Loterie promocyjne, w których uczestniczy się przez nabycie towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze, są obecnie powszechnie wykorzystywane przez przedsiębiorców w celach marketingowych. Udział w loteriach promocyjnych jest nieodpłatny, a niejednokrotnie wartość nagrody jest niższa od kwoty uiszczonej przez nabywcę za zakupione towary lub usługi. W odpowiedzi z dnia 15 lipca 2025 r. na zapytanie poselskie, Ministerstwo Finansów wyjaśnia, czy w takich sytuacjach dochodzi do naruszenia przepisów ustawy o grach hazardowych.
Nieodpłatny udział w loterii promocyjnej a „cena losu” – Ministerstwo Finansów rozwiewa wątpliwości
Loteria promocyjna została zdefiniowana w art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy o grach hazardowych, zgodnie z którym w loterii promocyjnej uczestniczy się przez nabycie towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze i tym samym nieodpłatnie uczestniczy się w loterii, a podmiot urządzający loterię oferuje wygrane pieniężne lub rzeczowe. Innymi słowy, celem loterii jest reklamowanie usług lub towarów przedsiębiorcy poprzez ich zakup, który wiąże się z uczestniczeniem loterii. Nagroda może mieć formę pieniężną (np. gotówka lub bon podarunkowy o konkretnej wartości) lub rzeczową (np. samochód).
Przechodząc do zasad ustalania minimalnej wartości wygranej, przepisy ustawy o grach hazardowych przewidują jedynie, że wartość wygranej w grach hazardowych nie może być niższa od ceny losu lub innego dowodu udziału w grze albo kwoty wpłaconej stawki (art. 18 ust. 1). Tym samym wygrana nie może stanowić mniejszej wartości od wartości losu. Jak już wskazano powyżej, warunkiem przystąpienia do loterii promocyjnej jest jedynie nabycie towaru lub usługi, a wtórnym rezultatem jest możliwość nieodpłatnego uczestnictwa w loterii promocyjnej. Czy w kontekście ww. przepisu i użytego pojęcia „cena losu”, taki nieodpłatny udział w loterii jest zgodny z prawem?
Ten właśnie problem był przedmiotem zapytania poselskiego skierowanego do Ministra Finansów w dniu 23 czerwca 2025 r. (zapytanie nr 2552). W odpowiedzi Ministerstwo Finansów podkreśliło, że przepisy ustawy o grach hazardowych nie definiują pojęcia „cena losu” i związku z tym, w celu ustalenia znaczenia ww. pojęcia, należy odwołać się do innych przepisów (tj. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług) oraz słownika języka polskiego PWN. Na tej podstawie Ministerstwo Finansów wskazało, że sformułowanie „cena losu” może być ogólnie interpretowane jako wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą nabywcy (przeznaczonych do sprzedaży) losów są obowiązani zapłacić za sam udział w danej grze hazardowej (np. loterii pieniężnej lub loterii fantowej). Jednocześnie podkreślono, że już z samej definicji loterii promocyjnej zawartej w ustawie o grach hazardowych wynika, że z udziałem w takiej grze nie wiąże się konieczność uiszczenia ceny z tytułu nabycia losu (udział jest nieodpłatny). Ministerstwo Finansów wskazało przy tym, że ta kwestia znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie (np. wyrok NSA z dnia 24 sierpnia 2021 r., II GSK 1445/18, w którym Sąd wskazał, że „(…) nieodpłatność udziału w loterii oznacza brak po stronie uczestnika loterii dodatkowych kosztów związanych z nabyciem dowodów udziału w loterii, a także z dokonaniem zgłoszenia udziału w loterii”).
Tym samym Ministerstwo Finansów potwierdziło, że nieodpłatny charakter udziału w loterii promocyjnej nie ma wpływu na zgodność tej gry z przepisami ustawy o grach hazardowych (w szczególności z art. 18 ust. 1).
A co gdy zyskujesz mniej niż kupujesz? – Ministerstwo Finansów odpowiada: to zależy…
Jak pokazuje praktyka, w loteriach promocyjnych niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, w której wartość nagrody jest niższa od kwoty uiszczonej przez nabywcę za zakupione towary lub usługi (np. nabywca dokonuje zakupu towaru lub usługi na kwotę 100,00 zł, wskutek czego może wziąć udział w loterii promocyjnej, w której wygraną jest kupon na kolejne zakupy o wartości 30,00 zł). Taka sytuacja rodzi wiele pytań i wzbudza wątpliwości w zakresie zgodności organizowanych loterii z przepisami prawa. Przedmiotem ww. zapytania poselskiego była kwestia oceny, czy taki proceder prowadzi do naruszenia ustawy o grach hazardowych.
Jak już wskazano powyżej, przepisy ustawy o grach hazardowych jedynie ogólnie wskazują, że wartość wygranej nie może być mniejsza od wartości losu. W ww. ustawie brak jest jednak szczegółowych regulacji w przedmiocie procentowej relacji pomiędzy wartością nagród a wartością losów w loterii promocyjnej.
W odpowiedzi na ww. zapytanie poselskie, Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że art. 18 ust. 1 ustawy o grach hazardowych nie odnosi się do wartości towarów i usług, których nabycie jest warunkiem koniecznym udziału w loterii promocyjnej. Ponadto przepis zawierający definicję loterii promocyjnej (tj. art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy o grach hazardowych) nie wymaga, aby nabycie towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze związane było z faktycznym i bezpośrednim zamiarem udziału w loterii promocyjnej (jest to bowiem zależne od woli uczestnika). Powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie. Przykładowo w wyroku z dnia 25 sierpnia 2020 r. (sygn. II GSK 601/20) NSA przyjął, że „dowodem udziału w grze może być wszystko, co organizator uzna za potwierdzenie faktu udziału w grze, niezależnie od tego czy nabycie dowodu udziału w grze było faktycznie związane z zamiarem jego zakupienia, a więc nabycia w rozumieniu prawnym” (podobnie WSA w Łodzi w wyroku z dnia 29 czerwca 2022 r., sygn. III SA/Łd 168/19). Tym samym nie sposób utożsamiać wartości nabytych towarów czy usług z wartością losu.
Niezależnie od tego Ministerstwo Finansów przypomniało, że ocena zgodności loterii promocyjnej z przepisami ustawy o grach hazardowych ma charakter indywidulany i jest dokonywana przez właściwy organ Krajowej Administracji Skarbowej, przy uwzględnieniu specyficznych okoliczności konkretnej sprawy (w szczególności postanowień regulaminu konkretnej loterii).
Tym samym ze stanowiska Ministerstwa Finansów wynika jedynie, że sama okoliczność otrzymywania nagrody o niższej wartości niż wartość zakupionych towarów lub usług nie prowadzi do naruszenia przepisów ustawy o grach hazardowych. Powyższe nie oznacza jednak, że nie może dojść do naruszenia prawa z uwagi na inne okoliczności, które są indywidualnie badane przez organy Krajowej Administracji Skarbowej.
W tym miejscu warto zaznaczyć, że organizatorzy loterii promocyjnych mają obowiązek spełnienia kilku wymogów. Po pierwsze, przed zorganizowaniem loterii promocyjnej (2 miesiące przed planowanym rozpoczęciem) konieczne jest uzyskanie zezwolenia, które wydawane jest przez dyrektora odpowiedniej administracji skarbowej. Ponadto organizator loterii promocyjnej jest zobowiązany do:
- przygotowania regulaminu loterii promocyjnej, który zawiera m.in.: nazwę loterii i podmiotu urządzającego loterię, zasady prowadzenia loterii, sposób urządzania loterii (w szczególności miejsce i termin losowania nagród), wartość puli nagród oraz termin rozpoczęcia i zakończenia sprzedaży towarów lub innych dowodów udziału w loterii promocyjnej;
- zapewnienia uczestnikom loterii określonych praw (np. prawo do pełnej informacji o loterii, dostępu do informacji o wynikach, zgłaszania reklamacji);
- przestrzegania zasad uczciwości gry (jasne i precyzyjne określenie zasad losowania, przeprowadzenie losowania w sposób transparentny);
- przestrzegania zasad dotyczących nagród (zgodność nagród z regulaminem, zapewnienie dostępności i jakości nagród, wypłata nagród zgodnie z przepisami podatkowymi – obowiązek podatkowy po stronie uczestników otrzymujących nagrody);
- przestrzegania przepisów RODO.
Podsumowanie - szczęśliwa loterio trwaj…
Z uwagi na swój specyficzny charakter (nieodpłatny udział, wartość nagród niższa od wartości nabytych towarów i usług), loterie promocyjne wzbudzają wiele kontrowersji i wątpliwości w zakresie ich zgodności z przepisami ustawy o grach hazardowych. Z najnowszego stanowiska Ministra Finansów wynika jednak, że analizowane działania nie są niezgodne z obowiązującymi przepisami ustawy o grach hazardowych.
Warto zauważyć, że loterie promocyjne są w ostatnim czasie mechanizmem wspierającym rozwój biznesu, powszechnie wykorzystywanym przez przedsiębiorców z różnych branż (np. modowej, turystycznej, spożywczej). Obowiązujące regulacje stwarzają korzystne warunki dla przedsiębiorców organizujących loterie promocyjne. Przykładowo, dochód z takiej loterii stanowi wyłącznie zysk przedsiębiorcy (ustawa o grach hazardowych nie przewiduje obowiązku przekazywania dochodu na konkretny cel). Dodatkowo zorganizowanie loterii promocyjnej daje możliwość promocji i reklamy oferowanych towarów i usług. Z najnowszego stanowiska Ministerstwa Finansów można wywnioskować, że obecnie obowiązujące regulacje pozostaną w mocy i na ten moment nie jest planowane ich znowelizowanie. Tym samym wszystko wskazuje na to, że w najbliższym czasie zasady organizowania loterii promocyjnych nie ulegną zmianie.
