The Future of the Energy Sector

Η ηλεκτρική ενέργεια διαδραματίζει κεντρικό ρόλο σε πολλές πτυχές της σύγχρονης ζωής στις σύγχρονες κοινωνίες. Η σημασία της αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω καθώς θα αναλαμβάνει ακόμη πιο ουσιαστικό ρόλο σε περισσότερους τομείς όπως στις μεταφορές και τη θέρμανση, χάρη σε τεχνολογίες όπως τα ηλεκτρικά οχήματα και οι αντλίες θερμότητας. Ταυτόχρονα, η συνεχιζόμενη παγκόσμια ενεργειακή κρίση έχει προκαλέσει σημαντικές ανησυχίες σε παγκόσμιο επίπεδο αναφορικά με την διασφάλιση προμήθειας και την οικονομική προσιτότητα της ηλεκτρικής ενέργειας.

Η πιο πρόσφατή έρευνα της KPMG στην Ελλάδα, “ The Future of the Energy Sector: Focus on the Greek Electricity Market”:

• Διερευνά την εξέλιξη της δομής και του μεγέθους του κλάδου τόσο σε επίπεδο ζήτησης όσο και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
• Αντιπαραβάλει την Ελληνική αγορά με τάσεις και εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αναλύει τις βασικές προκλήσεις και προτεραιότητες για την επόμενη μέρα.
• Αξιολογεί τη συνολική αξία της ενεργειακής αγοράς πραγματοποιώντας αναφορά στις μεγαλύτερες εταιρείες οι οποίες συνθέτουν το ανταγωνιστικό τοπίο του κλάδου συνδυαστικά με βασικούς δείκτες απόδοσής τους.
• Αναλύει τις σημαντικότερες προτεραιότητες για την επόμενη μέρα στην Ελληνική αγορά ηλεκτρισμού και αναδεικνύει πιθανά προβλήματα που ενδεχομένως προκύψουν από τη μη-υλοποίησή τους.
• Σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης αναλύει πιθανά οφέλη από την ηλεκτρική διασύνδεση της Ελλάδος με τη Γερμανία, μέσω της ηλεκτρικής λεωφόρου SENEH (South East-North Electricity Highway).

• Ο κλάδος της ηλεκτροπαραγωγής, όντας - σε παγκόσμιο επίπεδο - ο μεγαλύτερος σε ανθρακικό αποτύπωμα (CO2), είναι ταυτόχρονα ηγέτης στην προσπάθεια μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα. Στην Ελλάδα ο ρυθμός μείωσης των εκπομπών CO2 στην ηλεκτροπαραγωγή είναι μάλιστα μεγαλύτερος από με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο παρουσιάζοντας ένα CAGR της τάξης του -7,6% συγκριτικά με -2,4% των EU-27 για τα έτη 2010 έως 2021.
• Η πανδημία οδήγησε σε μια πτώση της ζήτησης ηλεκτρισμού της τάξης του -4,1% το 2019 – συγκριτικά με το 2020 – όμως το 2021 με την ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας επανήλθε στα προ-πανδημίας επίπεδα. Παρόλα αυτά, η ενεργειακή κρίση του 2021-2022 οδήγησε σε νέα μείωση της ζήτησης το 2022, κάτι που εκτιμάται πως θα ανακάμψει μετά τα μέσα του 2023.
• Οι κρατικές επιδοτήσεις αρχικά όπως και ο μηχανισμός φορολόγησης των υπερ-εσόδων στη συνέχεια βοήθησαν στο μετριασμό της ενεργειακής κρίσης τιμών προσφέροντας σημαντική βοήθεια σε τελικούς καταναλωτές – οικιακούς, εμπορικούς και βιομηχανικούς.
• Ο τομέας της ηλεκτροπαραγωγής εξελίσσεται με γρήγορους ρυθμούς και η συμμετοχή των ΑΠΕ αυξάνεται διαρκώς τόσο σε παραγώμενη ενέργεια όσο και σε εγκατεστημένη ισχύ. Χαρακτηριστικό μάλιστα είναι το γεγονός ότι για τα έτη 2010 έως 2022 η διείσδυση των ΑΠΕ στην εγκατεστημένη ισχύ πραγματοποιείται με CAGR 9,4% συγκριτικά με 7,6% των EU-27.
• Η ενίσχυση αλλά και ο εκμοντερνισμός των δικτύων είναι μεγάλης σημασίας στο πλαίσιο διαρκούς αυξημένης διείσδυσης ΑΠΕ και μπαταριών. Ταυτόχρονα, παλαιωμένες υποδομές δικτύων αλλά και έλλειψη προηγμένων συστημάτων μέτρησης θέτουν σε κίνδυνο την αποτελεσματική εφαρμογή σημαντικών τεχνολογιών και εργαλείων όπως είναι η συμμετοχή της ζήτησης στην αγορά ενέργειας μέσω της απόκρισης ζήτησης (demand response). 

• Θέσπιση σαφών νομικών και κανονιστικών πλαισίων που διευκολύνουν την έγκαιρη υλοποίηση έργων υποδομής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ηλεκτρικής ενέργειας.
• Απλοποίηση των διαδικασιών χωροταξικού σχεδιασμού και αδειοδότησης για την επίσπευση της ανάπτυξης του έργου.
• Επαναξιολόγηση μέτρων οικονομικής στήριξης για την ενθάρρυνση επενδύσεων που ευθυγραμμίζονται με την ενεργειακή μετάβαση.
• Ενίσχυση των πρωτοβουλιών που σχετίζονται με την ενεργειακή αποδοτικότητα κτιρίων.
• Μεγαλύτερη διείσδυση της ηλεκτροκίνησης ελαφρών αλλά και μεσαίων οχημάτων με ταυτόχρονη ανάπτυξη των δικτύων φόρτισης.

Αναλύθηκαν διάφορες παράμετροι για τη διαμόρφωση 3 μακροπρόθεσμων σεναρίων προσομοίωσης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Απώτερος στόχος αυτής της ανάλυσης είναι να εκτιμηθεί το συνολικό κόστος της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για τους τελικούς καταναλωτές καθώς και το πιθανό όφελος της εθνικής οικονομίας που σχετίζεται με τη διασυνοριακή ηλεκτρική ενέργεια. Η ανάλυση δείχνει ότι η ανάπτυξη της απευθείας ηλεκτρικής διασύνδεσης με τη Γερμανία θα οδηγήσει σε μια σειρά από οικονομικά οφέλη όπως χαμηλότερες τιμές προς τους τελικούς καταναλωτές καθώς και ένα επιπλέον πλεόνασμα για την Ελληνική οικονομία ως αποτέλεσμα της αυξημένης εξαγωγικής δραστηριότητας. Συγκρίνοντας τα 3 σενάρια, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπάρχει τεράστια συνολική αξία τόσο για τους τελικούς πελάτες όσο και για τους παραγωγούς. Ανάλογα με το επίπεδο ανάπτυξης ΑΠΕ και μπαταριών, το συνολικό όφελος για την ελληνική οικονομία εκτιμάται από 6,2 έως 17,5 δισεκατομμύρια ευρώ.