Banki w Europie Środkowo-Wschodniej (CEE) nie straciły apetytu na finansowanie nieruchomości komercyjnych, zwłaszcza projektów magazynowych i logistycznych. Polska nadal pozostaje liderem CEE pod względem obrotów na rynku inwestycyjnym, a finansowanie nieruchomości ma najbardziej strategiczne znaczenie dla banków w Polsce spośród całego regionu. Zmieniają się strategie kredytowe – szczególnie dla polskich, czeskich i węgierskich banków niespełnienie kryteriów ESG może być przyczyną odmowy udzielenia kredytu.
Rośnie skłonność banków do finansowania nieruchomości komercyjnych
Wskaźnik nastrojów gospodarczych dla większości krajów Europy Środkowo-Wschodniej w bieżącym roku utrzymywał się powyżej średniej dla całej UE, odzwierciedlając bardziej pozytywne perspektywy gospodarcze dla regionu. I choć to wciąż ostrożny optymizm, związany z ryzykami dotyczącymi m.in. sytuacji geopolitycznej i trwającej wojny w Ukrainie, to w ciągu trzech pierwszych kwartałów 2024 r. w CEE zainwestowano ponad 5 mld euro w nieruchomości komercyjne, co daje wynik o 25% wyższy r/r .
Banki w regionie są nadal zainteresowane finansowaniem nieruchomości komercyjnych – niemal 60% ankietowanych nie zmieniło w ciągu ostatniego roku podejścia do finansowania nieruchomości, jednocześnie wg 25% respondentów zainteresowanie jest wyższe niż w ubiegłym roku. Na tym tle szczególnie pozytywnie wyróżnia się Polska. Wśród ankietowanych przedstawicieli banków, respondenci z Polski uznali finansowanie nieruchomości za obszar o najwyższym znaczeniu strategicznym.
Wzrost wolumenu transakcji na polskim rynku
Druga połowa 2024 roku przyniosła poprawę nastrojów na rynku inwestycyjnym i ożywienie aktywności we wszystkich sektorach, ale również wzrost zainteresowania inwestorów aktywami biurowymi w miastach regionalnych, jak i centrami handlowymi. Zmianę sentymentu inwestycyjnego odzwierciedlają też stopy kapitalizacji, które po znaczących wzrostach w ubiegłym roku, pozostają na stabilnym poziomie. Mimo tych pozytywnych informacji, na tle inwestycji w nieruchomości w całej Europie Polska wciąż pozostaje rynkiem o relatywnie małej skali – w okresie I-III kw. 2024 roku z 2-procentowym udziałem w całkowitym wolumenie transakcji inwestycyjnych.
Pomimo utrzymującej się ograniczonej aktywności inwestycyjnej w Europie, w Polsce wyraźnie widać poprawę nastrojów inwestorów i rosnący popyt na nieruchomości komercyjne. Ze względu na duże nasycenie rynku banki pozostają ostrożne w udzielaniu finansowania dla nowych inwestycji, kładąc coraz większy nacisk na ocenę projektów pod kątem kryteriów ESG. Instytucje finansowe systematycznie zmieniają swoje modele oceny ryzyka kredytowego, aby dostosować się do wymogów Bazylei IV i zmian w prawodawstwie UE. Perspektywy na 2025 r. są pozytywne, napędzane spodziewanym wzrost aktywności inwestycyjnej w następstwie obniżek stóp procentowych przez EBC i FED.
Spełnienie kryteriów ESG coraz ważniejsze przy pozyskiwaniu finansowania
Zmieniające się otoczenie prawne wymaga od banków znacznego rozszerzenia zakresu weryfikacji parametrów dotyczących nieruchomości komercyjnych. Zgodność z normami zrównoważonego rozwoju stała się istotnym elementem oceny projektów, co wpływa na wszystkie aspekty kredytowania. 75% spośród 43 ankietowanych banków z 9 krajów regionu Europy Środkowo-Wschodniej zadeklarowało przyjęcie strategii ESG i włączenie kryteriów zrównoważonego rozwoju do zatwierdzania kredytów. W porównaniu do wyników z minionego roku można zauważyć wyraźny wzrost liczby banków uczestniczących w emisjach zielonych obligacji czy oferujących zielone finansowanie m.in. kredyty o obniżonej marży na projekty energooszczędne. Co ciekawe, jedynie 11% banków oferuje produkty związane z finansowaniem modernizacji istniejących budynków. Z kolei analizując potencjalne potrzeby rynku w tym kontekście, bez wątpienia jedną z najbardziej oczekiwanych przez uczestników rynku nieruchomości komercyjnych zmian w ofercie banków jest wprowadzenie produktów finansujących modernizacje starszych nieruchomości.
Banki są zobowiązane do przyjęcia bardziej rygorystycznych środków zgodności ESG w swoich politykach kredytowych ze względu na zmieniające się przepisy. Choć analizując wyniki dla całego regionu Europy Środkowo-Wschodniej w ciągu ostatniego roku nie nastąpiła znacząca zmiana w liczbie banków odmawiających finansowania z powodu niezgodności z ESG (samodzielnie lub w połączeniu z innymi czynnikami), to postawa lokalnych banków centralnych w Europie Środkowej i Wschodniej jest ważnym czynnikiem wpływającym na wdrażanie zrównoważonych praktyk finansowych. Niemniej jednak widoczne są wyraźne różnice regionalne. Wyniki ankiety wskazują, że inwestorzy w Polsce, Czechach i na Węgrzech coraz częściej spotykają się z odmową finansowania, gdy nie spełniają oczekiwań banku w zakresie ESG.
Property Lending Barometer 2024
Pobierz raport ⤓
Skontaktuj się z nami
Jak możemy pomóc?
Wyślij zapytanie ofertowe
Dowiedz się więcej, o tym w jaki sposób wiedza i technologia KPMG mogą pomóc Tobie i Twojej firmie.
Kliknij, aby rozpocząć