We wrześniu Stałemu Komitetowi Rady Ministrów przekazane zostały do rozpatrzenia projekty dwóch nowych ustaw: ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia oraz ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dotychczas procedowanej jako ustawa o dostępie cudzoziemców do rynku pracy). Ustawy te mają zastąpić obowiązującą obecnie ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Projekty obu ustaw były omawiane przez nas w artykułach Czy zmienią się zasady zatrudniania cudzoziemców w Polsce? oraz Nowe rozwiązania dla rynku pracy – projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Dość intensywne prace nad projektami wskazują na to, że zastąpienie obowiązującej obecnie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jest tylko kwestią czasu. Jest również niemalże pewne, że to ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a nie wcześniej proponowana ustawa o zatrudnianiu cudzoziemców (prace nad jej projektem nie były kontynuowane od maja 2023 r.), będzie aktem regulującym kwestie dostępu cudzoziemców do rynku pracy w Polsce w miejsce dotychczasowych przepisów. Propozycje rozwiązań zawartych w obu projektach uległy zmianie od czasu ich pierwszej publikacji.
Proponowane rozwiązania
Projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia w obecnym brzmieniu powiela dotychczasowe założenia pierwotnego projektu, takie jak:
- zmiana priorytetów publicznych służb zatrudnienia, nastawienie na rynek, klienta i potrzeby przedsiębiorców,
- bardziej innowacyjne i dopasowane do potrzeb rynku kierunki działania: aktywizacja biernych zawodowo, rolników chcących się przekwalifikować, wspieranie kierunkowe określonych grup, np. osób młodych, seniorów, osób z niepełnosprawnościami, kobiet z dziećmi chcących wrócić na rynek pracy, osób zainteresowanych własnym biznesem, rozwijanie potrzebnych na rynku instrumentów, itp., celem zwiększenia współczynnika aktywności zawodowej,
- poprawa efektywności urzędów pracy i trwałości zatrudnienia osób wcześniej bezrobotnych,
- zwiększenie mobilności osób szukających pracy,
- skrócenie czasu poszukiwania pracy,
- lepsza pomoc rodzinom, osobom powracającym na rynek pracy po urodzeniu dziecka, osobom opiekującym się osobami zależnymi (dzieci, starsi rodzice, chorzy itp.),
- wsparcie pracodawców, zmniejszenie biurokracji i obowiązków sprawozdawczych dla przedsiębiorców,
- unowocześnienie i zautomatyzowanie usług urzędów pracy,
- zwiększenie dostępu do Krajowego Funduszu Szkoleniowego (KFS) osób prowadzących firmy jednoosobowe oraz osób pracujących na podstawie umów cywilnoprawnych,
- uelastycznienie gospodarowania środkami Funduszu Pracy.
W projekcie znalazły się także dotychczasowe rozwiązania omówione w naszej wcześniejszej publikacji – Nowe rozwiązania dla rynku pracy – projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia.
Jeśli chodzi o drugi z projektów, tj. projekt ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, najwięcej dyskusji wywołała propozycja uzależnienia możliwości wydania zezwolenia na pracę (odpowiednika dotychczasowego zezwolenia typu A) oraz zarejestrowania oświadczenia o powierzeniu cudzoziemcowi pracy od zawarcia umowy o pracę. Przyjęcie tego kontrowersyjnego rozwiązania oznaczałoby wyłączenie możliwości świadczenia pracy przez cudzoziemców na innej podstawie prawnej, w tym na umowach cywilnoprawnych takich jak umowa zlecenia czy B2B. Wiele wskazuje, że tocząca się nad tym przepisem dyskusja może jeszcze wpłynąć na ostateczny sposób uregulowania powyższej kwestii w nowej ustawie.
Pozostałe najważniejsze rozwiązania omawiane w artykule Czy zmienią się zasady zatrudniania cudzoziemców w Polsce? zostały powielone także w tej wersji projektu.
Wejście w życie ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej planowane jest na 1 stycznia 2025 r. W tym samym terminie ma zacząć obowiązywać większość przepisów ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia.
