• Adam Szmyt, autor |
4 min
Najnowsza interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 28 kwietnia 2025 r. (0111-KDIB1-1.4010.114.2025.2.AW) umacnia negatywny trend w zakresie stosowania rozszerzającej wykładni pojęcia „odsetek” na gruncie przepisów krajowych i umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Prowizje kredytowe opodatkowane podatkiem u źródła

Najnowsza interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 28 kwietnia 2025 r. (0111-KDIB1-1.4010.114.2025.2.AW) umacnia negatywny trend w zakresie stosowania rozszerzającej wykładni pojęcia „odsetek” na gruncie przepisów krajowych i umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Stanowisko Dyrektora KIS

W analizowanej sytuacji polski podatnik prowadzący działalność związaną z wytwarzaniem energii odnawialnej zwrócił się z wnioskiem o wydanie interpretacji dotyczącej możliwości niepobierania podatku u źródła od opłat prowizyjnych związanych z udzieleniem finansowania w formie kredytu przez bank z siedzibą w Danii. Na ww. prowizje składały się m. in. opłaty za uruchomienie kredytu, przedterminową spłatę lub przedłużenie terminu spłaty czy też opłata za zwiększenie limitu finansowania.

Zdaniem podatnika tego rodzaju prowizje bankowe nie posiadają charakteru zbliżonego do należności odsetkowych, a więc konsekwentnie ich zapłata nie powinna podlegać pod dyspozycję normy prawnej dotyczącej opodatkowania WHT odsetek (art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT). Spółka podnosiła, że wypłacane prowizje mają charakter opłat jednorazowych w przeciwieństwie do odsetek, które z definicji są należnościami okresowymi i mają związek z czasem udzielonego finansowania i stopą procentową. W związku z tym zwróciła się z prośbą o potwierdzenie przez organ jej stanowiska.

Organ w wydanej interpretacji nie przychylił się do stanowiska spółki. Wskazał na brak definicji legalnej odsetek w ustawie CIT, jednocześnie uznając, że przy braku takiej definicji pojęcie to rozpatrywać w sposób szeroki, zgodnie z językowym i ekonomicznym znaczeniem. Podkreślił, że skoro w katalogu należności podlegających opodatkowaniu WHT ustawodawca posługuje się terminem „odsetek”, tak należy przez to rozumieć wszelkie należności stanowiące wynagrodzenie za korzystanie z obcego kapitału, w tym opłaty przygotowawcze, manipulacyjne czy prowizyjne. 

Sądy ramię w ramię z organami

Nie ulega wątpliwości, że opłaty prowizyjne nie stanowią odsetek w ścisłym tego słowa znaczeniu. Banki i pożyczkodawcy, w zamian za udzielenie finansowania, ustanawiają różnego rodzaju dodatkowe formy wynagrodzenia, które nie są związane z zapłatą odsetek, jako bezpośredniej gratyfikacji za korzystanie z obcego kapitału.

Kwestia zaliczenia dodatkowych kosztów w formie prowizji do reżimu opodatkowania WHT była w ostatnich latach przedmiotem rozważań organów w wielu wydawanych interpretacjach. Organy, argumentując zaliczenie prowizji do należności podlegających opodatkowaniu WHT, podpierają się w pierwszej kolejności wspomnianym wyżej szerokim interpretowaniem odsetek. Już takie podejście budzi wątpliwości - gdyby bowiem ustawodawca chciał określić katalog czynności, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT w sposób szeroki tak zastosowałby mechanizm analogiczny do uwzględnionego w ustępie 2a tego samego przepisu, który uwzględnia w dyspozycji normy prawnej „świadczenia o podobnym charakterze”. Ponadto fiskus powołuje się również na treść Komentarza do art. 11 Modelowej Konwencji OECD, gdzie wskazano, że przez odsetki należy uznać wynagrodzenie za korzystanie z zewnętrznego kapitału, a nie jedynie oprocentowanie nominalne. Co jednak istotne, wspomniany Komentarz nie stanowi źródła powszechnie obowiązującego prawa, a interpretacja definicji odsetek powinna zostać przeprowadzona przede wszystkim na gruncie regulacji krajowych. Te z kolei posługują się wąskim terminem odsetek, a nie wspomnianych wszelkiego rodzaju opłat związanych z udzieleniem finansowania.

Niestety, pomimo że w przeszłości organy prezentowały również zdanie odmienne, wyłączające z zakresu opodatkowania WHT prowizje kredytowe i pożyczkowe, tak podobne stanowisko przyjmują obecnie również sądy administracyjne. Zdaniem większości sądów podatek powinien zostać pobrany od wszelkich należności około kredytowych, a nie jedynie od odsetek.

Powyższe podejście wydaje się tym bardziej niekonsekwentne, gdyż te same sądy w wydawanych wyrokach dotyczących innych problemów podatkowych podkreślają, że prowizje i odsetki stanowią należności, co do których w odmienny sposób należy rozpatrywać moment powstania obowiązku w CIT (odsetki kasowo, a prowizje memoriałowo). Tego rodzaju dwugłos z pewnością nie pomaga podatnikom w bieżących rozliczeniach podatku dochodowego i przyczynia się do rozbieżności w traktowaniu poszczególnych należności na gruncie tego samego aktu prawnego, co z kolei stoi w sprzeczności z zasadą pewności prawa. Organy i sądy wydają się pomijać fakt, że odsetki są przychodami z wierzytelności, zaś prowizje to stałe wynagrodzenie za realizację określonej czynności bankowej lub związanej z inną formą finansowania. Niemniej, mając na uwadze powyższe, na ten moment uznanie prowizji kredytowych i pożyczkowych za czynność niepodlegającą WHT może wiązać się z istotnym ryzykiem podatkowym.

***

Zachęcamy do kontaktu w przypadku jakichkolwiek wątpliwości związanych z podatkiem u źródła. 




  • Adam Szmyt

    Adam Szmyt

    autor, Menedżer, Dział Doradztwa Podatkowego, Financial Services Tax

    Blog articles

Tags: