Rejestr beneficjentów rzeczywistych USA uruchomiony

W tym wpisie omówimy:

1. najważniejsze informacje dotyczące uruchomienia amerykańskiego rejestru,
2. jaki wpływ na realizację obowiązków z polskiej ustawy z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (dalej: „ustawa o AML”) ma utworzenie amerykańskiego rejestru.

W 2021 r. Kongres uchwalił ustawę o przejrzystości korporacyjnej (Corporate Transprency Act). Akt prawny wprowadza obowiązek raportowania informacji o beneficjentach rzeczywistych. Stanowi on realizację przez USA postulatów sformułowanych już w 2006 r. przez Financial Action Task Force on Money Laundering (wiodący międzynarodowy organ ustalający standardy w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy), aby ustanowić mechanizm zbierania informacji o beneficjentach rzeczywistych podmiotów jako jeden z kluczowych elementów systemu przeciwdziałania takim przestępstwom jak terroryzm, handel narkotykami i ludźmi, pranie pieniędzy, uchylanie się od płacenia podatków, nadużycia i oszustwa finansowe oraz korupcja.

Tymczasem, w kontraście do USA, wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej, w tym Polska, uruchomiły rejestry beneficjentów rzeczywistych na podstawie aktów prawa krajowego implementujących dyrektywy unijne, w szczególności 2015/849 oraz 2018/843.

Obowiązkiem zgłoszeniowym objęte są zasadniczo następujące podmioty:

1. amerykańska spółka typu corporation,
2. amerykańska spółka typu limited liability company (LLC),
3. spółka amerykańska utworzona poprzez złożenie dokumentu w sekretariacie stanu lub w  podobnym urzędzie na mocy prawa Stanu lub prawa plemienia Indian,
4. spółka zagraniczna, która została zarejestrowana do prowadzenia działalności gospodarczej poprzez złożenie dokumentu w sekretariacie stanu lub w podobnym urzędzie na mocy prawa Stanu lub prawa plemienia Indian.

Warto wskazać, że dwadzieścia trzy rodzaje podmiotów są zwolnione z wymogów dotyczących zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych. Podmioty te obejmują spółki notowane na giełdzie, organizacje non-profit i niektóre duże spółki operacyjne.

Zgłoszenia są przyjmowane od 1 stycznia 2024 r.

Jeżeli firma została utworzona lub zarejestrowana przed 1 stycznia 2024 r., będzie miała czas do 1  stycznia 2025 r. na zgłoszenie.

Jeżeli firma została utworzona lub zarejestrowana 1 stycznia 2024 r. lub później, a przed 1 stycznia 2025 r., powinna dokonać zgłoszenia w ciągu 90 dni kalendarzowych od otrzymania faktycznego lub publicznego powiadomienia, że utworzenie lub rejestracja spółki weszła w życie, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej.

Jeżeli firma została utworzona lub zarejestrowana 1 stycznia 2025 r. lub później, powinna dokonać zgłoszenia w ciągu 30 dni kalendarzowych od otrzymania faktycznego lub publicznego powiadomienia, że jej utworzenie lub rejestracja wchodzą w życie.

Wszelkie aktualizacje lub poprawki dotyczące informacji o beneficjentach rzeczywistych, które spółka złożyła wcześniej w FinCEN, należy złożyć w ciągu 30 dni.

Dla polskich instytucji obowiązanych na gruncie ustawy o AML, których klientami są podmioty zarejestrowane lub prowadzące działalność w USA istotne będzie uwzględnienie faktu powstania amerykańskiego rejestru.

Jest to ważne szczególnie w kontekście stosowania środków bezpieczeństwa finansowego z art. 34 ust. 1 pkt 2 ustawy o AML w postaci identyfikacji beneficjenta rzeczywistego oraz podejmowanie uzasadnionych czynności w celu:

a)       weryfikacji jego tożsamości,

b)      ustalenia struktury własności i kontroli - w przypadku klienta będącego osobą prawną, jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej lub trustem.

Warto jednak pamiętać, że pozyskanie danych z amerykańskiego rejestru należy traktować jedynie pomocniczo ze względu na to, że:

1. definicja beneficjenta rzeczywistego ujęta w Corporate Transparency Act nie jest tożsama z  definicją beneficjenta rzeczywistego z art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy o AML. Chociaż istota obu definicji jest taka sama, to jednak pojęcie beneficjenta rzeczywistego w polskiej ustawie jest bardziej rozbudowane (i zniuansowane). Sam fakt, że każda z definicji została ujęta w innym języku (polskim i angielskim) również przemawia za tym, że nie można między nimi postawić znaku równości. Nie można zatem wykluczyć, że analiza tego samego stanu faktycznego na podstawie polskiej i amerykańskiej definicji doprowadzi do dwóch różnych rezultatów.
2. Dokonując identyfikacji beneficjenta rzeczywistego instytucje obowiązane nie mogą opierać się wyłącznie na informacjach pochodzących z CRBR ani analogicznego rejestru z państwa członkowskiego UE. Wynika to wprost z art. 37 ust. 3 ustawy o AML. Chociaż przepis ten nie wspomina o rejestrze z państwa trzeciego (spoza UE, jakim są USA), to jednak wydaje się, że ostrożnościowo należy również stosować go do informacji pozyskanych z amerykańskiego rejestru.

Co więcej, pozyskanie danych z omawianego rejestru będzie utrudnione, a wręcz niemożliwe w sytuacji gdy podmiot o nie wnioskujący, nie będzie uprawnionym, tj. nie będzie m.in. urzędnikiem federalnym, stanowym, lokalnym lub zagranicznym, który to uprzednio złoży wniosek za pośrednictwem federalnej agencji rządowej USA, o uzyskanie informacji o beneficjentach rzeczywistych w celu prowadzenia działań związanych z bezpieczeństwem narodowym, wywiadem i egzekwowaniem prawa. Instytucje finansowe będą miały dostęp do informacji o beneficjentach rzeczywistych w pewnych okolicznościach, za zgodą spółki składającej sprawozdanie. Tym samym, rejestr nie będzie rejestrem publicznie dostępnym (jawnym).

Należy również dodać, że uruchomienie amerykańskiego rejestru dopełnia instrumentarium, jakim posługują się USA, aby osiągnać możliwie największą transparentność biznesu. Rejestr beneficjentów rzeczywistych ze względu na znaczne ograniczenia w jawności, będzie służyć przede wszystkim aparatowi państwowemu (na potrzeby uzyskania informacji o osobach fizycznych kontrolujących podmioty krajowe). Narzędziem, które z powodzeniem służy USA w kontroli zagranicznej aktywności finansowej swoich rezydentów podatkowych jest natomiast FATCA.

FATCA (ang. Foreign Account Tax Compliance Act) stanowi regulację przyjętą przez amerykański Kongres, która m.in. nakłada na zagraniczne (nieamerykańskie) instytucje finansowe obowiązek identyfikacji rachunków finansowych, które są w posiadaniu osób fizycznych i podmiotów mających określone związki z USA (np. amerykańską rezydencję podatkową).

FATCA ma na celu:

• zobowiązanie zagranicznych instytucji finansowych (ang. FFIs - Foreign Financial Institutions) do przekazywania do USA danych o saldach rachunków oraz informacji o ich właścicielach – podatnikach USA. W ten sposób amerykańskie władze skarbowe (ang. IRS – Internal Revenue Service) mają możliwość weryfikacji prawidłowości rozliczeń podatkowych tych osób;
• przeciwdziałanie wykorzystywaniu przez amerykańskich podatników zagranicznych instytucji finansowych w celu ukrywania dochodów lub tworzenia struktur agresywnego planowania podatkowego.

Jako KPMG wspieramy Państwa zarówno w procesie sporządzenia i aktualizacji procedur wymaganych ustawą o AML, w szczególności dostosowaniu sposobu stosowania środków bezpieczeństwa finansowego do zmieniających się realiów prawno-gospodarczych, a także jako niezależny doradca sporządzamy opinie oparte na analizie konkretnych przypadków klientów, wobec których należy zastosować przepisy ustawy o AML.

Ponadto, jeżeli prowadzą Państwo działalność gospodarczą w USA, dokonamy także analizy pod kątem tego, czy Państwa biznes objęty jest obowiązkiem zgłoszeniowym.