Zmiana skali podatkowej PIT oraz kwoty zmniejszającej podatek

Obniżenie najniższej stawki podatku w skali progresywnej z 17% na 12% jest bezpośrednio powiązane z likwidacją ulgi dla klasy średniej. Przypomnijmy, że ulga dla klasy średniej stanowiła wprowadzone w pierwotnej wersji Polskiego Ładu odliczenie od dochodu, mające na celu rekompensatę likwidacji odliczalnej składki zdrowotnej. O ile sam pomysł ulgi mógł być oceniony pozytywnie, to realizacja i bardzo skomplikowane zasady jej stosowania oceniane były powszechnie negatywnie. Sama likwidacja wspomnianej ulgi, ocenionej jako nadmiernie skomplikowanej prowadziłaby wprost do zwiększonych obciążań podatkowych. W celu wyrównania kwoty zlikwidowanego odliczenia, ustawodawca zdecydował się na dużo prostsze rozwiązanie poprzez obniżenie podstawowej stawki podatku (szerzej temat omówiliśmy w osobnym artykule).   

Obecnie więc skala podatkowa przedstawia się w sposób następujący: 

Warto zaznaczyć, że w obecnej postaci skali podatkowej różnica między obowiązującymi stawkami jest bardzo znacząca – wynosi 20%. Oznacza to, że po przekroczeniu progu podatkowego obciążenia podatkowe wzrosną w zauważalny sposób, co przełoży się m.in. na wysokość wynagrodzenia netto pracownika w miesiącach po przekroczeniu limitu 120 000 zł.

Zmiana obejmie dochody uzyskane od 1 stycznia 2022 r. Co jednak ważne, w przypadku dochodów osiąganych m.in. ze stosunku pracy, stawka 12% na bazie miesięcznej znalazła zastosowanie wyłącznie od 1 lipca 2022 r. Oznacza to, że zaliczki, które zostały pobrane od stycznia do czerwca przy zastosowaniu 17% stawki podatku nie będą podlegały korektom i ewentualne różnice związane z likwidacją ulgi dla klasy średniej i obniżeniem stawki podatku będą wyrównane dopiero w zeznaniu podatkowym.

Kwota wolna od podatku w wysokości 30 000 zł, wprowadzona 1 stycznia tego roku, w dalszym ciągu obowiązuje po zmianach wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu 2.0. Zmianie uległa jednak kwota zmniejszająca podatek, w wyniku obniżenia stawki podatku z 17% do 12%. Obecnie kwota zmniejszająca podatek w skali roku wynosi 3600 zł (30 000 zł x 12%). Przypomnijmy, że od 1 stycznia tego roku do końca czerwca kwota zmniejszająca podatek wynosiła 5100 zł (30 000 zł x 17%).

Oznacza to, że płatnicy przy obliczaniu zaliczek na podatek będą obniżali obliczoną zaliczkę o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, a więc 300 zł (poprzednio 425 zł).
Warto wspomnieć o istotnej zmianie, która wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2023 r. Od tego dnia miesięczną kwotę zmniejszającą podatek będzie można podzielić pomiędzy kilku płatników jednocześnie. I tak np. w przypadku osiągania dochodów od trzech różnych podmiotów, każdy z nich na wniosek podatnika zastosuje 1/36 rocznej kwoty zmniejszającej podatek (po 100 zł). Stosowanie kwoty zmniejszającej podatek będzie również możliwe w przypadku umów zlecenia.

Przypomnijmy, że dotychczasowo kwota zmniejszająca podatek na bazie miesięcznej mogła być stosowana tylko przez jednego płatnika jednocześnie. Niemniej wydaje się, że omawiana zmiana wprowadzająca podział kwoty zmniejszającej podatek na kilku płatników nie powinna mieć ostatecznie dużego wpływu na wysokość wynagrodzenia otrzymywanego przez podatnika.

Z jednoznaczną oceną obniżenia stawki podatku z 17% na 12% należy poczekać do rozliczeń podatkowych za 2022 r. Stopień skomplikowania tegorocznych rozliczeń podatkowych, spowodowany z jednej strony mocno zawiłymi regulacjami, które pierwotnie obowiązywały od 1 stycznia tego roku a z drugiej radykalną zmianą w trakcie roku jest do tej pory niespotykany. Skutkuje to znaczącym utrudnieniem prognozowania wpływu zmian na ostateczną wysokość zobowiązań podatkowych, które poniosą pracownicy.

Piotr Hanuszewski, Menedżer w Zespole ds. PIT w KPMG w Polsce