Od 1 stycznia 2021 roku podatnikami CIT stały się spółki komandytowe mające siedzibę lub zarząd w Polsce oraz niektóre spółki jawne. Niezależnie od skutków finansowych wywartych przez zmianę przepisów na objęte nią podmioty, nowelizacja postawiła przed podatnikami również szereg znaków zapytania odnośnie praktycznego stosowania wybranych jej zapisów.
Nowe wypowiedzi Ministerstwa Finansów rzucają światło na wątpliwości podatników związane z objęciem spółek komandytowych i spółek jawnych podatkiem CIT.
W ostatnim czasie, do niektórych z nich ustosunkowało się Ministerstwo Finansów w ramach udzielania odpowiedzi na interpelacje poselskie dotyczące tych kwestii. Nowe informacje z zakresu interpretacji wprowadzonych zmian pomogą podmiotom znajdującym się w nowej sytuacji na odpowiednią reakcję i dostosowanie się do zmian. W niniejszym wpisie przybliżamy ostatnie z nich.
Ważność uprzednich porozumień cenowych wydanych dla wspólników spółek komandytowych
Występowanie z wnioskiem o uprzednie porozumienie cenowe („APA”) jest praktyką stosowaną przez podatników dokonujących transakcji z podmiotami powiązanymi. Potwierdzenie rynkowości zawieranych przez dany podmiot transakcji, w ramach APA zapewnia podatnikom ochronę przed ryzykiem wyłączenia z kosztów podatkowych wydatków poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych w ramach transakcji wewnątrz-grupowych wynikającą za art. 15 ust. 15 ustawy o CIT. Przed wejściem w życie nowych przepisów, tj. do 31 grudnia 2020 r., uzyskiwane przychody i ponoszone przez spółki komandytowe koszty rozpoznawane były, jako przychody i koszty na poziomie wspólników tych spółek. Zatem, to wspólnicy spółek komandytowych, jako podatnicy podatku dochodowego aplikowali do organów podatkowych w sprawie wydania APA gwarantującego możliwość traktowania transakcji spółki komandytowej z podmiotami powiązanymi za rynkowe. Od nowego roku finansowego, przychody i koszty spółki komandytowej rozpoznawane są już na poziomie samej spółki. Budzi to pytanie czy ochrona wynikająca z APA, przyznana pierwotnie w ramach APA na rzecz wspólnika spółki, będzie nadal miała zastosowanie, gdy za nowego podatnika w odniesieniu do tych samych transakcji jest już sama spółka.
W ramach interpelacji poselskiej, zadano w niej pytania dotyczące możliwości korzystania przez spółki komandytowe z ochrony APA pierwotnie adresowanej do ich wspólników oraz konieczności ponownego wnioskowania o APA przez spółki komandytowe.
W odpowiedzi na poruszone kwestie, wiceminister finansów podkreślił, że niezależnie od tego, że adresatami APA dotyczącymi transakcji spółek komandytowych z podmiotami powiązanymi byli ich wspólnicy, to stroną transakcji, o której mowa w APA była nadal spółka. 1 Zdaniem ministerstwa, zastosowanie w tym przypadku będzie miał art. 12 ust. 6 ustawy z dnia 28 listopada 2020 r. nowelizującej przepisy dotyczące spółek komandytowych. 2 Przepis ten, mówi o obowiązku uwzględnienia przez spółkę komandytową zdarzeń, które zaistniały przed tym jak ta stała się podatnikiem podatku dochodowego, a które mają wpływ na wysokość jej zobowiązań w zakresie podatku dochodowego. Zatem, w opinii ministerstwa, uzyskane wcześniej przez wspólników spółki komandytowej APA nadal mają moc zabezpieczającą dla transakcji, których dotyczą i które dokonywane są przez spółkę.
Niestety, ministerstwo nie odniosło się wprost do wszystkich pytań. Dlatego też, nadal niepewnym jest, co w opinii ministerstwa stanie się z obowiązywaniem APA w przypadku późniejszego przekształcenia spółki komandytowej w inną formę prawną.
Niemniej jednak, z perspektywy podatnika, punkt widzenia prezentowany przez ministerstwo jest pozytywny. Oznacza on, że spółki komandytowe będą mogły korzystać z dotychczasowej ochrony wynikającej z wydanych w przeszłości na rzecz ich wspólników APA i nie mają obowiązku występowania z nowymi wnioskami w tym zakresie.
Wpływ zmiany składu osobowego wspólników spółki jawnej na status spółki, jako podatnika podatku dochodowego
Aby spółka jawna, której wspólnikami nie są jedynie osoby fizyczne mogła zachować status podmiotu transparentnego z podatkowego punktu widzenia po 1 stycznia 2021 roku, powinna była złożyć stosowne informacje o podmiotach lub osobach mających prawo do zysku tej spółki. Ponadto, w momencie zmiany składu osobowego jej wspólników, spółka jawna zobligowana jest do złożenia informacji na ten temat w terminie do 14 dni od wystąpienia zmiany. Obowiązki te dotyczą zarówno dotychczas istniejących podmiotów, podmiotów powstałych z przekształcenia innej spółki osobowej, jak i nowozakładanych spółek jawnych.
W związku z wyłączeniem z powyższych obligacji spółek jawnych, których wspólnikami są jedynie osoby fizyczne, nasuwa się pytanie, co stanie się w przypadku, gdy spółka jawna początkowo stanie się podatnikiem podatku dochodowego, a następnie w składzie jej wspólników znajdą się jedynie osoby fizyczne. Tę kwestię poruszono w interpelacji poselskiej w odpowiedzi na zapytanie posła, wiceminister finansów powołał się na art. 1 ust. 5 ustawy o CIT. 3 Zgodnie z przepisem ustawy, raz ustanowiony dla spółki jawnej status podatnika podatku dochodowego obowiązuje do dnia likwidacji spółki lub do momentu wykreślenia jej z rejestru przedsiębiorców. Ministerstwo w swojej odpowiedzi skonkludowało, iż w związku z tym, jakiekolwiek zmiany w składzie osobowym spółki jawnej, która wcześniej uzyskała status podatnika CIT nie wpłyną na zmianę tego statusu. Takie stanowisko i interpretacja przepisów ustawy o CIT może zostać odebrane przez podatników, jako kontrowersyjne gdyż zgodnie z literalnym brzmieniem art. 1 ust. 3 pkt 1a ustawy, zakresem podmiotowym ustawy objęte są spółki jawne, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne. Zatem, w odróżnieniu od interpretacji przedstawionej przez ministerstwo, za nadrzędny element determinujący objęcie ustawą o CIT spółek jawnych może być uznawany fakt nieposiadania w składzie osobowym spółki osób innych niż fizyczne, a nie objęcie spółki jawnej podatkiem CIT na pewnym etapie jej działalności.
Koronnym celem wprowadzenia zmian w zasadach opodatkowania spółek jawnych i spółek komandytowych była walka z unikaniem opodatkowania i agresywną optymalizacją podatkową. Wprowadzenie tak przełomowych zmian do systemu podatkowego przyniosło, jako efekt uboczny szereg niejasności dotyczących stosowania wprowadzonych zasad. Część kwestii jest obecnie przedmiotem wyjaśnień ze strony Ministerstwa, co pomoże podatnikom w stosowaniu nowych przepisów.
1 Odpowiedź DD5.054.6.2021
2 USTAWA z dnia 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw Dz. U. Poz. 2123
3 Odpowiedź DD5.054.8.2021
