AI en data als strategische motor voor een toekomstbestendige zorg

In Nederland werkt één op de zeven mensen in de zorg; als we niets veranderen, wordt dat één op de vier in 2030. De reden? Een groeiende groep mensen die zorg nodig heeft, in combinatie met krapte op de arbeidsmarkt. We moeten onze zorg anders inrichten, in welk geval digitalisering en AI belangrijke onderdelen van de oplossing kunnen zijn. Veel zorgorganisaties worstelen daarom met de volgende vraag: waar zetten we AI in, hoe organiseren we dat en hoe zorgen we voor draagvlak onder medewerkers? Dat geldt ook voor Zuyderland Medisch Centrum. Zoals in veel ziekenhuizen waren AI-initiatieven daar versnipperd en kleinschalig en was er een sterke behoefte aan coördinatie en heldere keuzes in toepassingen die concrete resultaten zouden opleveren. Daarvoor was een strategische richting nodig die aansloot bij de dagelijkse zorgpraktijk.

Er werd ingezet op een bottom-up aanpak om de strategie echt te laten leven in de organisatie; het proces begon met een serie masterclasses om medewerkers vertrouwd te maken met data en AI. ‘The wisdom of the crowd’ noemen ze dat bij Zuyderland. Vervolgens werden in werksessies meer dan 50 ideeën verzameld die de basis vormden voor vier strategische speerpunten waarbij AI – gebaseerd op de input van ‘de vloer’ – het verschil zou kunnen maken:

1. Administratieve lasten verminderen door het automatiseren van de bedrijfsvoering.
2. Zorgvraag en het respectieve aanbod beter op elkaar afstemmen, zowel binnen het ziekenhuis als in de coördinatie met andere zorgpartners in de regio.
3. Nieuwe manieren van zorg verlenen – denk aan AI-ondersteunde diagnoses.
4. Gepersonaliseerde zorg waarbij AI per patiënt maatwerk levert en er zelfs proactieve zorg mogelijk is. 

Vanuit KPMG gingen onze experts vervolgens aan de slag met een AI- en datastrategie rondom zaken als inrichtingsprincipes, het bij elkaar brengen van de juiste mensen, het klaarstomen van de organisatie voor AI-gebruik, en de coördinatie en adoptie van nieuwe werkwijzen. Na het opstellen van de strategische richting hebben we dit gegeven – in nauwe samenwerking met Zuyderland – vertaald in uitvoeringsplannen. Hieruit zijn onder meer inrichtingsprincipes voor een data- en AI-organisatie gekomen en concrete handvatten voor implementatie en verandermanagement om de gehele organisatie op een passende manier erbij te betrekken. Het ziekenhuis bundelde de krachten met de rest van de sector, technologiepartners en adviseurs. Zo werden sectoruitdagingen gezamenlijk aangepakt en kennis/oplossingen met elkaar uitgewisseld. Ook werd er een helder afwegingskader ontwikkeld om te bepalen wat de beste route was om AI-oplossingen te realiseren: kopen, zelf ontwikkelen of samen met partners realiseren. Niet onbelangrijk: we hielden ook rekening met het feit dat alle AI-toepassingen een wetenschappelijke onderbouwing moesten hebben.

Om artificial intelligence succesvol te implementeren, wordt er inmiddels gewerkt met een centraal en toegewijd team. Dit zorgt voor versnelling en het team staat in nauwe verbinding met (zorg)professionals die de data- en AI-toepassingen in hun dagelijkse werk gaan gebruiken. Zo kan er beter worden ingespeeld op kansen en uitdagingen en dat helpt bij de adoptie. Organisatiebreed is er een AI-community als kennis- en servicecentrum opgezet. Zuyderland kiest met deze data- en AI-strategie voor een duidelijke route naar een brede benutting van nieuwe technologie om innovatie te versnellen en de grotere problemen in de zorg het hoofd te bieden. Deze heldere keuzes – er is ook geïnvesteerd in een solide en moderne cloudinfrastructuur/dataplatform – zorgen ervoor dat Zuyderland er klaar voor is om een grote vervolgstap te zetten in de toekomst.