Kontrowersje związane z mechanizmem debt-push-down

Kontrowersje związane z mechanizmem debt-push-down

Z dniem 1 stycznia 2018 r. wszedł w życie przepis, który wyłączył możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczek lub kredytów wynikających z zastosowania mechanizmu debt-push-down stosowanego przy przejęciach spółek. Przepis ten nie odnosi się wprost do odsetek od pożyczek i kredytów przeznaczonych na refinansowanie zadłużenia spółki przejmowanej. Pomimo to, organy podatkowe wydały w ostatnim czasie interpretację, w której zakwestionowały prawo do zaliczenia do kosztów podatkowych takich kosztów finansowania dłużnego.

1000
Czerwone szkło

Ograniczenie korzyści podatkowych przy mechanizmie debt-push-down

Do końca 2017 r. w transakcjach restrukturyzacyjnych powszechnie stosowany był tzw. mechanizm debt-push-down. Mechanizm ten polegał najczęściej na założeniu spółki celowej, która otrzymywała finansowanie w postaci pożyczki lub kredytu w celu bezpośredniego nabycia udziałów lub akcji w innym podmiocie. Następnie nabyta spółka była łączona ze spółką celową (tj. jej udziałowcem lub akcjonariuszem). Korzyścią podatkową takiego procesu restukturyzacyjnego była możliwość obniżenia dochodów operacyjnych spółki nabywanej o odsetki związane z finansowaniem nabycia jej udziałów bądź akcji.

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej u.p.d.o.p.) od 1.01.2018 r. obowiązuje zakaz wykorzystywania efektywności podatkowej wynikającej z mechanizmu debt-push-down na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 13e u.p.d.o.p. Ustawodawca wprost nakazuje podatnikom wyłączać z kosztów uzyskania przychodów koszty finansowania dłużnego pozyskanego w celu nabycia udziałów (akcji) spółki w części, w jakiej pomniejszałyby one podstawę opodatkowania, w której uwzględniane są przychody związane z kontynuacją działalności gospodarczej tej spółki, w szczególności w związku z połączeniem, wniesieniem wkładu niepieniężnego, przekształceniem formy prawnej lub utworzeniem podatkowej grupy kapitałowej.

Warto wskazać, że ograniczeniem z art. 16 ust. 1 pkt 13e u.p.d.o.p. objęte są wyłącznie koszty finansowania dłużnego uzyskanego w celu nabycia udziałów spółki, która ma być przedmiotem połączenia ze spółką pozyskującą finansowanie. Zakres tego przepisu nie odnosi się do kosztów finansowania dłużnego przeznaczonych na inne cele np. refinansowanie zadłużenia spółki nabytej związane z jej działalnością. 

Dodatkowe ograniczenia kosztów związane z połączeniem spółek

Prawo do odliczenia odsetek od zaciągniętego finansowania dłużnego wykorzystanego w celu refinansowania zadłużenia spółki nabytej, która następnie została połączona z udziałowcem, było przedmiotem analizy organu podatkowego w interpretacji Dyrektora Informacji Skarbowej z dnia z dnia 29 marca 2019 r. sygn. 0111-KDIB1-3.4010.46.2019.1.MBD. Wątpliwości podatnika dotyczyły możliwości zaliczenia odsetek płaconych przez spółkę przejmującą od finansowania zaciągniętego celem refinansowania zadłużenia nabytej spółki na rzecz swojego udziałowca.

W omawianej interpretacji organ stwierdził, że chociaż odsetki od refinansowania spółki nabytej, która uległa połączeniu wypłacane na rzecz udziałowca spółki przejmującej nie podlegają ograniczeniu na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 13e u.p.d.o.p., to nie będą one stanowiły kosztów uzyskania przychodów na zasadach ogólnych, ponieważ nie zostały poniesione przez spółkę celową w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Organ argumentował swoje stanowisko tym, że odsetki przeznaczone na refinansowanie działalności spółki przejmowanej nie pozostają w związku z prowadzoną przez spółkę przejmującą działalnością gospodarczą, ponieważ dotyczą spłaty zobowiązań innego podmiotu. Organ podkreślił również, że spółka przejmująca była świadoma, że nie uzyska przychodów np. w postaci odsetek, ponieważ jej zamiarem było połączenie ze spółką nabywaną. Spółka zaskarżyła otrzymaną interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 12 grudnia 2019 r. sygn. III SA/Wa 1374/19 nie zgodził się ze stanowiskiem organu i potwierdził, że koszty finansowania dłużnego wynikające z refinansowania zadłużenia spółki przejmowanej mogą stanowić koszt podatkowy spółki przejmującej po połączeniu. Zdaniem sądu, w wyniku transakcji połączenia następuje zastąpienie finansowania zaciągniętego przez spółkę przejmującą finansowaniem od udziałowca spółki przejmującej, co w żadnym wypadku nie skutkuje tym, że odsetki od refinansowania przestały mieć związek z działalnością spółki przejętej. Powyższy wyrok jest nieprawomocny. 

Konsekwencje dla podatników

W kontekście zasady sukcesji uniwersalnej przy połączeniu spółek, stanowisko organu wydaje się bardzo kontrowersyjne. W związku z połączniem spółka przejmująca kontynuuje działalność spółki przejmowanej, dlatego przychody spółki przejmowanej stają się przychodami własnymi spółki przejmującej. Zatem pożyczka lub kredyt zastępująca finansowanie związane z działalnością spółki przejmowanej jest związana z przychodami podatnika. Dlatego niezasadne wydaje się stwierdzenie, że w wyniku połączenia odsetki od kredytu lub pożyczki na refinansowanie nie spełniają przesłanek pozwalających na zaliczenie ich do kosztów uzyskania przychodów. Na aprobatę natomiast, naszym zdaniem, zasługuje stanowisko Wojewódzkiego Sądu w Warszawie. 

Inne ograniczenia dotyczące możliwość zaliczenia do KUP kosztów finansowania dłużnego

Pomimo że ustawodawca wprost ograniczył korzyści podatkowe związanych z mechanizmem debt-push-down w art. 16 ust. 1 pkt 13e u.p.d.o.p., należy pamiętać także o innych ograniczeniach związanych z możliwością odliczenia kosztów finansowania dłużnego, takich jak earning stripping rules (określona w art. 15c u.p.d.o.p.), które dotyczą także finansowania otrzymanego od podmiotów niepowiązanych, podział dochodów na kapitałowe i operacyjne, który w konsekwencji uniemożliwia kompensowanie kosztów odsetek od pożyczek zaciągniętych w celu nabycia udziałów w innej spółce z dochodami zawiązanymi z działalnością operacyjną czy też ograniczenia narzucane przez regulacje w zakresie cen transferowych.

Dodatkowo, zawsze w przypadku restrukturyzacji polegającej na połączeniu spółek, kwestią wymagającą odrębnej analizy pozostaje możliwość zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (GAAR) oraz tzw. małej klauzuli antyabuzywnej (SAAR). 

Sylwia Czardybon, starszy menedżer w dziale doradztwa podatkowego w zespole ds. fuzji i przejęć w KPMG w Polsce

Marlena Maliszewska, konsultant w dziale doradztwa podatkowego w zespole ds. fuzji i przejęć w KPMG w Polsce

© 2024 KPMG Sp. z o.o., polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i członek globalnej organizacji KPMG składającej się z niezależnych spółek członkowskich stowarzyszonych z KPMG International Limited, prywatną spółką angielską z odpowiedzialnością ograniczoną do wysokości gwarancji. Wszelkie prawa zastrzeżone.


Więcej informacji na temat struktury globalnej organizacji KPMG można znaleźć na stronie o strukturze zarządczej.

Bądź z nami w kontakcie