangrijke rol voor de HR-afdeling.
Duurzaamheid hand in hand met fiscaliteit
Verder is er een impact voor de financiële afdeling, meer bepaald op fiscaal vlak. “Zo kan de voor eigen gebruik opgewekte elektriciteit door middel van zon en wind - mits naleving van bepaalde voorwaarden - genieten van een accijnsvrijstelling”, zegt Kris Eeckhout, Executive Director Indirect Tax bij KPMG. “Maar ook op het vlak van vennootschapsbelasting, zijn er een aantal incentives, zowel in de ontwikkelings- als in de investeringsfase. Zo kan je mogelijk gebruik maken van een vrijstelling van de bedrijfsvoorheffing, een bijkomende investeringsaftrek of de aftrek voor innovatie-inkomsten,” stelt Andres Delanoy, Partner Corporate Tax bij KPMG. “Inkomsten uit innovatieve software worden bijvoorbeeld slechts gedeeltelijk belast.” Omdat de incentives vaak gepaard gaan met het vervullen van formaliteiten, is een goede kennis van de mogelijkheden en het tijdig aanvragen van groot belang.
Duurzaam om financiering te krijgen
Daarnaast speelt het financiële ook voor wie financiering nodig heeft. “Voor de transitie naar een duurzame economie zijn honderden miljarden euro per jaar nodig”, vertelt Walter Jacob, Senior Counsel bij KPMG Law. “Europa is zich ervan bewust dat de publieke sector dit niet alleen kan dragen en kijkt ook naar institutionele en particuliere beleggers. Ze doen er dus alles aan om de geldstromen richting duurzame investeringen te sturen.” Dat betekent dat financiële instellingen worden aangemoedigd om vooral in te zetten op duurzame investeringen en bedrijven er eveneens belang bij hebben hun activiteiten te verduurzamen. Je duurzaamheidsprestaties worden op die manier bepalend voor je financiering. Walter Jacob: “Het is de verwachting dat elk bedrijf – zelfs een kmo – in zekere mate duurzaam zal moeten zijn om op termijn nog een vlotte toegang tot financiering te kunnen verzekeren.”
Het financiële belangrijk bij een duurzame aanpak? Wie twijfelt, kan inspiratie halen bij de aanpak van EcoWerf. Deze publieke speler besliste om EcoWerf Energie nv op te richten voor de bouw van een vergistingsinstallatie. Dat liet financiering door de banken gemakkelijker toe.
Als intergemeentelijke afvalspecialist zet EcoWerf – actief in Oost-Brabant – al jaren in op een duurzaam afvalbeheer. “We willen kringlopen zoveel mogelijk sluiten en ervoor zorgen dat de meest vervuilende afvalbronnen er niet in terechtkomen”, zegt algemeen directeur Jonathan De Witte. “Dat doen we onder andere door preventie, selectieve ophaling en recyclage. Wat overblijft willen we zoveel mogelijk reduceren.”
Financiering gemakkelijker
Dat laatste element bracht EcoWerf op het idee om gft-afval te vergisten, en het biogas te verwerken tot elektriciteit en warmte. “Een vierde zal dienen voor onze eigen noden”, aldus Jonathan De Witte. “Het saldo injecteren we op het net. Zo werken we mee aan de energietransitie.”
Voor de financiering opteerde EcoWerf voor het oprichten van een nieuwe vennootschap. “EcoWerf kiest er immers voor een beperkt eigen vermogen op te bouwen”, klinkt het. “Via de nv kunnen we de financiering via de banken regelen. De lokale besturen zorgen voor de waarborg. Zij zijn immers voor 100% eigenaar van de nv. Het maakt het echter ook mogelijk om private partners toe te laten. Zo zouden we een energieproducent tot het kapitaal kunnen toelaten”, zegt Jonathan De Witte.
Het gebruik van de vennootschapsvorm impliceerde wel de nodige aandacht voor de fiscale parameters bij de opmaak van het financieel plan. De fiscale context is immers verschillend van deze waarbinnen een intergemeentelijk bedrijf opereert.
Omgaan met ESG data-sets
Een laatste ondersteunende dienst die essentieel is om duurzaamheid succesvol te integreren en op te volgen, is IT. Het opvolgen van de juiste KPI’s, inzicht krijgen in potentiële acties, ondersteunen van processen… lukt immers niet zonder te digitaliseren.
Bijzondere aandacht verdient het omgaan met data. “Dit zit niet enkel bij IT”, zegt Nicolas Dubois, Director bij KPMG Lighthouse. “Ook de business speelt er een belangrijke rol in. De hele organisatie moet omgaan met datasets die vroeger als niet-kritisch beschouwd werden.” “De complexiteit zit ‘m in de datacaptatie en integratie”, aldus Jan Verdickt, Senior Manager bij KPMG Lighthouse. “CO2-uitstoot, vliegtuigreizen, … je komt al snel uit bij iets exotischere data die niet eenvoudig binnen de eigen organisatie terug te vinden zijn. Het is cruciaal hier voldoende bij stil te staan. Data zijn immers extreem belangrijk bij de rapportering en de attestatie, de volgende stappen in een duurzaamheidstraject.”
Bestel uw gratis exemplaar van de volledige gids voor duurzaam ondernemen
Een samenwerking tussen Trends/Trends Tendance en KPMG in België.
