Φορολογικά Νέα: 9 Ιανουαρίου 2025

Στις 5 Δεκεμβρίου 2024 τέθηκε σε ισχύ η Σύμβαση μεταξύ της Ελλάδας και της Ιαπωνίας για την αποφυγή της διπλής φορολογίας αναφορικά με τους φόρους εισοδήματος και την αποτροπή της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής, η οποία είχε κυρωθεί με τον Ν. 5137/2024. 

Συντελεστές για τους παρακρατούμενους φόρους

Μερίσματα: 5% (εάν ο πραγματικός δικαιούχος είναι εταιρεία, η οποία κατείχε άμεσα ή έμμεσα, για περίοδο έξι μηνών, τουλάχιστον το 10% του κεφαλαίου ή των δικαιωμάτων ψήφου της καταβάλλουσας εταιρείας όταν η καταβάλλουσα εταιρεία είναι ελληνική, ή το 10% των δικαιωμάτων ψήφου της καταβάλλουσας εταιρείας όταν είναι ιαπωνική) ή 10% (στις άλλες περιπτώσεις).

Τόκοι: 0% (όταν ο πραγματικός δικαιούχος των τόκων είναι το άλλο Συμβαλλόμενο Κράτος, ή μία πολιτική υποδιαίρεση ή τοπική αρχή αυτού, ή η κεντρική τράπεζά του, ή οποιοδήποτε ίδρυμα που ανήκει πλήρως στο άλλο Συμβαλλόμενο Κράτος ή σε μια πολιτική υποδιαίρεση ή τοπική αρχή αυτού) ή 10% (στις άλλες περιπτώσεις).

Δικαιώματα: 5%

Φορολόγηση κερδών επιχειρήσεων

Όταν μια επιχείρηση ενός Συμβαλλόμενου Κράτους ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα στο άλλο Συμβαλλόμενο Κράτος μέσω μόνιμης εγκατάστασης που βρίσκεται σε αυτό, τότε τα κέρδη της επιχείρησης μπορούν να φορολογηθούν στο άλλο Συμβαλλόμενο Κράτος αλλά μόνον κατά το μέρος τους που αποδίδεται σε αυτήν τη μόνιμη εγκατάσταση.
 

Διαδικασία αμοιβαίου διακανονισμού και διαδικασίες διαιτησίας

Ζητήματα φορολόγησης, η οποία θεωρείται ότι δεν είναι σύμφωνη με τις διατάξεις της ΣΑΔΦ, μπορούν να επιλυθούν μέσω της διαδικασίας αμοιβαίου διακανονισμού μεταξύ των φορολογικών αρχών των δύο Κρατών. Επιπλέον, σε περίπτωση που οι αρμόδιες αρχές δεν μπορούν να καταλήξουν σε συμφωνία για την επίλυση της εν λόγω υπόθεσης εντός τριών (3) ετών, τότε το ζήτημα μπορεί να υποβληθεί σε διαιτησία και να επιλυθεί κατόπιν σχετικής απόφασης που εκδίδεται από επιτροπή ανεξάρτητων διαιτητών.
 

Ανταλλαγή πληροφοριών και συνδρομή στην είσπραξη φόρων

Προκειμένου να αποτραπεί αποτελεσματικά η διεθνής φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή, προβλέπεται υποχρέωση ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με φορολογικά θέματα και αμοιβαίας συνδρομής στην είσπραξη φορολογικών απαιτήσεων μεταξύ των δύο χωρών.
 

Αντικαταχρηστικός κανόνας

Για την αποτροπή κατάχρησης των προνομίων που απορρέουν από τη Σύμβαση, ρυθμίζονται συγκεκριμένες περιπτώσεις στις οποίες δεν θα εφαρμόζονται τελικά τα προβλεπόμενα προνόμια. Πιο συγκεκριμένα, όταν μια επιχείρηση ενός Συμβαλλόμενου Κράτους αποκτά εισόδημα από το άλλο Κράτος και το πρώτο κράτος αποδίδει το εισόδημα αυτό σε μόνιμη εγκατάσταση σε τρίτη δικαιοδοσία και απαλλάσσει τα κέρδη της μόνιμης εγκατάστασης από τον φόρο, τότε τα προνόμια της Σύμβασης δεν εφαρμόζονται εάν ο φόρος στη τρίτη δικαιοδοσία είναι μικρότερος από το 60% του φόρου που θα επιβαλλόταν στο πρώτο κράτος αν η μόνιμη εγκατάσταση βρισκόταν εκεί. Επίσης, τα προνόμια δεν χορηγούνται εάν είναι εύλογο να συμπεραίνεται ότι η απόκτηση τους ήταν ένας από τους κύριους σκοπούς της διευθέτησης ή συναλλαγής που οδήγησε άμεσα ή έμμεσα στο προνόμιο αυτό.
 

Έναρξη εφαρμογής της Σύμβασης

Οι διατάξεις της ΣΑΔΦ έχουν εφαρμογή από την 1 Ιανουαρίου 2025, με εξαίρεση αυτές που αφορούν την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνδρομή στην είσπραξη φόρων, οι οποίες εφαρμόζονται από τις 5 Δεκεμβρίου 2024.

Με την απόφαση A.1198/2024 της ΑΑΔΕ καθορίζονται τα μη συνεργάσιμα κράτη στον φορολογικό τομέα για το φορολογικό έτος 2023, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 65 ΚΦΕ. Σε σχέση με την προηγούμενη λίστα, που ίσχυε για το φορολογικό έτος 2022, σημειώνουμε ότι στη λίστα των μη συνεργάσιμων κρατών για το φορολογικό έτος 2023 προστέθηκαν οι: Ζάμπια, Ζιμπάμπουε, Φίτζι, Σιέρρα Λεόνε και Μπελίζ, ενώ αφαιρέθηκαν οι: Μαυριτανία, Ρουάντα, Ταϋλάνδη και Άγιος Μαρτίνος (Sint Maarten). Συνεπώς, η λίστα με τα μη συνεργάσιμα κράτη για το φορολογικό έτος 2023 περιλαμβάνει τις εξής χώρες: Αγκόλα, Αϊτή, Ακτή Ελεφαντοστού, Αλγερία, Aνγκουίλα, Αντίγκουα και Μπαρμπούντα, Bανουάτου, Βασίλειο του Λεσότο, Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι, Γκαμπόν, Γκάνα, Γουϊάνα, Γουϊνέα, Γουατεμάλα, Ζάμπια, Ζιμπάμπουε, Καζακστάν, Καμπότζη, Κονγκό, Λευκορωσία, Λιβερία, Μαδαγασκάρη, Μάλι, Μπελίζ, Μποτσουάνα, Νίγηρας, Νικαράγουα, Ντομίνικα, Ονδούρα, Παλάου, Παναμάς, Σεϋχέλλες, Σιέρρα Λεόνε, Τανζανία, Τόγκο, Τρινιδάδ και Τομπάγκο, Τζιμπουτί, Τσάντ, Φιλιππίνες, Φίτζι. Επίσης, οι εξής τέσσερις χώρες θεωρούνται ως μη συνεργάσιμες μόνο για συγκεκριμένο μέρος του 2023: Βιετνάμ, Μπενίν, Μπουρκίνα Φάσο και Παπούα Νέα Γουϊνέα.
 

Φορολογικές Συνέπειες

Υπενθυμίζουμε ότι, σύμφωνα με την ελληνική φορολογική νομοθεσία, ο καθορισμός ενός κράτους ως μη συνεργάσιμου μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα δυσμενείς φορολογικές συνέπειες, και ιδίως τη μη εκπτωσιμότητα των δαπανών που καταβάλλονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο φορολογικό κάτοικο του κράτους αυτού, εκτός εάν ο φορολογούμενος αποδείξει ότι οι δαπάνες αυτές αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές και δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά κερδών ή εισοδημάτων ή κεφαλαίων με σκοπό τη φοροαποφυγή ή τη φοροδιαφυγή. Πέραν αυτού, πολλές από τις εξαιρέσεις από τον Ειδικό Φόρο Ακινήτων είναι πιθανόν να μην έχουν εφαρμογή στην περίπτωση νομικών προσώπων εγκατεστημένων σε μη συνεργάσιμα κράτη.