Ποιοι λόγοι ωθούν σε άνοδο του ρυθμού εξαγορών και συγχωνεύσεων στην ευρωπαϊκή ασφαλιστική αγορά;

Σύμφωνα με την έκθεση της KPMG «M&A Predictor» για το 2018, ο τομέας των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών αναμένεται να αυξηθεί κατά περισσότερο από 10% για το 2018, λόγω των πολυάριθμων θετικών παραγόντων που περιλαμβάνουν την αυξημένη εστίαση στις συγχωνεύσεις και εξαγορές (Μ&Α) για την προώθηση του μετασχηματισμού στον τομέα των ασφαλίσεων.

Αναμένουμε ότι η δραστηριότητα για το 2018 έχει στρατηγική σημασία, καθώς ο ασφαλιστικός κλάδος - όπως όλος ο τομέας των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών - έχει μεγάλη ανάγκη για μετασχηματισμό και καινοτομία που θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη πελατοκεντρική προσέγγιση και σημαντική ανάπτυξη. Η παγκόσμια προσοχή θα επικεντρωθεί σε συμφωνίες που παρέχουν ευκαιρίες για τη μετατροπή επιχειρηματικών μοντέλων, την πρόσβαση σε αναδυόμενες καινοτόμες τεχνολογίες και τον εκσυγχρονισμό λειτουργικών μοντέλων.

Οι ασφαλιστικοί οργανισμοί γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να επιτύχουν αυτούς τους στόχους μόνο μέσω στρατηγικών οργανικής ανάπτυξης. Όλο και περισσότερο, οι συγχωνεύσεις και οι εξαγορές, οι συμμαχίες και οι πρωτοβουλίες για κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών, χρησιμοποιούνται από τους ασφαλιστές ως «οδηγός» για την επίτευξη των στρατηγικών τους στόχων για μετασχηματισμό και καινοτομία.

Πολλοί περίμεναν κύμα εξαγορών και συγχωνεύσεων και στην ελληνική ασφαλιστική αγορά όμως τελικά μέχρι τώρα οι εκτιμήσεις δεν επιβεβαιώθηκαν. Γιατί συνέβη αυτό και τι βλέπετε για το μέλλον;

Η Ελλάδα, όπως είδαμε στο παρελθόν σε διάφορους τομείς, παρακολουθεί τις εξελίξεις στις διεθνείς αγορές με σχετική υστέρηση. Η KPMG πραγματοποίησε πρόσφατα έρευνα με συνεντεύξεις από περισσότερα από 200 στελέχη και υπεύθυνους λήψης αποφάσεων που ασχολούνται με θέματα Μ&Α, στρατηγικής και καινοτομίας. Η έρευνα επιβεβαιώνει ότι η πλειοψηφία των ασφαλιστικών εταιρειών αναζητά ενεργά εξαγορές και συγχωνεύσεις και επενδυτικές ευκαιρίες για να μεταμορφώσουν τα επιχειρηματικά και λειτουργικά τους μοντέλα και να αποκτήσουν πρόσβαση σε δυνατότητες καινοτομίας και αναδυόμενες τεχνολογίες. Δείχνει σαφώς ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες αναζητούν τα οφέλη του μετασχηματισμού από τις M&A και τις καινοτομίες.

Στην πραγματικότητα, η έρευνά μας δείχνει ότι σχεδόν τα τρία τέταρτα των ασφαλιστών αναμένουν να πραγματοποιήσουν μια εξαγορά και τα δύο τρίτα αναμένουν να αναζητήσουν ευκαιρίες συμμαχιών τα επόμενα 3 χρόνια. Ογδόντα ένα τοις εκατό δηλώνουν ότι θα πραγματοποιήσουν μέχρι τρεις εξαγορές ή συνεργασίες κατά την ίδια περίοδο. Η ελληνική ασφαλιστική αγορά κυριαρχείται από διεθνείς ομίλους όπου οι αποφάσεις για M&A λαμβάνονται στο εξωτερικό και κατά συνέπεια οι στρατηγικές αυτές περιλαμβάνουν και την Ελλάδα.

Ωστόσο, η υλοποίηση μετασχηματιστικών και καινοτόμων αλλαγών σε μια βιομηχανία με βάρη του παρελθόντος δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί και δεν θα πραγματοποιηθεί «μία και έξω». Έτσι, κάποιος θα πρέπει να αξιολογήσει αυτή τη διαδικασία σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, θα δούμε την πλειοψηφία των από-επενδύσεων να οδηγούνται κυρίως από το νέο πλαίσιο Φερεγγυότητα ΙΙ. Οι ασφαλιστές που δεν μπορούν να αυξήσουν τα απαιτούμενα κεφάλαια βάσει του νέου κανονισμού μπορούν να επιλέξουν να απαλλαγούν από τις επιχειρήσεις τους εάν πιστεύουν ότι οι κεφαλαιακές επιβαρύνσεις που προκύπτουν θα μπορούσαν διαφορετικά να επηρεάσουν αρνητικά τις αποδόσεις. Αυτή η απόφαση «μεγαλώνω ή αποχωρώ» κυριαρχεί στους ασφαλιστές με επιχειρήσεις κυρίως στη Δυτική Ευρώπη συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, καθώς συχνά η Ελλάδα μοιράζεται παρόμοια μοντέλα λειτουργίας με την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία. Αν αποκλείσουμε τους πολύ μεγάλους παίχτες, όλοι οι άλλοι παίκτες στις ενιαίες αγορές επανεξετάζουν ή αναθεωρούν τις στρατηγικές τους.

Ωστόσο, συνεχίζουν να υπάρχουν ανησυχίες για τις προοπτικές οικονομικής ανάκαμψης τόσο στην ευρύτερη περιοχή και στην Ελλάδα. Κάποιοι αναμένουν βραδύτερη ανάπτυξη, χαμηλότερα ποσοστά επιχειρηματικών επενδύσεων και, κατά συνέπεια, αύξηση του ανταγωνισμού. Αναμένω ότι οι ελληνικές εταιρείες θα συνεχίσουν να προβληματίζονται και για τις δύο πλευρές του ισολογισμού (ενεργητικό - υποχρεώσεις) την περίοδο αυτή.

Σε ποιες περιοχές εκτιμάται ότι θα σημειωθεί εντονότερη κινητικότητα το προσεχές διάστημα. Βλέπετε και διασυνοριακές συμφωνίες;

Ίσως δεν αποτελεί έκπληξη, τα δεδομένα μας δείχνουν ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες αναμένουν να δουν την μεγαλύτερη δραστηριότητα στη Βόρεια Αμερική - ειδικά στις ΗΠΑ. Ωστόσο, στη Δυτική Ευρώπη αναμένεται μεγαλύτερη η δραστηριότητα της από-επένδυσης.

Υπάρχουν αρκετοί ασφαλιστές στους κλάδους ζωής που εξετάζουν τη δραστηριότητα διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, για παράδειγμα, ως πιθανή ευκαιρία ανάπτυξης στο μέλλον.

Οι νεοφυείς εταιρείες με ισχυρά εργαλεία λογισμικού και καινοτόμες τεχνολογίες θεωρούνται ολοένα και περισσότερο ελκυστικοί στόχοι, όπως αποδεικνύουν οι πρόσφατοι υψηλοί πολλαπλασιαστές που χρησιμοποιούνται στις αποτιμήσεις τέτοιων επιχειρηματικών μοντέλων που βασίζονται σε τεχνολογικές πλατφόρμες. Σε αυτήν την αγορά, οι ασφαλιστές θα πρέπει να είναι εξοπλισμένοι με δυνατότητες ολικής αξιολόγησης των συναλλαγών με βάση τα δεδομένα και αναλύσεις.

Οι διασυνοριακές συμφωνίες αναμένεται να αυξηθούν καθώς οι ασφαλιστές παγκοσμίως επιδιώκουν να διαφοροποιήσουν το γεωγραφικό τους προφίλ κινδύνων και κερδών. Με τη στασιμότητα στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη και τους μεταβαλλόμενους γεωπολιτικούς κινδύνους στις ώριμες και αναδυόμενες αγορές, οι ασφαλιστές θα κοιτάξουν πέρα από τα εσωτερικά σύνορά τους για να αγοράσουν ή να πουλήσουν περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό.

Παρατηρούμε επίσης υψηλές αποτιμήσεις, ιδιαίτερα στις γενικές ασφαλίσεις (P&C). Τα νέα προϊόντα και οι αυξημένες πωλήσεις συμβολαίων στις ασφαλίσεις ζημιών έχουν εξαιρετικά θετικό αντίκτυπο στα ασφάλιστρα και αυτό είναι ευνοϊκό για τις επιχειρηματικές αποτιμήσεις στον κλάδο. Η βιομηχανία P&C στο σύνολό της είναι έτοιμη για ταχύ μετασχηματισμό οπότε ο κλάδος αυτός δεν θα μπορούσε παρά να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτής της αλλαγής. Προϊόντα όπως οι καλύψεις για αυτοκίνητο, το σπίτι, τα ταξίδια και μάλιστα η ασφάλιση υγείας, μπορούν όλο και περισσότερο να αλληλοσυνδεθούν με τις τεχνικές διαχείρισης και πρόληψης των κινδύνων και επίσης να είναι περισσότερο εμπορευματοποιημένα. Ωστόσο, τα τυποποιημένα ασφαλιστικά προϊόντα ενδέχεται να έχουν άμεσο αντίκτυπο στην τιμολόγηση.

Ποιες μπορεί να είναι οι βασικές προτεραιότητες της διοίκησης μιας ασφαλιστικής εταιρείας τα αμέσως επόμενα χρόνια;

(Εξ) Ορθολογισμός χαρτοφυλακίου. Πολλοί ασφαλιστές προτείνουν στρατηγικές αλλαγές στο χαρτοφυλάκιό τους με στόχο την πώληση μη βασικών περιουσιακών στοιχείων και ανάλογη επανατοποθέτηση των επιχείρησεών τους.

Μετασχηματισμός λειτουργικού μοντέλου. Η ανάλυσή μας δείχνει ότι οι ασφαλιστές σκοπεύουν να ξεκινήσουν τουλάχιστον μία έως τρεις στρατηγικές συνεργασίες και συμμαχίες, κυρίως για πρόσβαση σε νέες λειτουργικές δυνατότητες και υποδομές νέων τεχνολογιών με πελατοκεντρική προσέγγιση.

Τεχνολογία και καινοτομία. Είναι σαφές ότι οι ασφαλιστές κατανοούν την ανάγκη για επένδυση για καινοτομία, αλλά η τάση δεν είναι μοναδική για τον ασφαλιστικό κλάδο. Καθώς οι εξελισσόμενες τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και το Internet of Things επαναπροσδιορίζουν τις προτάσεις για επιχειρηματική αξία σε όλο τον κόσμο, οι περισσότερες καινοτόμες εταιρείες αναζητούν εξαγορές και συγχωνεύσεις ως τρόπο να αποκτήσουν καινοτομία και να προστατευθούν από πιο «γρήγορους» ανταγωνιστές τους.

Οι περισσότεροι - αν όχι όλοι - ασφαλιστές που ερωτήθηκαν επικεντρώνονται ιδιαίτερα στην ανάπτυξη ή την απόκτηση νέων καινοτομιών και ιδεών που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην επιτάχυνση του οργανωτικού μετασχηματισμού τους.

Ένα παράδειγμα είναι η ευκαιρία που παρουσιάζεται από τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Μέχρι πρόσφατα, οι ασφαλιστές τείνουν να υστερούν σε σχέση με άλλους κλάδους όσον αφορά την ψηφιακή εξέλιξη για διάφορους λόγους, συμπεριλαμβανομένης της εστίασης σε βραχυπρόθεσμους στόχους και της γενικής αποστροφής κινδύνου. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, οι κορυφαίοι ασφαλιστές έχουν σημειώσει πρόοδο, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας εφαρμογών για κινητές συσκευές για αποτελεσματικότερη διανομή ή διεκπεραίωση αποζημιώσεων και μετάβασης από χειροκίνητη εισαγωγή δεδομένων σε επεξεργασίας ηλεκτρονικών δεδομένων. Οι νεοσύστατες επιχειρήσεις του κλάδου προσελκύουν πλέον ευρεία προσοχή και έχουν γίνει ολοένα και περισσότερο στόχοι για την απόκτηση τους ή την σύναψη συμμαχιών.
 

(*) Η έκθεση M&A Predictor της KPMG International είναι μια εκ των προτέρων έκθεση που βοηθά τους πελάτες της εταιρίας να προβλέπουν (12 μήνες μπροστά) τις παγκόσμιες τάσεις στις συγχωνεύσεις και εξαγορές.