Potrzeba osiągnięcia neutralności klimatycznej jest już wyraźnie dostrzegana przez świat. W świetle dążeń do całkowitej dekarbonizacji konieczne jest wykorzystywanie alternatywnych technologii wytwórczych, w tym energetyki jądrowej. Z tą metodą produkcji energii wiąże się jednak kilka problemów, na przykład wysokie koszty inwestycji. Odpowiedź na część trudności związanych z budową wielkoskalowych elektrowni jądrowych mogą stanowić małe modułowe reaktory jądrowe (SMR).
Dlaczego SMR?
Pomimo wielu zrealizowanych inwestycji w zakresie rozwoju OZE około 70% energii elektrycznej w Polsce dalej jest produkowana przy wykorzystaniu paliw kopalnych. Aby realizować cele dotyczące neutralności klimatycznej konieczne jest rozważenie wykorzystania energii jądrowej na terenie naszego kraju, zarówno w postaci wielkoskalowych reaktorów, jak i małych reaktorów modułowych.
SMRy są mniejsze od konwencjonalnych reaktorów jądrowych, zarówno pod względem wielkości, jak i mocy zainstalowanej, która zazwyczaj wynosi mniej niż 300 MWe. Ich ogromnymi zaletami są modułowość, ułatwiająca transport i instalację, a także możliwość przyłączania do obecnie funkcjonujących systemów elektroenergetycznych. Oprócz zastępowania elektrowni konwencjonalnych, energia jądrowa może stanowić także konkurencyjną metodę wytwarzania i dostarczania niskoemisyjnego wodoru oraz produkcji ciepła i chłodu.
Finansowanie i regulacje prawne
Projekty w dziedzinie energetyki jądrowej wiążą się z wysokimi kosztami inwestycji w fazie rozwojowej i zwrotem kosztów dopiero w fazie operacyjnej oraz z przekraczaniem założonych budżetów i harmonogramów. Z tego względu finansowanie takich projektów dotychczas było domeną rządu lub spółek skarbu państwa. Technologia SMR może być natomiast zachęcająca również dla inwestorów prywatnych – mniejsza skala inwestycji to niższe ryzyko opóźnień, a także mniejsze wydatki.
Zgodnie z Taksonomią UE reaktory SMR spełniają kryteria bezpieczeństwa i przyczyniają się do realizacji ambitnych celów środowiskowych postawionych przez Unię państwom członkowskim, a zaklasyfikowanie działalności jądrowej do działalności zrównoważonych środowiskowo skutkuje możliwością ubiegania się o finansowanie od europejskich instytucji finansowych.
Pomimo dużego zainteresowania technologią SMR jej rozwój jest jeszcze ograniczony przez przepisy, które nie są dostosowane do tego typu rozwiązań. Państwowe organy regulacyjne powinny w najbliższych miesiącach opracować spójne, uproszczone wytyczne dotyczące certyfikacji i procesu inwestycyjnego dla modułowych reaktorów jądrowych.
