Νέες προκλήσεις για τον CFO φέρνει ο ψηφιακός μετασχηματισμός

Η τεχνολογία και ο ψηφιακός μετασχηματισμός προσδίδουν νέες διαστάσεις στην έννοια της απόκτησης στρατηγικού πλεονεκτήματος έναντι του ανταγωνισμού μεταβάλλοντας παράλληλα και το ρόλο των σύγχρονων CFOs.

Μέχρι πρόσφατα η απόκτηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος από μια εταιρία έναντι των υπολοίπων ανταγωνιστικών εταιριών πήγαζε είτε από τη δυνατότητα παραγωγής προϊόντων και παροχής υπηρεσιών με χαμηλότερο κόστος είτε μέσω διαφοροποίησης (στρατηγική ηγεσίας κόστους ή στρατηγική διαφοροποίησης). Αυτό όμως που διαφοροποιεί κυρίως την επιχείρηση του σήμερα από την αντίστοιχη της προηγούμενης δεκαετίας είναι η δυνατότητα εκμετάλλευσης του τεράστιου όγκου δεδομένων που καθημερινά διαχειρίζεται και η μετατροπή του σε χρήσιμη πληροφορία σε ουσιαστικά πραγματικό χρόνο. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται από τα τεχνολογικά εργαλεία που έχουμε πλέον στη διάθεσή μας και που συνεχώς διευρύνονται και αναβαθμίζονται και μπορεί να αποτελέσει ένα εξαιρετικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στο σύγχρονο επιχειρηματικό πεδίο αν αξιοποιηθεί κατάλληλα.

Το γεγονός ότι μεγάλο μέρος του όγκου δεδομένων που συνεχώς κατακλύζουν τις σύγχρονες επιχειρήσεις ρέουν μέσα στον οργανισμό μέσω της οικονομικής διεύθυνσης (λογιστήριο, φορολογικό τμήμα κτλ) έρχεται να μεταβάλλει και το ρόλο που η ίδια η οικονομική διεύθυνση και φυσικά ο CFO καλείται να διαδραματίσει. 

Κατά κάποιο τρόπο, τα δεδομένα είναι ένα ζωντανό και εξελισσόμενο περιουσιακό στοιχείο για την επιχείρηση το οποίο αν αξιοποιηθεί μπορεί να απελευθερώσει νέες ανεκμετάλλευτες ευκαιρίες για μείωση κόστους, δημιουργία νέων εσόδων και ανάπτυξης, υπό την προϋπόθεση όμως ότι τα δεδομένα αυτά είναι ολοκληρωμένα και διαχειρίσιμα. Ξεκλειδώνοντας την αξία αυτών των δεδομένων, οι CFOs μπορούν να ανακαλύψουν νέες ευκαιρίες και να συμβουλεύσουν στρατηγικά τους CEOs.

Σήμερα οι CFOs κατακλύζονται από έναν ωκεανό πληροφοριών και εταιρικών δεδομένων τα οποία προέρχονται μέσα από συστήματα ERP, από εργαλεία αναφορών καθώς και από άλλες επιχειρησιακές εφαρμογές. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των δεδομένων είναι μη δομημένο. Τα μη δομημένα δεδομένα προσφέρουν μια τεράστια δεξαμενή πληροφοριών που καλούνται οι CFO να αξιοποιήσουν, τα οποία όμως δεν έχουν καθορισμένη μορφή, και μπορεί να μην είναι πάντα εφικτό να μετατραπούν σε δομημένα. Παραδείγματα μη δομημένων δεδομένων περιλαμβάνουν παρουσιάσεις, φωνητικά μηνύματα, γραπτά κείμενα ή μηνύματα (e-mails), μηνύματα μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ψηφιακές εικόνες και πολλά άλλα.

Οι τεχνολογίες που έχουμε πλέον στη διάθεσή μας (ETL tools, machine learning tools, data process automation tools, business intelligence tools) μας επιτρέπουν να αποκτούμε πρόσβαση σε μεγάλο μέρος των μη δομημένων δεδομένων μετατρέποντάς τα σε δομημένα, αναλύοντας τα και αναγνωρίζοντας τάσεις, πρότυπα και μοτίβα και συνδέοντας τα εν τέλει με την επιχειρησιακή στρατηγική και τη λήψη αποφάσεων. Είναι πλέον εφικτό να συλλεγεί, να μετασχηματιστεί και εν συνεχεία να αναλυθεί ο τεράστιος όγκος μη δομημένης πληροφορίας κάτι που δεν μπορούσε να γίνει στο παρελθόν τουλάχιστον σε τέτοιο βαθμό, με τέτοια ταχύτητα καθώς και με τόσο χαμηλό συγκριτικά κόστος. 

Έχοντας μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα των δεδομένων τους, τα στελέχη της οικονομικής διεύθυνσης μπορούν να τα ερμηνεύσουν γρήγορα και να τα αξιοποιήσουν προετοιμάζοντας εξελιγμένες οικονομικές αναλύσεις, ελαχιστοποιώντας παράλληλα το χρόνο που αναλώνεται σε καταχώρηση και συλλογή δεδομένων. Οι CFOs με τη σειρά τους μπορούν να μεταφράσουν τα δεδομένα συνδέοντάς τα με την επιχειρησιακή στρατηγική και τους επιχειρησιακούς στόχους διευκολύνοντας έτσι ουσιαστικά τη λήψη αποφάσεων. 

Την ίδια στιγμή σε ένα σύγχρονο, ψηφιακά διασυνδεμένο και χωρίς στεγανά μεταξύ των τμημάτων επιχειρησιακό περιβάλλον η διάχυση της πληροφορίας από την οικονομική διεύθυνση στις υπόλοιπες διευθύνσεις (εμπορικό, παραγωγή κτλ) μπορεί να είναι άμεση προσδίδοντας πλεονέκτημα σε ολόκληρο τον οργανισμό.

Όλη αυτή η εξέλιξη οδηγεί αναπόφευκτα και στην αλλαγή των δεξιοτήτων και των γνώσεων που χρειάζεται να διαθέτουν τα στελέχη της οικονομικής διεύθυνσης. Από την αναζήτηση στελεχών αποκλειστικά με γνώσεις φορολογικές, λογιστικές και γνώσεις χρηματοοικονομικών αυτή η εξέλιξη οδηγεί και σε αναζήτηση νέων ειδικοτήτων όπως data analysts, data scientists και data engineers οι οποίες θα κληθούν να στελεχώσουν τη σύγχρονη οικονομική διεύθυνση για να την εναρμονίσουν με το σύγχρονο ψηφιακό περιβάλλον. Από την άλλη η ανάγκη για εργαζόμενους που επιτελούν κυρίως διοικητικά καθήκοντα όπως συλλογή και καταχώρηση δεδομένων τείνει να μειώνεται διαρκώς καθώς οι αναδυόμενες τεχνολογίες (πχ. RPAs) τείνουν να αναλαμβάνουν ολοένα και περισσότερο τις λεγόμενες εργασίες ρουτίνας.

Δεν είναι όμως πάντα απαραίτητο να αναπτυχθούν όλες αυτές οι δεξιότητες εντός της επιχείρησης όπως επίσης δεν είναι απαραίτητο η ίδια η επιχείρηση να επενδύσει σε τεχνολογικά εργαλεία (άδειες, υλοποίηση, αναβαθμίσεις κτλ). Ο CFO έχει τη δυνατότητα να καθορίσει το μοντέλο λειτουργίας λαμβάνοντάς υπόψη το συνολικό επιχειρηματικό πλάνο, καθώς και τον αντίστοιχο προϋπολογισμό αποφασίζοντας τι θα αναπτύξει εσωτερικά και τι θα οικοδομήσει μέσω συνεργασιών με συμβουλευτικές εταιρίες με ανάλογη εξειδίκευση. Οι εξειδικευμένοι σύμβουλοι διαθέτουν σήμερα εξειδικευμένες πλατφόρμες/σουίτες τεχνολογικών εργαλείων και λύσεων καθώς και εξειδικευμένα στελέχη για να υποστηρίξουν τις εταιρίες στον ψηφιακό μετασχηματισμό των οικονομικών διευθύνσεων και των φορολογικών τμημάτων. Εμείς στην KPMG έχουμε αναπτύξει μια τέτοια ολοκληρωμένη πλατφόρμα, το Digital Gateway, η οποία είναι χτισμένη στο Cloud και ενσωματώνει τα πλέον προηγμένα τεχνολογικά εργαλεία δίνοντας πρόσβαση σε ένα περιβάλλον όπου τα δεδομένα, οι τεχνολογίες και τα εργαλεία γίνονται ένα. 

Γίνεται πλέον αντιληπτό ότι ο CFO καλείται σήμερα να αξιοποιήσει τον τεράστιο όγκο των πληροφοριών που κατακλύζουν την επιχείρηση και εν προκειμένω την οικονομική διεύθυνση έχοντας να διαχειριστεί ένα νέο ψηφιακό περιβάλλον με νέα και διαρκώς αναπτυσσόμενα τεχνολογικά εργαλεία, ομάδες με τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά και δεξιότητες, συνεργασίες με εξειδικευμένους συμβούλους καθώς και τις προσδοκίες του οργανισμού για ένα ρόλο πιο στρατηγικό. Όλο αυτό σαφώς οδηγεί στην αλλαγή του παραδοσιακού του ρόλου. Ο ρόλος που καλείται να αναλάβει ο σημερινός CFO γίνεται πιο απαιτητικός αλλά παράλληλα πιο προκλητικός και άμεσα συνδεδεμένος με την υποστήριξη του γενικότερου στρατηγικού πλάνου και της λήψης αποφάσεων. Ο CFO εξελίσσεται και αναβαθμίζεται σε καταλύτη για τον ψηφιακό μετασχηματισμό όχι μόνο της οικονομικής διεύθυνσης αλλά ακόμα και ολόκληρης της επιχείρησης.