Ο ρόλος των τραπεζών στον μετασχηματισμό των πληρωμών

Είναι εμφανές ότι διανύουμε την εποχή ενός σημαντικού ψηφιακού μετασχηματισμού στον τομέα των πληρωμών. Η πανδημία του Covid-19 επιτάχυνε αυτή την αλλαγή και όπως φαίνεται η χρήση, παραδοσιακών, μη ψηφιακών τρόπων πληρωμής θα μειώνεται διαρκώς. Όλοι επιζητούν οι πληρωμές τους να ολοκληρώνονται άμεσα και να είναι διαθέσιμες 24/7/365, εύκολες, γρήγορες, ασφαλείς και οικονομικές.

Την τελευταία πενταετία, στην αγορά του fintech έχουν πραγματοποιηθεί ραγδαίες και ριζικές αλλαγές. Οι άνθρωποι πραγματοποιούν πληρωμές με τα smartphone τους, χρησιμοποιώντας SMS ή κωδικούς QR για άμεσες συναλλαγές. Οι ψηφιακές πληρωμές έχουν γίνει πιο διαδεδομένες ενώ αναμένεται να αυξηθούν κατά 200% έως το 2030. 

Οδεύοντας προς μια αγορά χωρίς μετρητά, έχουν ήδη γίνει σημαντικά ενδιάμεσα βήματα προς το συνολικό μετασχηματισμό του κλάδου των πληρωμών με επίκεντρο τις ανάγκες των καταναλωτών και των επιχειρήσεων, αυξάνοντας παράλληλα τις προκλήσεις για τις παραδοσιακές τράπεζες.

Τα ψηφιακά πορτοφόλια αναμένεται να γίνουν ο δημοφιλέστερος τρόπος πληρωμής των καθημερινών καταναλωτικών αναγκών μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια1 . Αξιοποιούν την καθολική χρήση των ‘έξυπνων’ συσκευών, προσφέροντας στους καταναλωτές έναν φθηνό, βολικό και ασφαλή τρόπο διαχείρισης των προσωπικών τους εγγράφων, της περιουσίας τους και των πληρωμών τους. Κορυφαίες εταιρείες BigTech και FinTech όπως η Apple Pay, η Google Pay και η PayPal παρέχουν μερικές από τις πιο δημοφιλείς υπηρεσίες ψηφιακού πορτοφολιού.

Η αύξηση της δημοτικότητας, ιδιαίτερα στις νεότερες γενιές, της άτοκης πίστωσης μέσω της υπηρεσίας BNPL (Buy-Now-Pay-Later), προσφέρει πρόσβαση σε ακριβότερα αγαθά και καλύπτει τις σύγχρονες ανάγκες όπως αυτές διαμορφώνονται και από την πίεση του αυξανόμενου πληθωρισμού, παρακάμπτοντας τις πιστωτικές κάρτες.

Οι εγχώριες και οι διασυνοριακές πληρωμές σε πραγματικό χρόνο γίνονται ολοένα και πιο απαραίτητες στη διαχείριση της ρευστότητας και του κεφαλαίου κίνησης των επιχειρήσεων. Πάνω από 50 χώρες παγκοσμίως έχουν εφαρμόσει την απαραίτητη υποδομή και η ζήτηση αυξάνεται λόγω του τρέχοντος μακροοικονομικού κλίματος.

Οι διασυνοριακές πληρωμές αποτελούν διαχρονική πρόκληση. Με τις εξελίξεις στην τεχνολογία γίνονται ολοένα ταχύτερες και φθηνότερες, αλλάζοντας τις δυνατότητες για το παγκόσμιο εμπόριο.

Πρωτοβουλίες όπως το Project Nexus του BIS τον Μάρτιο του 2023, δημιουργούν προσδοκίες για άμεση σύνδεση των συστημάτων πληρωμών σε παγκόσμιο επίπεδο με στόχο τις πληρωμές χωρίς σύνορα.

Η «ανοιχτή τραπεζική» (open banking) και η «ενσωματωμένη χρηματοδότηση» (embedded finance), προσφέρουν λύσεις που θα διευκολύνουν τις πληρωμές σε φυσικά και ψηφιακά περιβάλλοντα. Οι τράπεζες μπορούν να αξιοποιήσουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα να διαθέτουν πλήρη τραπεζική άδεια, για να προσφέρουν λύσεις BaaS.

Η πληρωμή από λογαριασμό σε λογαριασμό (Α2Α), αναδεικνύεται ως μια βιώσιμη εναλλακτική λύση για τις πληρωμές στο ηλεκτρονικό εμπόριο αλλά και στο κατάστημα, παρακάμπτοντας τα συστήματα καρτών. Επιχειρήσεις όπως η BT στην Μεγάλη Βρετανία δίνουν σήμερα τη δυνατότητα στις τράπεζες να προσφέρουν επιλογές πληρωμής χαμηλού κόστους με άμεση εκκαθάριση 24/7.

Τα ψηφιακά νομίσματα των Κεντρικών Τραπεζών (CBDCs) ερευνώνται σήμερα όσο ποτέ άλλοτε. Οι Kεντρικές Tράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της ECB και της BoE, ερευνούν και αναπτύσσουν τα δικά τους CBDCs με στόχο την ενίσχυση της βιωσιμότητας του τραπεζικού συστήματος και την καταπολέμηση της απάτης.

Για να προσαρμοστούν στο νέο συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον πληρωμών, οι τράπεζες καλούνται να αγκαλιάσουν την αλλαγή, να επενδύσουν σε υποδομές τεχνολογίας και ασφάλειας και να επικεντρωθούν στην παροχή μιας απρόσκοπτης ψηφιακής εμπειρίας για τη βελτίωση της συνολικής εμπειρίας των πελατών τους. Επιπρόσθετα, αξιοποιώντας τα δεδομένα πληρωμών μπορούν να προσφέρουν εξατομικευμένα προϊόντα και υπηρεσίες σε πελάτες, ενώ η συμμόρφωση με το εξελισσόμενο θεσμικό πλαίσιο είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της αξιοπιστίας τους στην αγορά.

Η συμβουλευτική ομάδα της KPMG στην Ελλάδα μπορεί να βοηθήσει τις τράπεζες αλλά και τις επιχειρήσεις του ευρύτερου χρηματοοικονομικού τομέα, στην επέκτασή τους στον ψηφιακό μετασχηματισμό των πληρωμών. Με τεχνογνωσία -τόσο σε τοπικό επίπεδο όσο και σε συνεργασία με το διεθνές δίκτυο της KPMG- στη δημιουργία νέων λειτουργικών μοντέλων, στη βελτιστοποίηση διαδικασιών και στη διαχείριση μεγάλων έργων ψηφιακού μετασχηματισμού, βοηθάμε τους πελάτες μας να προσαρμοστούν στις νέες τάσεις της αγοράς, υλοποιώντας ένα νέο μοντέλο λειτουργίας υποστηριζόμενο από τις κατάλληλες τεχνολογίες, προκειμένου να αποκτήσουν το επιθυμητό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε ένα ταχέως εξελισσόμενο ψηφιακό κόσμο.