1 sierpnia na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji ukazał się projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie przedłużenia niektórych terminów wykonywania przez płatników obowiązków w zakresie zryczałtowanego podatku dochodowego (WHT). Drobna uprzejmość ze strony MF, czy też konsekwentna zmiana podejścia w zakresie stosowania mechanizmu poboru WHT?
Cel zmian w rozporządzeniu o przedłużeniu niektórych terminów w zakresie podatku u źródła (WHT)
Projekt zmian rozporządzenia wprowadza ułatwienia dla płatników, a pośrednio także podatników. Proponowane zmiany zakładają bowiem przedłużenie dwóch terminów dotyczących oświadczenia związanego z preferencjami w zakresie poboru podatku u źródła (WHT).
Ogólne tło zmian w mechanizmach poboru podatku u źródła
Z dniem 1 stycznia 2019 r. został wprowadzony nowy mechanizm poboru podatku u źródła (WHT) dla płatności dokonywanych na rzecz podatnika, których wartość w danym roku podatkowym przekroczyła kwotę 2 000 000 zł. Po przekroczeniu tej kwoty płatnik na podstawie art. 26 ust. 2e ustawy o CIT lub art. 41 ust. 12 ustawy o PIT ma obowiązek pobrać – od nadwyżki ponad tę kwotę – podatek bez możliwości stosowania preferencji wynikających z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania i przepisów szczególnych (tzw. mechanizm pay & refund lub MPR). Jednocześnie przepisy ustawy o CIT i ustawy o PIT przewidują dwa wyjątki od obowiązku stosowania MPR.
Są to:
- opinia o stosowaniu preferencji, o której mowa w art. 26b ustawy o CIT i art. 41d ustawy o PIT oraz
- oświadczenie płatnika, o którym mowa w art. 26 ust. 7a ustawy o CIT i art. 41 ust. 15 ustawy o PIT.
Projekt rozporządzenia dotyczy przede wszystkim przedłużenia terminu ważności oświadczenia, czyli terminu w którym płatnicy na podstawie złożonego oświadczenia mogą nie stosować art. 26 ust. 2e ustawy o CIT (art. 41 ust. 12 ustawy o PIT). Zgodnie z przepisami art. 26 ust. 7c ustawy o CIT i art. 41 ust. 15 ustawy o PIT płatnik - przed dniem 1 stycznia 2022 r. - mógł złożyć oświadczenie („oświadczenie pierwotne”) najpóźniej w dniu dokonania wypłaty należności na rzecz podatnika.
Ponadto płatnik, który złożył oświadczenie w tym terminie, a następnie dokonywał dalszych płatności na rzecz danego podatnika mógł nie stosować mechanizmu pay & refund do upływu drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono to oświadczenie (art. 26 ust. 7f ustawy o CIT i art. 41 ust. 20 ustawy o PIT).
Następnie płatnik w terminie do 7. dnia miesiąca następującego po upływie tego okresu powinien był złożyć oświadczenie następcze, o którym mowa w art. 26 ust. 7f ustawy o CIT i art. 41 ust. 21 ustawy o PIT. Oznaczało to, że płatnik mógł składać oświadczenie pierwotne i następcze więcej niż raz w ciągu roku podatkowego. Choć linia interpretacyjna Lubelskiego Urzędu Skarbowego w Lublinie zmierzała ku ograniczeniu liczby oświadczeń do dwóch w roku.
WHT a łagodzenie konsekwencji Polskiego Ładu
Wskutek zmian, które weszły w życie 1 stycznia 2022 r., termin na złożenie oświadczenia pierwotnego upływa w terminie wpłaty podatku za miesiąc, w którym doszło do przekroczenia kwoty 2 000 000 zł. Zmianom nie uległ natomiast ustalony w art. 26 ust. 7f ustawy o CIT i art. 41 ust. 20 ustawy o PIT okres, przez który płatnik może stosować preferencje w przypadku dalszych wypłat dla danego podatnika na podstawie oświadczenia pierwotnego, ani termin na złożenie oświadczenia następczego (art. 26 ust. 7g ustawy o CIT i art. 41 ust. 21 ustawy o PIT).
Praktycznym skutkiem powiązania terminu na złożenie oświadczenia pierwotnego z terminem wpłaty podatku za miesiąc w którym doszło do przekroczenia kwoty 2 000 000 zł jest to, że oświadczenie pierwotne można złożyć tylko raz w roku i może ono być skuteczne (ważne) tylko przez dwa dodatkowe miesiące w ciągu roku podatkowego (czyli w sumie cztery): miesiąc wypłaty należności, miesiąc wpłaty podatku lub złożenia oświadczenia i dwa dodatkowe miesiące.
W celu złagodzenia tego negatywnego dla płatników i podatników skutku zmian z 2021 r. i uelastycznienia obowiązującej konstrukcji oświadczenia płatnika jeszcze w trakcie 2022 r. zaproponowano przedłużenie terminów przewidzianych w przepisach art. 26 ust. 7f i 7g ustawy o CIT i art. 41 ust. 20 i 21 ustawy o PIT.
Po pierwsze, chodzi o termin skuteczności lub ważności oświadczenia pierwotnego, w którym płatnik jest zwolniony z obowiązku stosowania mechanizmu pay & refund (art. 26 ust. 7f ustawy o CIT i art. 41 ust. 20 ustawy o PIT). Tutaj proponuje się w § 1 ust. 1 projektu rozporządzenia przedłużenie z dodatkowych dwóch miesięcy do końca roku podatkowego płatnika. Oznaczałoby to, że płatnicy, którzy w 2022 roku złożyli lub złożą oświadczenie pierwotne w terminie przewidzianym w art. 26 ust. 7c ustawy o CIT i art. 41 ust. 17 ustawy o PIT, będą mogli na jego podstawie nie stosować MPR do końca roku podatkowego - zarówno takiego, który zakończył się w 2022 r., jak i takiego, który zakończy się dopiero po 2022 r. (zob. § 1 ust. 2 projektu rozporządzenia). Przedłużenie terminu dotyczy tylko tych oświadczeń, które zostały złożone w terminie i których ważność na dzień wejścia w życie niniejszego rozporządzenia nie wygasła. Problem oświadczeń, w stosunku do których upłynął już termin wynikający z art. 26 ust. 7f ustawy o CIT i art. 41 ust. 20 ustawy o PIT, zostanie natomiast rozwiązany w ramach projektowanych zmian ustawowych, które mają wejść w życie 1 stycznia 2023 r., ale ze skutkiem wstecznym od 1 stycznia 2022 r.
Po drugie, projektowane rozporządzenie dotyczy terminu do złożenia oświadczenia następczego (art. 26 ust. 7g ustawy o CIT i art. 41 ust. 21 ustawy o PIT).
W tym przypadku proponuje się w § 2 projektu rozporządzenia przedłużenie do końca miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego płatnika zamiast – jak to jest w obecnie – do 7 dnia miesiąca następującego po upływie okresu ważności oświadczenia pierwotnego, czyli wspomnianych dwóch dodatkowych miesięcy.
Rozporządzenie o przedłużeniu niektórych terminów w zakresie podatku u źródła – kiedy wchodzi w życie?
Rozporządzenie ma wejść w życie z dniem następującym po dniu jego ogłoszenia.
MF zamierza wydać rozporządzenie jeszcze w sierpniu 2022 r., co jest podyktowane potrzebą objęcia przedłużeniem tych terminów możliwie największej grupy płatników, którzy już złożyli oświadczenie pierwotne w 2022 roku. Wydanie w sierpniu spowoduje objęcie płatników, którzy złożyli oświadczenie po 31 maja 2022 roku, co ma szczególne znaczenie ze względu na tzw. sezon dywidendowy.
Przypomnijmy, że zasadniczo w spółkach, w których rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, możliwość wypłaty dywidendy powstaje w drugiej połowie roku kalendarzowego po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za rok poprzedni.
Z kolei jeśli chodzi o sytuację płatników, którzy złożyli oświadczenie przed 1 czerwca, ma być ona złagodzona poprzez projektowane zmiany ustawowe i ich wejście w życie ze skutkiem wstecznym względem całego 2022 roku.
Co ciekawe, w tej części uzasadnienia projektu rozporządzenia wskazano również, że: „zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, albowiem projektowane rozwiązanie jest korzystne dla tej grupy podmiotów i neutralne dla budżetu państwa ze względu na pryncypialne prawo tych podmiotów do stosowania preferencji podatkowych i zwrotu podatku w części pobranej ponad preferencję." To stwierdzenie, w połączeniu z projektowanymi zmianami ustaw podatkowych o charakterze naprawczym, pozwala sądzić, że w MF następuje lub nawet nastąpiła zmiana podejścia na pozytywne (korzystne) dla podatników. Przynajmniej w zakresie podatku u źródła.
