Globalny podatek minimalny - nowa lista krajów i co to oznacza dla Twojej firmy

Publikacja stanowi realizację art. 2 ust. 7 polskiej ustawy implementującej dyrektywę w sprawie globalnego minimalnego poziomu opodatkowania. Przyjrzyjmy się, co to oznacza w praktyce dla firm działających w Polsce i jakie jurysdykcje trafiły do rejestru.

Wykaz składa się z trzech części, które określają jurysdykcje stosujące różne elementy systemu globalnego minimalnego opodatkowania.

Pierwsza część obejmuje 27 jurysdykcji, które wdrożyły kwalifikowaną zasadę włączenia dochodu do opodatkowania (Income Inclusion Rule / IIR). Jest to kluczowy element Filaru II, który pozwala na dodatkowe opodatkowanie jednostek z grupy w przypadku, gdy efektywna stawka podatkowania w jakiejś jurysdykcji jest niższa niż 15%.

Druga część wykazu zawiera 28 jurysdykcji, które implementowały kwalifikowany krajowy podatek wyrównawczy (Qualified Domestic Minimum Top-Up Tax / QDMTT). Ten mechanizm pozwala jurysdykcjom na pierwszeństwo w poborze podatku wyrównawczego od podmiotów działających na ich terytorium, zanim zrobią to inne państwa stosujące zasady Filaru II.

Trzecia część ma szczególne zaznaczenia praktyczne - wskazuje 28 jurysdykcji spełniających wymogi tzw. bezpiecznych przystani dla QDMTT. Zgodnie z przepisami ustawy, jeśli jurysdykcja znajduje się w ministerialnym wykazie bezpiecznych przystani dla QDMTT, podatnik nie musi obliczać globalnego podatku wyrównawczego dla jednostek w tej jurysdykcji. Warunkiem jest, by wszystkie jednostki składowe w tej jurysdykcji podlegały QDMTT, podatek ten był w całości wymagalny i nie był przedmiotem sporów (jak to działa w praktyce wyjaśnimy w dalszej części wpisu).

Poniżej przedstawiamy zestawienie porównawcze jurysdykcji wskazanych w obwieszczeniu:

Z analizy wynika, że zdecydowana większość wymienionych państw zdecydowała się na wdrożenie wszystkich trzech mechanizmów podatkowych. Warto jednak zwrócić uwagę na kilka wyjątków. Barbados, Słowacja i Szwajcaria nie wprowadziły zasady włączenia dochodu, choć przyjęły pozostałe rozwiązania. Z kolei Japonia oraz Korea Południowa poprzestały wyłącznie na implementacji zasady włączenia dochodu.

Na liście brak kilku znaczących gospodarek światowych: USA, Chin, Indii, Brazylii, Rosji i Meksyku. Brak też ważnych azjatyckich centrów finansowych jak Singapur, Hongkong czy Zjednoczone Emiraty Arabskie.

Z krajów UE brak Hiszpanii, Portugalii, Malty, Cypru, Estonii, Łotwy i Litwy. Niektóre z nich ( Cypr, Hiszpania i Portugalia) podobnie jak Polska wdrożyły dyrektywę z opóźnieniem, więc ich przepisy jeszcze nie przeszły pełnej oceny legislacyjnej. Inne (jak Malta, Estonia, Łotwa i Litwa) jeszcze nie przyjęły lub odroczyły przyjęcie odpowiednich przepisów.

Wracając do kwestii praktycznych Ustawa o podatku wyrównawczym przewiduje dwie metody traktowania kwalifikowanego krajowego podatku wyrównawczego (QDMTT) płaconego w innych jurysdykcjach. QDMTT Credit pozwala na pomniejszenie należnego podatku wyrównawczego o zapłacony QDMTT, przy czym odliczyć można tylko część wymagalną (niebędącą przedmiotem sporów). QDMTT Safe Harbour to dalej idące rozwiązanie - pozwala całkowicie wyłączyć z obliczeń podatku wyrównawczego jednostki w jurysdykcji stosującej QDMTT, o ile spełnione są wskazane w ustawie warunki (pełna wymagalność podatku, objęcie wszystkich jednostek, obecność jurysdykcji w obwieszczeniu ministerialnym).

Bezpieczną przystań można stosować selektywnie dla różnych kategorii jednostek w tej samej jurysdykcji.

Przykład

(uzasadnienie ustawy)

Polskie UPE posiada 3 jednostki składowe w jurysdykcji „A” oraz ma udziały w joint venture i w jednostce zależnej joint venture zlokalizowanych w jurysdykcji „A”. Wybór o stosowaniu bezpiecznej przystani dla jurysdykcji „A” musi zostać dokonany oddzielnie dla 3 „zwykłych” jednostek składowych, a oddzielnie dla podgrupy joint venture składającej się z jednostki joint venture i jednostki zależnej joint venture. We wskazanym przykładzie, UPE może też wybrać stosowanie bezpiecznej przystani QDMTT tylko dla tych 3 jednostek składowych, a do obliczeń dla podgrupy joint venture stosować zasadę kredytu QDMTT.
 

QDMTT uznaje się za wymagalny tylko w części, która nie jest kwestionowana w sporach prawnych. Spory te mogą dotyczyć zgodności podatku z konstytucją danej jurysdykcji, międzynarodowymi umowami inwestycyjnymi lub przyznanymi indywidualnie zwolnieniami podatkowymi. Jeśli np. podatnik kwestionuje konstytucyjność QDMTT, ta część podatku nie jest uznawana za wymagalną i nie może być ani odliczona w systemie QDMTT Credit, ani stanowić podstawy do zastosowania bezpiecznej przystani QDMTT Safe Harbour nawet jeśli jurysdykcja jest wskazana w ministerialnym obwieszczeniu.
 

Przykład

(uzasadnienie ustawy)

Polskie UPE posiada 3 jednostki składowe w jurysdykcji „A” oraz ma udziały w joint venture i w jednostce zależnej joint venture zlokalizowanych w jurysdykcji „A”. Jurysdykcja „A” jest wymieniona w obwieszczeniu jako spełniająca wymogi bezpiecznej przystani QDMTT.


QDMTT należne od 3 jednostek składowych jest wymagalne do zapłaty. 50% kwoty QDMTT od podgrupy joint venture nie jest wymagalne do zapłaty (grupa podważyła zasadność 50% tego podatku na gruncie konstytucyjnym w jurysdykcji „A”).

Wybór o stosowaniu bezpiecznej przystani dla jurysdykcji „A” możliwy jest dla 3 jednostek składowych, a nie jest możliwy dla podgrupy joint venture składającej się z jednostki joint venture i jednostki zależnej joint venture.

We wskazanym przykładzie, UPE może wybrać stosowanie QDMTT SH jedynie dla 3 jednostek składowych. Do obliczeń dla podgrupy joint venture musi zastosować zasadę QDMTT credit, przy czym zgodnie z zasadami obliczania globalnego podatku wyrównawczego, credit może być zastosowany jednie do części wymagalnej do zapłaty (50% w tym przykładzie), a pozostałe 50% nie obniży globalnego podatku wyrównawczego.

Pozostałe listy w obwieszczeniu (IIR i QDMTT) służą natomiast:

Lista IIR - określa kolejność stosowania zasad opodatkowania (kto pierwszy ma prawo opodatkować dochody grupy). Zapobiega to konfliktom między jurysdykcjami.

Przykład:

Mamy grupę kapitałową składającą się z:

• Spółki A z Niemiec (jednostka dominująca najwyższego szczebla)
• Spółki B z Polski (pośrednia jednostka dominująca)
• Spółki C z Singapuru (z efektywną stawką 10%)

Fakt, że Niemcy są na liście IIR oznacza tylko tyle, że:

Polska spółka B (pośrednia jednostka dominująca) NIE musi sama stosować zasady IIR wobec spółki C. Zamiast tego, to niemiecka spółka A będzie odpowiedzialna za zastosowanie IIR i dopłacenie podatku od niskiej efektywnej stawki w Singapurze.

Lista IIR służy tylko do ustalenia KTO i w jakiej formule płaci podatek wyrównawczy poprzez mechanizm IIR (tzw. Top-Down Approach).

Lista QDMTT - pozwala na odliczenie podatków już zapłaconych w innych krajach, zapobiegając podwójnemu opodatkowaniu.

Przykład teoretyczny (pomijający wpływ bezpiecznej przystani)

Niemiecka spółka której właścicielem jest polska spółka. Fakt, że Niemcy wdrożyły QDMTT oznacza, że:

1. Niemiecka spółka jako pierwsza ma prawo naliczyć podatek wyrównawczy do 15% na poziomie lokalnym
2. Polska spółka-matka może odliczyć niemiecki QDMTT od swojego podatku wyrównawczego naliczonego w mechanizmie IIR

W praktyce, ponieważ Niemcy znajdują się również na liście bezpiecznej przystani dla QDMTT, polski podatek wyrównawczy nie będzie w ogóle naliczany dla tej jurysdykcji.

Lista QDMTT służy do określenia, które jurysdykcje mają pierwszeństwo w naliczeniu podatku wyrównawczego na poziomie lokalnym, zanim zrobi to kraj spółki matki w formule IIR (tzw. Reguła priorytetu QDMTT - oznacza, że jeżeli dana jurysdykcja wprowadzi QDMTT, to pierwszeństwo w pobieraniu dodatkowego podatku wyrównawczego ma właśnie ta jurysdykcja).