Fundusze unijne FENG – czas start!

Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki to jeden z głównych programów finansowanych w ramach nowej polityki spójności na lata 2021-2027. Stanowi kontynuację dwóch wcześniejszych programów – Innowacyjna Gospodarka (edycja 2007-2013) oraz Inteligentny Rozwój (edycja 2014-2020).

Główne cele programu są ukierunkowane na zwiększenie potencjału w zakresie badań i innowacji oraz wykorzystywanie zaawansowanych technologii, wzrost konkurencyjności sektora MŚP, rozwinięcie umiejętności na rzecz inteligentnej specjalizacji, transformacji przemysłowej i przedsiębiorczości oraz transformacji polskiej gospodarki w kierunku Przemysłu 4.0 oraz zielonych technologii. Przewidywany budżet programu to 7,9 miliarda euro (36 miliardów złotych).

Program FENG oferuje bardzo szeroką paletę konkursów adresowanych do wszystkich uprawnionych beneficjentów, czyli do firm z sektora dużych, średnich, małych i mikroprzedsiębiorstw, organizacji badawczych oraz instytucji wspierających biznes.

Przewidywane w 2023 roku nabory będą dotyczyły wszystkich obszarów, w ramach których swe wsparcie oferuje program FENG, a zwłaszcza innowacyjnych projektów przedsiębiorców przyczyniających się do rozwoju polskiej gospodarki, transformacji cyfrowej czy też efektywnej komercjalizacji wyników prac badawczo-rozwojowych powstałych w wyselekcjonowanych przedsięwzięciach prowadzonych w organizacjach badawczych.

Konkurs stanowi nowatorskie i eksperymentalne rozwiązanie, niedostępne w poprzednich edycjach funduszy europejskich, łączące ze sobą elementy badań, rozwoju i innowacji. Planowane konkursy w ramach Ścieżki SMART będą skierowane do wszystkich przedsiębiorców, a ich realizacja przebiegać będzie w formie wsparcia modułowego. Oznacza to, że sam przedsiębiorca będzie mógł decydować jaki dokładnie zakres ma objąć jego projekt. Wiązać się to w oczywisty sposób będzie z jego planami rozwojowymi, a także bieżącym zapotrzebowaniem wynikającym ze strategii i planów rozwojowych. Obowiązkowy będzie tylko moduł badawczo-rozwojowy lub też wdrożenie innowacji. Decyzja, czy chce wspierać rozwój kompetencji pracowniczych, rozwiązania cyfrowe, infrastrukturę badawczo-rozwojową, ekologiczne rozwiązania czy też internacjonalizację będzie należeć wyłącznie do przedsiębiorcy.

Unikatowość tego mechanizmu przejawia się zatem w możliwości łączenia w ramach jednego projektu różnych mechanizmów tematycznych, które do tej pory były objęte wsparciem w ramach różnych programów operacyjnych i co za tym idzie – różnych konkursów. Rozwiązanie to z pewnością ułatwi przedsiębiorcom sam proces aplikowania, czyniąc go mniej dla nich skomplikowanym, może również w pozytywny sposób wpłynąć na podejmowane decyzje odnośnie strategii inwestycyjnych i rozwojowych.

Zgodnie z przedstawionym harmonogramem ogłoszenie pierwszego konkursu w ramach ścieżki SMART planowane jest na 7 lutego, a samo rozpoczęcie naboru na dzień 21 lutego 2023 roku. Zakończenie naborów w ramach tego mechanizmu planowane jest na 31 października 2023 roku.

Warto też podkreślić, iż harmonogram uściśla beneficjentów poszczególnych naborów, różnicując je na te skierowane do pojedynczych mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, ich konsorcjów, dużych przedsiębiorstw mogących składać swe wnioski samodzielnie, konsorcjów przedsiębiorstw z sektora MSP z dużymi oraz konsorcjów samych przedsiębiorców z organizacjami badawczymi bądź partnerami z trzeciego sektora – organizacjami pozarządowymi.

Ciekawym z punktu widzenia przedsiębiorców mechanizmem jest również Kredyt technologiczny, którego ogłoszenie planowane jest na 9 marca, ogłoszenie naboru na 23 marca, a samo zakończenie możliwości składania wniosków na 31 marca 2023 roku.

W jego ramach będzie dostępne wsparcie dotyczące stymulowania konkurencyjności przedsiębiorstw przez wdrożenia własnych lub nabywanych nowych technologii w formie prawa własności przemysłowej lub wyników prac rozwojowych, bądź też wyników badań przemysłowych lub nieopatentowanej wiedzy technicznej, skutkujące wprowadzaniem na rynek nowych lub znacząco ulepszonych produktów lub usług.

Wsparcie publiczne stanowić będzie premię technologiczną – dofinansowanie stanowić będzie refundację części kapitałowej kredytu technologicznego przeznaczonego na pokrycie kosztów kwalifikowanych poniesionych przez beneficjenta na realizację inwestycji. Beneficjentami będą mikro, mali i średni przedsiębiorcy.

W ramach programu FENG przedsiębiorcy będą mogli również otrzymać wsparcie dotyczące transformacji zwiększającej ich efektywność energetyczną poprzez modernizację infrastruktury, w tym również poprzez inwestycje w nowe lub ulepszone produkty lub procesy. Tego typu możliwości oferować będzie tzw. Kredyt ekologiczny, w ramach którego zaplanowano dwie rundy naboru, pierwszą trwającą od 6 czerwca do 18 sierpnia oraz drugą – trwającą od 22 sierpnia do 21 listopada 2023 roku.

W ramach tego działania przedsiębiorcy będą mogli realizować inwestycje na rzecz szerokorozumianej efektywności energetycznej, w tym związane z energooszczędnością lub zmianą źródeł wykorzystywanej energii na bardziej ekologiczne.

Wsparcie stanowić będzie tzw. premia ekologiczna – dofinansowanie stanowiące refundację części kapitałowej kredytu ekologicznego przeznaczonego na pokrycie kosztów kwalifikowanych, poniesionych przez beneficjenta na realizację inwestycji. Katalog beneficjentów jest podobny jak w wypadku kredytu technologicznego, tj. przedsiębiorcy z sektora MŚP, poszerzono go jednak o:

• small mid-cap – czyli małe spółki o średniej kapitalizacji oznaczające przedsiębiorstwo niebędące MŚP i zatrudniające do 499 pracowników, którego roczne obroty nie przekraczają 100 mln EUR, a roczna suma bilansowa – 86 mln EUR,
• mid-cap – czyli spółki o średniej kapitalizacji oznaczające przedsiębiorstwo zatrudniające nie więcej niż 3 000 pracowników, niebędące MŚP ani małymi spółkami o średniej kapitalizacji (small mid-caps).

Warto również zauważyć, że przy obliczeniach wskaźników potwierdzających spełnienie definicji small mid-caps oraz mid-caps obowiązują te same zasady co do określania statusu MŚP. Oznacza to, iż należy wziąć pod uwagę występowanie ewentualnych powiązań pomiędzy przedsiębiorstwami, skutkujących koniecznością kumulowania danych finansowych oraz danych dotyczących zatrudnienia podmiotów partnerskich i powiązanych.

Zaprezentowany harmonogram oferuje również wsparcie dla przedsiębiorców w ramach znanego z poprzedniej perspektywy mechanizmu Granty na eurogranty, oferującego wsparcie objęte działań polegających na przygotowaniu projektu realizowanego w ramach jednego
z Programów UE zarządzanych bezpośrednio przez Komisję Europejską. Są to działania podejmowane w związku z poszukiwaniem partnerów projektu, przygotowaniem, ewentualna korektą i prezentacją tego projektu w ramach oceny w jednym z Programów UE. Nabory obejmują okres od 30 czerwca 2023 roku do 3 września 2024 roku.

Przewidywana jest również kolejna edycja Polskich Mostów Technologicznych, w ramach których wsparciu podlegają działania dotyczące promocji oraz internacjonalizacji przedsiębiorstw, posiadających innowacyjny produkt, usługę bądź technologię na wybranych rynkach zagranicznych, z wykorzystaniem różnych modeli e-commerce. Wsparciem objęte będą MŚP, które posiadają potencjał do internacjonalizacji działalności, do rozwoju innowacyjnych produktów, usług lub technologii oraz są zainteresowane pozyskiwaniem nowych możliwości rozwoju na rynkach zagranicznych. Rozpoczęcie naboru datowane jest na 27 lutego, a jego zakończenie na 29 grudnia 2023 roku.

Podobne tematycznie wsparcie oferować będzie mechanizm Promocja marki innowacyjnych MŚP, następca programu Go to Brand. W jego ramach przewidywane jest wsparcie dotyczące promowania marek produktowych polskich MŚP poprzez Markę Polskiej Gospodarki. Instrument skierowany jest do polskich przedsiębiorstw posiadających znaczący potencjał eksportowy na rynkach międzynarodowych.

Wsparcie uzyskają projekty przedsiębiorców posiadających znaczący potencjał eksportowy na rynkach międzynarodowych, przewidujące udział w wydarzeniach targowych
i konferencyjnych określonych przez ministra właściwego ds. gospodarki w kalendarzu imprez targowych kluczowych dla rozwoju wybranych branż gospodarki oraz wyjazdowe misje gospodarcze prowadzone na tych rynkach.

Łączna kwota na nabory przewidziane w konkursach na ten rok to blisko 4,7 miliarda euro, czyli około 21 miliardów złotych. Stanowi to zatem około 60% całego budżetu przeznaczonego na realizację programu FENG w obecnej perspektywie finansowej.