14 grudnia 2022 r. Rada (UE) przyjęła dyrektywę nr 2022/2523 w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 328 z 22.12.2022 r., str. 1). Dyrektywa ta przewiduje wdrożenie w Unii Europejskiej globalnych zasad przeciwdziałania erozji podstawy opodatkowania („zasad GloBE”), tj. głównej części tzw. Filaru II OECD. Zgodnie z zasadą GloBE największe przedsiębiorstwa międzynarodowe będą podlegały każdego roku sprawdzeniu, czy spełniają wymóg minimalnego efektywnego poziomu opodatkowania: 15%. Jeśli efektywny poziom opodatkowania dochodu dla danej grupy międzynarodowej, w określonej jurysdykcji, będzie wynosił poniżej 15%, na taką grupę zostanie nałożony odpowiedni podatek wyrównawczy (ang. top-up tax).Opublikowany na stronie RCL projekt ustawy ma implementować do polskiego porządku prawnego przepisy tej dyrektywy.
W jaki sposób projekt ustawy implementuje do polskiego porządku prawnego postanowienia dyrektywy?
Wprowadzany projektem ustawy do polskiego prawa podatkowego system globalnego podatku minimalnego ma zostać oparty o trzy rodzaje podatku wyrównawczego:
- globalny podatek wyrównawczy – w dyrektywie jako zasada włączenia dochodu do opodatkowania (IIR),
- krajowy podatek wyrównawczy – zależnie do kontekstu także z przymiotem „kwalifikowany” ((Q)DMTT),
- podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków – w dyrektywie jako zasada niedostatecznie opodatkowanych zysków (UTPR).
Dyrektywa przyjmuje w tym zakresie formułę różnych zasad poboru podatku wyrównawczego i ujmuje system zasad jako jeden system podatku. Nie definiuje ona „osobnych” podatków tak jak to przyjęto w projekcie – jednak ta różnica nie powinna mieć to istotnego przełożenia praktycznego.
Czym będzie globalny podatek wyrównawczy?
Globalny podatek wyrównawczy (IIR) nakłada obowiązek zapłacenia odpowiedniego podatku wyrównawczego, co do zasady, na jednostkę dominującą najwyższego szczebla w grupie.
Czym będzie krajowy podatek wyrównawczy?
Krajowy podatek wyrównawczy (QDMTT) działa w sposób podobny do IIR, z tą istotną różnicą, że prawo do poboru podatku wyrównawczego przysługuje państwu, w którym znajdują się nisko opodatkowane jednostki składowe grupy, a więc najczęściej będzie on płacony w tej jurysdykcji, gdzie ulokowany został nisko opodatkowany dochód (a niekoniecznie tam gdzie jest jednostka dominująca).
Względem standardu OECD, IIR i QDMTT zostało rozszerzone w dyrektywie na duże grupy krajowe, czyli grupy jednostek operujące na terenie wyłącznie jednego państwa członkowskiego.
W celu obliczenia krajowego podatku wyrównawczego, w szczególności kwalifikowanego dochodu (straty), podatków kwalifikowanych i substratu majątkowo osobowego, podatnicy uwzględniają pozycje ujęte w księgach prowadzonych na podstawie ustawy o rachunkowości i sprawozdaniach finansowych sporządzanych na podstawie ustawy o rachunkowości, w tym MSR/MSSF.
Czym będzie podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków?
Podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków (UTPR) nakłada obowiązek zapłacenia podatku wyrównawczego od jednostki dominującej, na jednostki z grupy znajdujące się w danej jurysdykcji, w sytuacji gdy ta jednostka dominująca działa w innej jurysdykcji, w której nie ma IIR.
Na co jeszcze zwrócić uwagę?
Projekt ustawy przewiduje też wprowadzenie nowej instytucji prawnej: opinii w sprawie opodatkowania wyrównawczego. Opinia ta stanowić ma „kwalifikowany” rodzaj interpretacji indywidualnej, dopasowany do specyfiki globalnego podatku minimalnego.
Opinia będzie wydawana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na wniosek zainteresowanego i będzie stanowić dokument przyznający zainteresowanemu, w przypadku zastosowania się do jego treści, ochronę o charakterze analogicznym jak w przypadku interpretacji indywidualnej prawa podatkowego.
Wiosek o opinię w sprawie opodatkowania wyrównawczego podlegać będzie opłacie wstępnej i opłacie głównej. Wysokość opłaty wstępnej wyniesie 25 000 zł, natomiast wysokość opłaty głównej nie może przekroczyć 75 000 zł.
Konsultacje publiczne
Projekt ustawy jest wpisany do Wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pod nr UC20. Minister Finansów na stronie RCL poinformował, że do 17 maja 2024 r. trwać będą konsultacje publiczne, w ramach których przekazywane mogą być opinię dotyczące projektu ustawy na adres poczty elektronicznej: globalny.minimalny@mf.gov.pl
Planowany termin wejścia w życie projektowanej ustawy: 1 stycznia 2025
Z perspektywy opóźnienia jakie Polska ma w związku z wdrożeniem Dyrektywy, interesującym rozwiązaniem jakie projektuje Ustawodawca jest możliwość dobrowolnego stosowania regulacji ustawy już od 1 stycznia 2024. Taki zabieg pozwala na „zatrzymanie” wpływów z podatku wyrównawczego za rok 2024 w Polsce od tych wszystkich grup kapitałowych, które zdecydują się na „skorzystanie” z takiego rozwiązania.
Aby skorzystać z możliwości opodatkowania podatkiem wyrównawczym dochodów uzyskanych jeszcze w roku 2024 grupa, w okresie od dnia 1 marca 2026 r. do dnia 30 maja 2026 r., będzie mogła złożyć oświadczenie, w formie aktu notarialnego, o wyborze stosowania przepisów ustawy w odniesieniu do roku podatkowego rozpoczętego po dniu 31 grudnia 2023 r., przy czym wybór ten jest nieodwoływalny. Polski ustawodawca zdecydował się zatem na konstytucyjne rozwiązanie nie zakładające retroaktywności / retrospektywności przepisów.
Przebieg prac na projektem można śledzić pod adresem: Projekt (rcl.gov.pl)
Z projektem ustawy można zapoznać się pod adresem: Projekt
Z oceną skutków regulacji można zapoznać się pod adresem: Ocena skutków regulacji (OSR)
Z uzasadnieniem projektu ustawy można zapoznać się pod adresem Uzasadnienie projektu ustawy
Jak możemy pomoć?
Zobacz także
Rejestracja | Logowanie | Zarządzanie kontem
Chcesz otrzymywać powiadomienia o publikacjach i wydarzeniach?
Zarejestruj sięWyślij zapytanie ofertowe
Dowiedz się więcej, o tym w jaki sposób wiedza i technologia KPMG mogą pomóc Tobie i Twojej firmie.
Kliknij, aby rozpocząć