W kwietniu 2023 r. Parlament Europejski przegłosował rozporządzenie w sprawie rynków kryptoaktywów – Markets in Crypto Assets (MiCA), a w maju rozporządzenie zostało zatwierdzone przez Radę Europejską. Rozporządzenie to reguluje m.in. kwiestie obortu kryptoaktywami, w tym kryptowalutami.
Cel i zakres regulacji
Celem rozporządzenia MiCA jest ustanowienie ram prawnych dla dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, jak również ochrona konsumentów.
Rozporządzenie reguluje kwestie emisji, oferty publicznej oraz obrotu kryptoaktywami, a także działalność dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, w tym platform obrotu kryptoaktywami, dostawców portfeli, podmiotów świadczących usługę wymiany kryptoaktywów na walutę fiat, czy doradztwo w zakresie kryptoaktywów. Dzięki powyższej regulacji ma zostać wzmocniona ochrona nabywców i posiadaczy kryptoaktywów, a tym samym bezpieczeństwo i przejrzystość obrotu.
Rozporządzenie MiCA wyróżniać będzie trzy rodzaje kryptoaktywów:
- tokeny powiązane z aktywami,
- tokeny będące pieniądzem elektronicznym,
- tokeny użytkowe.
Nie jest to jednak regulacja w pełni kompleksowa, bowiem nie dotyka obszaru tzw. zdecentralizowanych finansów (DeFi), tokenów unikalnych (NFT) oraz cyfrowego pieniądza banku centralnego (CBDC).
Zezwolenie dla dostaców usług w zakresie kryptoaktywów
Usługi w zakresie kryptoaktywów będą mogły być świadczone wyłącznie przez osoby prawne posiadające siedzibę statutową w państwie członkowskim UE i które uzyskały zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów. Zezwolenie jest ważne w całej Unii i umożliwia dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów świadczenie w całej Unii usług, na które uzyskali zezwolenie, w oparciu o swobodę przedsiębiorczości.
Wniosek o uzyskanie zezwolenia będzie musiał zawierać m.in. opis procedury i systemu wykrywania nadużyć na rynku, opis zasad funkcjonowania platformy obrotu (jeżeli dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ubiegający się o zezwolenie zamierza prowadzić platformę obrotu kryptoaktywami), opis systemów informatycznych i rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa stosowanych przez dostawcę.
Dostawca będzie musiał także potwierdzić spełnienie wymogów ostrożnościowych odnoszących się do zabezpieczeń finansowych.
Rejestr dostawców usług w zakresie kryptoaktywów
Przejrzystości i bezpieczeństwu konsumentów ma służyć rejestr dostawców usług w zakresie kryptoaktywów prowadzony przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych – ESMA. W rejestrze będzie ujawniony wykaz usług w zakresie kryptoaktywów, w odniesieniu do których dostawca usług w zakresie kryptoaktywów otrzymał zezwolenie oraz wykaz państw członkowskich, w których dostawca usług w zakresie kryptoaktywów zgłosił swój zamiar świadczenia usług. Dotychczas wiele krajów nie regulowało kwestii licencji lub zezwoleń dla działalności związanej z kryptoaktywami, wobec czego dostawcy, działając w nieuregulowanym środowisku, często zaliczali się do szarej strefy, co wpływało na stabilność i brak większego zainteresowania ze strony biznesu, a także na zaufanie konsumentów. Rejestr pozwoli zatem na weryfikację danego podmiotu.
MiCA nakłada także na państwa członkowskie obowiązek wyznaczenia właściwych organów, które w porozumieniu z ESMA oraz Europejskim Urzędem Nadzoru Bankowego (EUNB) będą odpowiedzialne za wydawanie i cofanie zezwoleń na emisję oraz nadzór nad rynkiem kryptowalut.
Obowiąki informacyjne emitentów kryptoaktywów
Emitenci kryptoaktywów oraz dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów będą podlegali nowym obowiązkom nałożonym przez MiCA. Wśród obowiązków należy wskazać na konieczność publikacji dokumentu informacyjnego (whitepaper). Elementy takiego dokumentu będą różnić w zależności od rodzaju oferowanego krytoaktywa, jednakże w każdym przypadku muszą być rzetelne, jasne i nie mogą wprowadzać w błąd. Regulacje dotyczą także materiałów marketingowych publikowanych przez emitentów. Informacje zawarte w materiałach marketingowych muszą być zgodne z informacjami zawartymi w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywów.
Kary
Za naruszenie przepisów rozporządzenia przewidziane są kary wynoszące – w zależności od naruszenia – maksymalnie 5 mln euro albo co najmniej 15 % łącznego rocznego obrotu tej osoby prawnej według ostatniego dostępnego sprawozdania finansowego zatwierdzonego przez organ zarządzający – w przypadku osób prawnych i 700 tys. euro w przypadku osób fizycznych.
