Succesfactoren voor een duurzame supply chain

Het verduurzamen van supply chains wordt vaak gezien als een compliance vraagstuk. Jammer, want daarmee loop je kansen mis. Het verduurzamen van je supply chains zorgt er niet alleen voor dat je klaar bent voor nieuwe wetgeving rondom ESG, het betekent bovendien dat je op diverse belangrijke gebieden een voorsprong opbouwt, zoals op de concurrentiepositie en de aantrekkelijkheid van je organisatie. Daarnaast leidt het tot kostenbesparingen. Natuurlijk zijn er uitdagingen. Alleen al in de dagelijkse gang van zaken zijn veel supply chain managers vooral druk met het beheersbaar houden van de kosten of überhaupt de beschikbaarheid van kernproducten. Goed om te weten dat het verduurzamen van de supply chain ook kan bijdragen aan het oplossen van dat soort dillema’s.

Een duurzame supply chain kent belangrijke value drivers met voordelen voor de volledige organisatie:

• Een betere concurrentiepositie omdat je efficiënter kunt opereren en tegemoet komt aan de groeiende vraag naar duurzame producten en diensten;
• Betere en goedkopere toegang tot kapitaal doordat investeerders en geldschieters steeds meer belang hechten aan duurzaamheidscriteria;
• Aantrekkelijker voor personeel omdat werknemers zich vaak willen verbinden aan organisaties met milieuvriendelijke en sociale verantwoordelijkheid;
• Reputatieverbetering doordat je jezelf kunt profileren als een ethisch verantwoorde onderneming, wat leidt tot een grotere klantenloyaliteit en vertrouwen;
• Kostenbesparing door efficiënter gebruik van hulpbronnen, vermindering van afval en energiebesparing.

Al met al is er voldoende reden om te investeren in het verduurzamen van de keten. Tegelijkertijd is dat makkelijker gezegd dan gedaan. In de interviews die we vanuit KPMG hielden met meerdere supply chain directeuren kwam een aantal grote uitdagingen naar voren. In dit artikel behandelen we er vier van:

1. Hoe organiseer je een duurzame supply chain en waar liggen verantwoordelijkheden?
2. Wat zijn de beschikbaarheid en kwaliteit van data en hoe zorg je voor verdere digitalisering van de supply chain om goed te kunnen sturen op verduurzaming?
3. Hoe ziet samenwerking met andere partijen in de keten eruit?
4. Met welke nieuwe (Europese) wetgeving die eraan komt moet je rekening houden?

Als organisaties deze uitdagingen weten te kraken, dan zijn dat belangrijke succesfactoren. In dit artikel gaan we er dieper op in.

Succesfactor 1

Je begint als supply chain manager met een helder intern verhaal waar mensen achter willen staan. Transparantie in de keten moet door iedereen in de organisatie én daarbuiten worden gedragen. Als supply chain manager ben je de spil in dit verhaal, want jij hebt als enige overzicht en kan de waardeketen en verantwoordelijkheden helder krijgen. Belangrijk, het verduurzamen van de supply chain raakt tenslotte vrijwel alle ESG-onderwerpen, zoals milieuprestaties, arbeidsomstandigheden en corporate governance. Dit alles leidt tot complexe vraagstukken rondom verantwoordelijkheid.

Belangrijke betrokkenen zijn onder andere de juridische afdeling, die wetgeving moet volgen, en IT en data die de digitaliseringsuitdaging aanpakken. Hoger management moet ruimte creëren voor duurzame initiatieven, terwijl managers op duurzaamheid gerichte KPI’s handhaven. Inkoop speelt een cruciale rol voor het upstream deel van de keten en klantverwachtingen. De hele organisatie moet beseffen dat duurzaamheid een bredere kostenberekening vereist. Want wat is bijvoorbeeld de ‘waarde’ van decarbonisatie en hoe neem je dat mee in berekeningen? Kleine investeringen in duurzamere opties kunnen op lange termijn veel opleveren. Goede keuzes maken vraagt om samenhang tussen alle producten, diensten en oplossingen. De supply chain director is de regisseur die de waardeketen in het netwerk opzet en coördineert en is daarmee de belangrijkste speler die proactief communiceert en samenwerkt met alle stakeholders om een gedeelde visie en betrokkenheid bij duurzaamheidsinitiatieven te creëren.

Succesfactor 2

Een belangrijk besef is dat een duurzame supply chain in feite een digitaliseringsopgave is. In toenemende mate wordt dan ook data analytics ingezet voor geavanceerde analyses en verduurzaming. Transparantie binnen de keten kan alleen met een sterke focus op data-management. Denk aan het krijgen, verifiëren en inzetten van data om de keten in kaart te brengen en te sturen. Uitdagingen die we daarbij terugkregen uit de markt: optimalisatie van routeplanning, voorspelling van vraag en aanbod, energieverbruik-management en traceerbaarheid van producten. En daar houdt het niet op, want wat data betreft zijn er nog andere uitdagingen voor supply chain manager zoals de datakwaliteit en -integriteit, beveiliging, de schaalbaarheid van oplossingen, realtime data-analyse, privacy en niet te vergeten: weerstand tegen verandering. Tegelijkertijd gebeurt er veel, zo zien we volop energie als het gaat om het ontwikkelen van Digital Product Passports (DPP). Deze maken productinformatie transparant en bevatten Environmental Product Declarations (EPD) die duurzaamheid inzichtelijk maken. Dit helpt bij het maken van betere inkoopkeuzes, maar brengt extra kosten en uitdagingen mee voor producenten. Samenwerking binnen sectoren om EPD's goed te ontsluiten is essentieel, maar blijft uitdagend vanwege de unieke duurzaamheidsscores van verschillende productcombinaties. Die transparantie goed regelen is een grote data-puzzel. Gelukkig is er opkomende tooling in de markt te zien zoals digital twins die daarbij kunnen helpen. Al met al kan digitalisering een belangrijke rol spelen in het navigeren tussen alle potentiële oplossingen die er zijn.

Succesfactor 3

Voor veel bedrijven is het een uitdaging om alle data die ze nodig hebben ook daadwerkelijk los te krijgen bij de bedrijven waarmee ze werken. Voor de grote partijen ben je soms geen speler van belang, zij voorzien je mogelijk niet of nauwelijks van de specifieke informatie je nodig hebt als dat niet past bij de processen die zij hebben gezet (of ze eisen juist verregaande transparantie van jou die je niet kunt waarmaken). Kleine partijen hebben vaak zelf hun supply chain niet goed in beeld en de kans is dat je ze overvraagt. Daar komt nog bij dat het voor veel bedrijven gaat om concurrentiegevoelige informatie. Samenwerking is het begin van de oplossing. Aan de ene kant door vooral in zee te gaan met partijen die duurzaamheid ook hoog op de agenda hebben. Aan de andere kant omdat je alleen met meerdere partijen sterk genoeg staat om grote spelers als staalbedrijven onder druk te zetten. Techplatforms kunnen helpen bij standaardisatie. Belangrijk om te realiseren is dat er vaak vooral gekeken wordt naar leveranciers en wat er van hen nodig is. Tegelijkertijd is het goed om eerst eens de andere kant op te redeneren: wat heeft de eindklant eigenlijk nodig? Op basis daarvan krijg je vaak beter in beeld wat je precies nodig hebt uit de rest van de keten.

Succesfactor 4

Naast bestaande nationale en Europese wetgeving komen er acts en directieven aan als de European Supply Chain Act (CSDDD), Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM), de European Union Deforestation-free Regulation (EUDR), Critical Raw Materials Act (CRMA), de Greenwashing Directive en de Battery Regulation. Het betekent dat organisaties in toenemende mate inzicht moeten hebben én geven in de waardeketen. Ook moeten ze risico’s in beeld hebben en moeten upstream en downstream productdeclaraties inzichtelijk zijn. Dit vraagt om strategische keuzes en inrichting van duurzaamheid in de end-to-end waardeketen. Stap één daarbij is een grondige mapping maken van alle wetgeving die potentieel invloed heeft en hoe je compliant bent. Daarna breng je in kaart hoe je aan de vraag voldoet en welke inzichten en data nodig zijn. Met als belangrijke onderliggende vraag: hoe kun je het zo inrichten dat je in één keer voldoet aan verschillende wetgeving? Ook belangrijk: wat is de impact als je (nog) niet compliant bent, welke consequenties zijn er? Dat betekent keuzes maken op het gebied van procesinrichting, governance, data-uitwisseling en samenwerking in de keten. Het voordeel: heb je succesfactoren 1, 2 en 3 op orde, dan wordt het al makkelijker om punt 4 goed in te richten. 

Kortom, voor veel bedrijven voelt werken aan een duurzame supply chain zeker belangrijk, maar soms worden de urgentie en de kansen onvoldoende gezien. Door juist nu stappen te nemen werk je én aan je huidige uitdagingen én zorg je dat je later niet te ver achterloopt op eisen vanuit Europa, wensen van jouw samenwerkingspartijen en van het grotere publiek. Op de lange termijn betekent het dat nu investeren in een duurzame supply chain veel kosten bespaart en problemen voorkomt. 

KPMG ondersteunt organisaties bij het ontwikkelen en implementeren van een robuuste en effectieve supply chain en duurzaamheidsstrategie. We helpen bij het analyseren van de impact van komende wetgeving, definiëren van doelstellingen op het gebied van duurzaamheid, het bepalen van de huidige situatie en de uitwerking van routekaarten om te komen tot de gewenste doelstellingen. Daarnaast zijn we in staat om bedrijven te helpen bij het in kaart brengen van kansen, businesscases en scenario’s voor toekomstige waardeketens. We ondersteunen vervolgens ook bij zaken als de implementatie van de actieplannen, het organiseren van supplier engagement en customerengagement, het doorvertalen van strategie naar de implementatie van dataplatforms.

Senior Manager

Procurement & Supply Chain

meijer.jort@kpmg.nl