Tax Alert: Precedensowe wyroki WSA dot. ograniczenia kosztów amortyzacji podatkowej nieruchomości w spółkach nieruchomościowych

Sprawy dotyczyły spółek nieruchomościowych będących właścicielami środków trwałych sklasyfikowanych w grupie 1 Klasyfikacji Środków Trwałych, tj. w szczególności budynków.

Dla celów rachunkowości Skarżący ujmowali powyższe nieruchomości jako „nieruchomości inwestycyjne” w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 17 ustawy o rachunkowości wyceniając je w wartości godziwej i nie kwalifikowali ich jako środki trwałe. W konsekwencji nie były dokonywane od nich odpisy amortyzacyjne w rozumieniu ustawy o rachunkowości.

Natomiast dla celów podatkowych nieruchomości te były w latach poprzednich i są nadal traktowane przez Skarżące jako środek trwały.

Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 15 ust. 6 ustawy o CIT kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane zgodnie z art. 16a-16m, przy czym w przypadku spółek nieruchomościowych odpisy dotyczące środków trwałych zaliczonych do grupy 1 Klasyfikacji nie mogą być w roku podatkowym wyższe niż dokonywane zgodnie z przepisami o rachunkowości odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe z tytułu zużycia środków trwałych, obciążające w tym roku podatkowym wynik finansowy jednostki.

W związku z powyższym, Skarżący powzięli wątpliwość co do podatkowego rozliczania jako kosztów uzyskania przychodu odpisów amortyzacyjnych od nieruchomości, dokonywanych od 1 stycznia 2022 r. W ocenie Skarżących, w ich sytuacji, nowe przepisy nie mogą wyłączać prawa do amortyzacji podatkowej nieruchomości. 

W wydanych interpretacjach indywidualnych Dyrektor KIS uznał, że językowe brzmienie nowego przepisu jest jednoznaczne i nie daje on Skarżącym podstaw do kontynuowania amortyzacji podatkowej na dotychczasowych zasadach. W ocenie Dyrektora KIS, ustalenie limitu odpisów amortyzacyjnych, które można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu polega na wyliczeniu podatkowych odpisów amortyzacyjnych i ich porównaniu z odpisami obliczonymi na podstawie przepisów o rachunkowości, przy czym wartość odpisów amortyzacyjnych, jaka może być uznana za koszt uzyskania przychodów, nie może być wyższa od wartości wyliczonej na podstawie prawa bilansowego. Skoro zatem spółki nie dokonują na podstawie przepisów o rachunkowości odpisów amortyzacyjnych (umorzeniowych) od posiadanych nieruchomości zakwalifikowanych w grupie 1 KŚT (w szczególności budynków hal magazynowych), nie będą one uprawnione do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów z tytułu dokonywanych na podstawie ustawy o CIT odpisów amortyzacyjnych.

Ponadto, Dyrektor KIS zauważył, że prawodawca, dokonując zmiany art. 15 ust. 6 ustawy o CIT, w ustawie nowelizującej nie wprowadził przepisów przejściowych. Oznacza to, że przepis ten ma zastosowanie do zdarzeń następujących po 1 stycznia 2022 r. Ponieważ dokonywanie odpisów amortyzacyjnych następuje „na bieżąco”, skutki podatkowo-prawne tych działań powinny być ocenione na podstawie przepisów aktualnie obowiązujących.

W skargach oraz na rozprawach przed Wojewódzkimi Sądami Administracyjnymi reprezentujący Skarżących doradcy podatkowi z KPMG argumentowali natomiast, że wprowadzenie ograniczenia wysokości podatkowych odpisów amortyzacyjnych do wysokości odpisów dokonywanych na cele rachunkowe, zakłada zastosowanie tego ograniczenia do spółek nieruchomościowych, które aktywa, zaliczone do Grupy 1 KŚT, traktują jako środki trwałe dla celów bilansowych podlegające amortyzacji, a dokonywanymi odpisami amortyzacyjnymi obciążają wynik finansowy jednostki.

Interpretacja tego przepisu oznacza, że ma on zastosowanie do sytuacji, w której są spełnione łącznie następujące warunki:

1. Podmiot jest spółką nieruchomościową w rozumieniu art. 4a pkt 35 ustawy o CIT,
2. Spółka nieruchomościowa posiada środki trwałe zaliczane do Grupy 1 KŚT, od których dokonuje odpisów amortyzacyjnych dla celów podatkowych,
3. Aktywa te jednocześnie stanowią środki trwałe w rozumieniu ustawy o rachunkowości, od których podmiot dokonuje odpisów amortyzacyjnych, które obciążają wynik finansowy jednostki.

W każdym przypadku, sądy administracyjne przychyliły się do stanowiska Skarżących.

Z przytoczonych przez Sąd motywów korzystnych dla Skarżących wyroków wynika, że:

• przepis art. 15 ust. 6 ustawy o CIT ma zastosowanie tylko gdy nieruchomość dla celów bilansowych jest rozpoznawana jako środek trwały;
• zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy celem nowelizacji miało być zrównanie odpisów amortyzacyjnych podatkowych i bilansowych, co nie miało miejsca w analizowanych sprawach;
• treść art. 15 ust. 6 ustawy o CIT jest bardzo nieprecyzyjna - przykładowo w porównaniu do przepisu, który zabrania amortyzowania mieszkań na wynajem;
• jeżeli przepis ma ograniczać prawa podatnika, musi być precyzyjny a wszelkie wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść podatnika zgodnie z Ordynacją Podatkową.

Wyroki są nieprawomocne, niemniej dają nadzieję na powstanie korzystnej linii orzeczniczej.