Tax Alert: Zapowiedź uszczelnienia systemu podatkowego w Polsce

16 września 2025 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL) opublikowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Jak wynika z uzasadnienia, projektowane regulacje są odpowiedzią na istniejące potrzeby dotyczące uszczelnienia systemu podatkowego.

Projekt ustawy zapowiada wprowadzenie szeregu zmian w zakresie podatku PIT, podatku CIT, a także zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Poniżej przedstawiamy najważniejsze założenia projektowanych regulacji wraz z krótkim omówieniem.

Projekt ustawy zakłada m.in. doprecyzowanie zasad korzystania z ulgi mieszkaniowej, poprzez wskazanie, że ma ona służyć zaspokojeniu własnych potrzeb mieszkaniowych podatnika. Realizacją tych potrzeb będzie nabycie nieruchomości albo praw o charakterze mieszkalnym, albo gruntów pod budowę własnego domu, jeżeli podatnik nie ma innej nieruchomości, lokalu mieszkalnego. Przypominamy, że obecnie obowiązujące przepisy ustawy o PIT co do zasady nie uzależniają prawa do ulgi od ilości posiadanych nieruchomości.

Kolejną proponowaną zmianą jest uzależnienie możliwości korzystania z preferencji IP Box od zatrudniania co najmniej 3 osób fizycznych niebędących podmiotami powiązanymi z podatnikiem. W praktyce oznacza to ograniczenie możliwości skorzystania z ulgi przez programistów prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Ponadto zaproponowano poszerzenie podstawy obliczenia daniny solidarnościowej o dochody z IP Box.

Dodatkowo nowe regulacje przewidują opodatkowanie przychodów z odpłatnego zbycia rzeczy ruchomych otrzymanych przez najbliższą rodzinę przedsiębiorcy, który wykupił tę rzecz do majątku prywatnego po zakończeniu leasingu operacyjnego, a którą wcześniej wykorzystywał w działalności gospodarczej, jeżeli rodzina korzysta ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn i odpłatnego zbycia dokona przed upływem 3 lat od otrzymania. Tym samym, jeżeli przedsiębiorca podaruje wykupiony z leasingu samochód np. synowi, to sprzedaż tego samochodu bez podatku będzie mogła nastąpić dopiero po upływie trzech lat.

Projektowane regulacje zakładają doprecyzowanie przepisów w zakresie zasad amortyzacji środków trwałych przez podatników osiągających dochody podlegające zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym, poprzez wprowadzenie odpowiednich odwołań w przepisach oraz wprowadzenie braku możliwości obniżenia lub podwyższenia stawki amortyzacyjnej (stosowanej w danym roku podatkowym) po upływie terminu złożenia zeznania rocznego i zapłaty należnego podatku za ten rok. W praktyce ww. zmiany prowadzą do ograniczenia prawa do wstecznej korekty wyłącznie do bieżącego roku podatkowego, bez możliwości korygowania amortyzacji w latach poprzednich.

Ponadto Ministerstwo zaproponowało zmianę mającą na celu uszczelnienie zakazu amortyzacji w spółkach nieruchomościowych. Projektowana zmiana polega na wyraźnym wskazaniu, że zakaz amortyzacji w spółkach nieruchomościowych dotyczy również nieruchomości klasyfikowanych dla celów rachunkowych jako inwestycje długoterminowe.

Dodatkowo projekt zakłada wyłączenie możliwości amortyzacji wartości firmy powstającej na skutek przyjęcia do odpłatnego korzystania – uchylenie art. 16b ust. 2 pkt 2 lit. b ustawy o CIT oraz art. 22b ust. 2 w pkt 1 lit. b ustawy o PIT.

Dodatkowo resort zakłada wprowadzenie zmian w zakresie zasad opodatkowania reorganizacji polegających na przekształceniu spółki w spółkę osobową (jawną, cywilną), a następnie jej likwidacji. Zgodnie z nowymi regulacjami, jeżeli likwidacja spółki niebędącej osobą prawną nastąpi przed upływem trzech lat kalendarzowych od przekształcenia, to wspólnicy zapłacą podatek od dochodów osiągniętych z likwidacji. W ocenie Ministerstwa motywacją wspólników decydujących się na przeprowadzenie takiej reorganizacji jest uniknięcie opodatkowania tzw. ukrytych (cichych) rezerw, czyli różnicy między historyczną a bieżącą (rynkową) wartością majątku spółki. Projektowana zmiana ma na celu ukrócenie takiej praktyki. 

Ponadto projekt ustawy zakłada wprowadzenie szeregu zmian w opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek (Estoński CIT).

Po pierwsze, nowe regulacje przewidują doprecyzowanie definicji ukrytych zysków, poprzez eliminację przesłanki związku z prawem do udziału w zysku oraz poszerzenie katalogu ukrytych zysków, m.in. o wszelkiego rodzaju opłaty i należności wynikające z umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.

Ponadto Ministerstwo planuje wprowadzić definicję wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Zgodnie z propozycją resortu, za takie wydatki uznaje się wydatki, które zostały poniesione w innym celu niż osiągnięcie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów oraz wszelkie rodzaju opłaty i należności publicznoprawne o charakterze sankcyjnym.

Dodatkowo nowe regulacje przewidują rozwiązanie problemu braku spełnienia warunków formalnych, związanych z nieterminowym sporządzeniem i podpisaniem sprawozdania finansowego zgodnie z przepisami o rachunkowości. Proponuje się bowiem uznanie skuteczności zmiany formy opodatkowania na ryczałt od dochodów spółek w przypadku braku podpisania lub podpisania po terminie sprawozdania finansowego przez kierownika jednostki, jeśli pozostałe warunki formalne i obowiązki związane ze zmianą formy opodatkowania przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego zostały spełnione.

Projekt zakłada także wprowadzenie zmian w zakresie rozdysponowanego dochodu z tytułu zysku netto w ryczałcie od dochodów spółek, poprzez wprowadzenie domniemania, że każda wypłata lub dystrybucja zysku w jakiejkolwiek formie, po zakończeniu opodatkowania Estońskim CIT, następuje z zysku wypracowanego w okresie opodatkowania Estońskim CIT.

Ponadto projekt ustawy zakłada m.in.:

• jednoznaczne wskazanie, że przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, które ma na celu uregulowanie w całości lub w części zobowiązania, w tym z tytułu zaciągniętej pożyczki (kredytu), jest wysokość zobowiązania uregulowanego w następstwie takiego odpłatnego zbycia (datio in solutum);
• jednoznaczne wskazanie, że podatnik może pomniejszyć o straty z lat ubiegłych dochody stanowiące podstawę obliczenia daniny solidarnościowej;
• opodatkowanie usług świadczonych przez podatników opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych na rzecz podmiotu powiązanego stawką w wysokości 17% przychodu;
• wprowadzenie zmian o charakterze doprecyzowującym w podatku od przerzuconych dochodów;
• wprowadzenie zróżnicowania wysokości uproszczonej podstawy opodatkowania w zależności od wielkości podatnika (podatnicy z przychodami powyżej 50 mln euro oraz pozostali podatnicy) oraz zmiany w zakresie przepisów dotyczących wyłączeń z opodatkowania minimalnym CIT, poprzez wskazanie, że opodatkowaniu tym podatkiem nie podlegają podatnicy, których rentowność, w jednym z 2 lat podatkowych (przed zmianami 3 lat podatkowych) bezpośrednio poprzedzających rok podatkowy, za który należny jest minimalny CIT, wynosiła min. 2%;
• doprecyzowanie definicji małego podatnika poprzez wprowadzenie zasad określających sposób ustalania wartości przychodu ze sprzedaży w przypadku, gdy poprzedni rok podatkowy podatnika jest dłuższy albo krótszy niż 12 miesięcy.

Projektowane regulacje wprowadzają szereg istotnych zmian w obecnie obowiązującym systemie podatkowym. Zgodnie z założeniami, nowe regulacje mają wejść w życie już z dniem 1 stycznia 2026 r. Choć projekt ustawy jest dopiero na etapie opiniowania, to warto już teraz przygotować się na nadejście nowych zmian.

Zespół KPMG może udzielić Państwu wsparcia w zakresie oceny wpływu nowych regulacji na Państwa działalność: od udzielenia praktycznych wskazówek oraz odpowiedzi na wszelkie pytania i wątpliwości, aż po przygotowanie szczegółowej analizy, oceny istniejących ryzyk i propozycji zmiany obecnie funkcjonującego modelu biznesowego.

W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości, zachęcamy do kontaktu.