Raportowanie MDR – wyzwania regulacyjne

Teoretycznie celem wprowadzenia przepisów dotyczących raportowania schematów podatkowych jest identyfikacja działań mogących powodować erozję bazy podatkowej, ale w praktyce obowiązki MDR dotyczą wielu transakcji o charakterze czysto biznesowym.

Skuteczne i kompleksowe wypełnienie obowiązków MDR jest wielkim wyzwaniem w każdej organizacji. Ten zawiły proces obejmuje m.in.:

• Identyfikację zdarzeń obarczonych ryzykiem MDR;
• Przeprowadzenie analiz MDR;
• Archiwizację czynności MDR – jako element dochowania należytej staranności;
• Wysyłanie niezwykle skomplikowanych i rozbudowanych formularzy MDR;
• Wdrożenie i przestrzeganie procedury MDR.

Szczególnie ostatni element wymaga doskonałej orientacji w funkcjonowaniu podmiotu, wiedzy na temat dokonanych i planowanych zdarzeń gospodarczych, jak również umiejętności analizowania powyższego na gruncie mało intuicyjnych regulacji MDR.

Schematy podatkowe to jeden z najbardziej złożonych obszarów prawa podatkowego – przepisy MDR są wyjątkowo rozbudowane, niejasne, miejscami sprzeczne wewnętrznie, a opublikowane dotychczas przez Ministra Finansów Objaśnienia MDR zamiast pomagać podatnikowi, wprowadzają wielokrotnie kolejne wątpliwości interpretacyjne przepisów.

Poniżej prezentujemy kwestie związane z MDR, które – bazując na naszej dotychczasowej praktyce – wydają się najbardziej problematyczne dla organizacji.

Dla wielu przedsiębiorców olbrzymim wyzwaniem okazuje się obszar analizy uzgodnień, a w dalszej części prawidłowe raportowanie zidentyfikowanych schematów podatkowych.

1. Jakie czynności składają się na uzgodnienie?
2. Czy uzgodnienie ma charakter krajowy czy transgraniczny?
3. W jakiej roli występuje spółka?
4. Jakie inne podmioty są zaangażowane i jakie role pełnią?
5. Kto powinien zaraportować schemat?
6. Czy raportowanie dokonane przez inny podmiot zwalnia spółkę?
7. Jaka data powinna warunkować obowiązek raportowania?
8. Czy wystąpiła korzyść podatkowa i jak ją obliczyć?
9. Jakie cechy rozpoznawcze zostały spełnione?
10. Czy na spółce lub innych podmiotach uczestniczących w uzgodnieniu ciążą dodatkowe obowiązki?

Analiza MDR jest niezwykle złożona, składa się z wielu mniejszych analiz oraz dużej liczby zmiennych, które razem dają końcowy wynik. Tym samym istotne jest, aby każde zdarzenie gospodarcze było analizowane indywidualnie, tj. aby nie dochodziło do szablonowych analiz – np. poprzez tworzenie katalogów transakcji będących lub niebędących schematami podatkowymi. Takie listy mogą być pomocne, lecz nie powinny co do zasady zastępować analizy przypadku.

Z naszego doświadczenia wynika, że w każdej organizacji możliwe jest zidentyfikowanie schematów podatkowych charakterystycznych dla danej branży lub dla danego podmiotu. Niemniej dobrze jest mieć zdefiniowane obszary podwyższonego ryzyka, gdzie czujność podatnika powinna być wzmożona, tak, aby nie ominąć zdarzeń, które mogą być schematem podatkowym, podlegającym raportowaniu. 

Nie wszystkie przedsiębiorstwa są zobligowane do wdrożenia procedury MDR. Warto jednak znać korzyści, jakie ze sobą niesie, by świadomie podjąć decyzję o jej zastosowaniu.

Procedura MDR, czyli wewnętrzna procedura przeciwdziałająca niewywiązywaniu się z obowiązku przekazywania informacji o schematach podatkowych dotyczy co do zasady podmiotów działających w charakterze promotorów, których przychody lub koszty przekroczyły w roku poprzedzającym rok obrotowy równowartość 8 mln zł.

Jednak powyższe nie oznacza, że wyłącznie największe podmioty, świadczące usługi doradztwa prawnego lub podatkowego objęte są obowiązkiem opracowania i wdrożenia procedury MDR. W praktyce podmiotami, które najczęściej wprowadzają procedurę MDR w swojej organizacji są spółki holdingowe, CUWy, spółki zarządzające grupą itp. Nierzadko zdarza się, że podmioty niespełniające powyższych wymogów wprowadzają taką procedurę na potrzeby tzw. ładu korporacyjnego.

Bez względu na ustawowy obowiązek posiadania procedury MDR, za jej wdrożeniem w organizacji przemawiają liczne argumenty.

• Ład korporacyjny
  Jak już wskazano, analiza i proces raportowania schematów podatkowych są skomplikowane i wielowątkowe. W konsekwencji, wdrożenie w przedsiębiorstwie wewnętrznych regulacji w zakresie sposobów identyfikacji schematów oraz procesu ich raportowania może uchronić spółkę przed niedopełnieniem obowiązków związanych z raportowaniem i pozytywnie wpłynąć na ład korporacyjny.
• Minimalizacja ryzyka
  Posiadanie procedury MDR jest jednym z elementów mogących pozwolić na zminimalizowanie ryzyka niedopełnienia obowiązków MDR nakładanych przez przepisy, a tym samym zmaksymalizować ochronę podatkową podmiotu, jak i osób odpowiedzialnych za kwestie MDR w organizacji.
• Sankcje związane z brakiem procedury
  Kara finansowa o charakterze administracyjnym do 2 lub nawet 10 mln zł może zostać nałożona na podmiot za niedopełnienie obowiązku wprowadzenia procedury wewnętrznej lub za niestosowanie się do niej.
• Dochowanie przez spółkę należytej staranności
  Odpowiednia archiwizacja wykonywanych czynności ochroni podmiot przy ewentualnej kontroli podatkowej.

Dobrą praktyką rynkową jest wprowadzenie procedury MDR niezależnie od spełnienia kryterium dla zapewnienia ładu korporacyjnego oraz maksymalizacji ochrony podatkowej organizacji.

Zazwyczaj obowiązki dotyczące wykrycia i raportowania schematów podatkowych w organizacji ciążą na członkach zarządu lub na osobach odpowiedzialnych za kwestie finansowe, księgowe, podatkowe (np. CFO, główny księgowy, itp.). Jak wiemy z naszego doświadczenia, organizacje często niechętnie podchodzą do dokładania tym osobom dodatkowych obowiązków.

Należy również pamiętać, że naruszenia obowiązków związanych z przekazywaniem schematów podatkowych na osoby fizyczne mogą być sankcjonowane na gruncie Kodeksu karnego skarbowego, tj. karami nakładanymi na osoby fizyczne, karami grzywny wynoszącymi obecnie w maksymalnej wysokości 28,9 mln zł.

Oczywistym jest fakt, że przedsiębiorcy dążą do ograniczenia w swojej organizacji ryzyka związanego z raportowaniem schematów podatkowych. Chcą mięć pewność, że obowiązki zostały dopełnione prawidłowo i w zgodzie z przepisami podatkowymi.

W odpowiedzi na powyższe wyzwania oraz powszechny nurt zmierzający do digitalizacji i automatyzacji procesów w organizacjach, KPMG stworzyło MDR Secure – innowacyjną aplikację pozwalającą na kompleksowe zarządzanie procesem MDR w organizacji. Dzięki temu, że rozwiązanie ma charakter „end-to-end”, wszystkie obszary MDR mogą zostać zaadresowane w jednym narzędziu – minimalizuje to ryzyko dodatkowych błędów, w tym typowych błędów ludzkich.

• Wsparcie w procesie identyfikacji schematów podatkowych za pomocą intuicyjnych kwestionariuszy wraz z komentarzami doświadczonych doradców podatkowych;
• Określenie ról, w których poszczególne podmioty zaangażowane występują przy danym schemacie podatkowym;
• Techniczne wsparcie w zbieraniu, archiwizacji informacji i raportowaniu wygenerowanych schem MDR bezpośrednio za pośrednictwem bramki Ministerstwa Finansów wraz z pobraniem UPO;
• Usprawnienie procesu podejmowania decyzji w zakresie raportowania MDR;
• Kompleksowy nadzór nad procesem MDR w organizacji, tj. przypomnienia o zbliżających się terminach raportowania MDR oraz archiwizacja wszystkich czynności i decyzji;
• Wsparcie w dochowaniu należytej staranności.

Narzędzie może stanowić idealne dopełnienie procedury MDR w danej organizacji i jednocześnie prowadzić do usprawnienia wewnętrznych procesów oraz minimalizacji kosztów zewnętrznego doradztwa.

________________________________________________________________

Autorzy: Michał Niżnik, Renata Androssovych