Ο τακτικός ή νόμιμος έλεγχος θεμελιώθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα. Ωστόσο, το ξεκίνημα της έννοιας του ελέγχου έχει τις καταβολές του από την εποχή που ο άνθρωπος έδινε το δικαίωμα χρήσης της ιδιοκτησίας του σε άλλον και χρειαζόταν ένα τρόπο με το οποίο θα γινόταν ο έλεγχος της σωστής χρήσης αυτής.

Τα τελευταία χρόνια, ειδικά μετά την πρόσφατη χρηματοοικονομική κρίση του 2008, έχει αυξηθεί σημαντικά η απαίτηση για τη διενέργεια του τακτικού ελέγχου με τρόπο ο οποίος να εξασφαλίζει μεγαλύτερη ποιότητα και λεπτομέρεια από αυτούς που διεξάγουν τον έλεγχο. Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε πως το κύριο αντικείμενο του τακτικού ελέγχου είναι η έκφραση γνώμης επί των οικονομικών καταστάσεων που συντάσσει η ελεγχόμενη εταιρεία.

Ο κύριος στόχος του ελέγχου είναι να ενισχύσει την εμπιστοσύνη και την αξιοπιστία στις χρηματοοικονομικές πληροφορίες που συντάσσει η κάθε εταιρεία. Ο ορκωτός ελεγκτής, ο οποίος διενεργεί τον έλεγχο, δεν εκπροσωπεί τη Διοίκηση της εταιρείας, παρά το γεγονός ότι αμείβετε για την εργασία του από την ίδια εταιρεία. Ο ορκωτός ελεγκτής διορίζεται από τους μετόχους δηλαδή τους ιδιοκτήτες της εταιρείας ώστε με την γνώση του, την εμπειρία του και τα επαγγελματικά πρότυπα που εφαρμόζει, να εκδώσει την έκθεση ελέγχου του επί των οικονομικών καταστάσεων.

Η επιτυχία ενός ελέγχου προκύπτει από την εμπιστοσύνη η οποία πηγάζει ως αποτέλεσμα της εργασίας του. Αν ο ορκωτός ελεγκτής δεν κερδίσει την εμπιστοσύνη κυρίως των μετόχων από τον έλεγχό του τότε η εργασία του απαξιώνεται.

Η ελεγχόμενη εταιρεία συνολικά έχει να κερδίσει πολλά από τη συνεργασία με τον ελεγκτή, καθώς μπορεί να δώσει αξία σε μια επιχείρηση από:

• Διάρκεια: Οι πρόσφατες αλλαγές στην Ελληνική Νομοθεσία με τις οποίες υιοθετήθηκαν οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενισχύουν τον ρόλο των μετόχων με την αναβάθμιση της εταιρικής διακυβέρνησης. Η Επιτροπή Ελέγχου η οποία συγκροτείται από ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη του Δ.Σ. αποτελεί το κυριότερο όργανο που μεσολαβεί μεταξύ των μετόχων και των ορκωτών ελεγκτών. Οι εταιρείες και οι Διοικήσεις θα πρέπει να κάνουν τα πάντα για να έχουν τα κατάλληλα άτομα με τα απαραίτητα προσόντα για αυτή την θέση. Η Επιτροπή Ελέγχου έχει την ευθύνη να εξασφαλίσει ότι οι ελεγκτές κάνουν με επαγγελματικό τρόπο την εργασία τους ώστε να προτείνουν προς έγκριση από το Διοικητικό Συμβούλιο τις οικονομικές καταστάσεις.
• Τεχνογνωσία: Οι ορκωτοί ελεγκτές οφείλουν να εκπαιδεύονται και να είναι ενημερωμένοι για τις εξελίξεις και τις αλλαγές στη λογιστική και για τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιείται ο πελάτης τους. Η Διοίκηση και συνολικά τα στελέχη της ελεγχόμενης εταιρείας έχουν να κερδίσουν πολλά από αυτή την ενημέρωση και τη μεταφορά της γνώσης.
• Πληροφόρηση: Η εταιρεία έχει να ωφεληθεί από το αποτέλεσμα της εργασίας του ελεγκτή και από τις παρατηρήσεις του ελεγκτή, οι οποίες προκύπτουν από την εργασία του στις συναλλαγές και στην αξιολόγηση των διαδικασιών εσωτερικού ελέγχου. 

Εκτός από τα ανωτέρω το βασικότερο σημείο που έχει να κερδίσει η επιχείρηση είναι η απόκτηση εξασφάλισης στα οικονομικά στοιχεία. Η εξασφάλιση της εμπιστοσύνης αυτής είναι σημαντική τόσο για τους μετόχους όσο και για τις Εποπτικές Αρχές.

Η εμπιστοσύνη αυτή είναι ευθύνη του ορκωτού ελεγκτή, η οποία πηγάζει και από την νομοθεσία. Εξασφαλίζεται μέσα από την ανεξαρτησία του κατά την διάρκεια του ελέγχου, την άσκηση επαγγελματικής κρίσης, αλλά και την ορθή στελέχωση της ομάδας ελέγχου με έμπειρα άτομα.

Αναμφίβολα ο ρόλος του ελεγκτή ήταν και θα παραμένει πολύτιμος για κάθε εταιρεία.