Φορολογικά Νέα: 26 Ιουνίου 2023

Με την πρόσφατη απόφαση Α.1089/2023 της ΑΑΔΕ τροποποιήθηκε η μέχρι σήμερα ισχύουσα απόφαση A.1206/2020, με την οποία διευκρινίζεται η διαδικασία και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για τη χορήγηση απαλλαγών από τον Ειδικό Φόρο Ακινήτων (ΕΦΑ) των εταιρειών που έχουν στην ιδιοκτησία τους ακίνητα στην Ελλάδα. H πιο σημαντική τροποποίηση της νέας απόφασης αφορά στην υπάρχουσα περίπτωση απαλλαγής από τον ΕΦΑ λόγω αποκάλυψης των απώτερων πραγματικών ιδιοκτητών τους, που προβλέπεται για εταιρείες ελληνικές ή της ΕΕ ιδιοκτήτριες ελληνικών ακινήτων οι οποίες δηλώνουν ποιοι είναι οι απώτεροι μέτοχοι φυσικά πρόσωπα που τις κατέχουν και αυτοί έχουν λάβει ΑΦΜ στην Ελλάδα. Υπενθυμίζουμε ότι μέχρι στιγμής δεν ήταν ξεκάθαρος ο τρόπος εφαρμογής της ως άνω απαλλαγής στην περίπτωση που μεσολαβούσαν αλλοδαπά trusts ή άλλα παρόμοια οχήματα στις επενδύσεις σε ακίνητη περιουσία. Έτσι, με τη νέα απόφαση προβλέπονται, μεταξύ άλλων, τα δικαιολογητικά που πρέπει να προσκομισθούν από τις υποκείμενες στον φόρο εταιρείες προκειμένου η παραπάνω περίπτωση απαλλαγής λόγω «αποκάλυψης» να είναι δυνατή ακόμα και όταν υπάρχει κάποιο αλλοδαπό trust (ή άλλο παρόμοιο όχημα) στην ιδιοκτησιακή τους αλυσίδα. 

Δεδομένου ότι ο ΕΦΑ είναι ένας φόρος ιδιαίτερα επιβαρυντικός για την ιδιοκτησία ελληνικών ακινήτων (επιβάλλεται ετησίως σε ποσοστό 15% επί της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων που κατέχονται την 1 Ιανουαρίου εκάστου έτους), που αποσκοπεί στο να λειτουργήσει ως αντικίνητρο για την απόκτηση ακινήτων από εταιρείες των οποίων το ιδιοκτησιακό καθεστώς περιβάλλεται από μυστικότητα, καθίσταται ιδιαίτερα σημαντική η επέκταση της δυνατότητας χορήγησης της εν λόγω απαλλαγής και στην περίπτωση εταιρειών που κατέχονται από αλλοδαπά trusts, καθώς υπάρχουν πολλές περιπτώσεις φυσικών προσώπων που έχουν ή επιθυμούν να αποκτήσουν ελληνικά ακίνητα μέσω αλλοδαπών trusts και μέχρι σήμερα υπήρχε αμφισβήτηση σχετικά με την εφαρμογή της απαλλαγής από τον ΕΦΑ στην περίπτωση αυτή.

Με τη νέα απόφαση A. 1089/2023, προκειμένου να επιτευχθεί η εν λόγω απαλλαγή από τον ΕΦΑ μιας εταιρείας ιδιοκτήτριας ελληνικού ακινήτου όταν μεσολαβεί αλλοδαπό trust στο ιδιοκτησιακό της καθεστώς, θα πρέπει:

• Το trust να μην είναι εγκατεστημένο σε κράτος μη συνεργάσιμο.
• Ο trustee να μην είναι εγκατεστημένος σε κράτος μη συνεργάσιμο.
• Να προσκομιστεί: (1) αντίγραφο της πράξης σύστασης/ίδρυσης του trust και των τυχόν παραρτημάτων της απ’ όπου να φαίνονται οι τελικοί (πραγματικοί) δικαιούχοι αυτού, και (2) βεβαίωση οποιασδήποτε δημόσιας αρχής ή μητρώου του κράτους ίδρυσης του trust, από την οποία να προκύπτουν τα στοιχεία των τελικών (πραγματικών) δικαιούχων του κατά την 1 Ιανουαρίου του έτους φορολογίας (ή οποιοδήποτε άλλο έγγραφο, πιστοποιητικό, εκτύπωση από την επίσημη ιστοσελίδα της αρχής/μητρώου κ.λπ. με ανάλογο περιεχόμενο). Εάν δεν υπάρχει τέτοια αρχή ή μητρώο ή αν η αρχή που υπάρχει δεν εκδίδει βεβαίωση, προσκομίζεται υπεύθυνη δήλωση του trustee με το ως άνω περιεχόμενο ή που να βεβαιώνει ότι μέσα στο προηγούμενο δωδεκάμηνο (δηλαδή από την 1 Ιανουαρίου του προηγούμενου έτους μέχρι την 1 Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους φορολογίας) δεν έχουν αλλάξει οι τελικοί (πραγματικοί) δικαιούχοι (και αν έχει μεσολαβήσει κάποια αλλαγή, ποια είναι αυτή), καθώς και να βεβαιώνει το ότι δεν είναι δυνατή η έκδοση βεβαίωσης από δημόσια αρχή. Προφανώς οι τελικοί (πραγματικοί) δικαιούχοι θα πρέπει να έχουν ελληνικό ΑΦΜ.

Σημειώνουμε ότι πέραν αυτής της σημαντικής τροποποίησης, η νέα απόφαση Α.1089/2023 επέφερε κι άλλες τροποποιήσεις, όπως για παράδειγμα στη διαδικασία για τη χορήγηση ορισμένων περιπτώσεων απαλλαγών (π.χ. για ναυτιλιακές εταιρείες, ημεδαπά νομικά πρόσωπα με κοινωφελή σκοπό, εταιρείες ελληνικές ή της ΕΕ των οποίων οι μετοχές κατέχονται από ημεδαπά ή αλλοδαπά κοινωφελή ιδρύματα κλπ.), η οποία μπορεί πλέον να γίνει και μέσω της εφαρμογής «Τα Αιτήματά μου» της ΑΑΔΕ.