CSR, ESG i aspekty prawne

W ramach filaru Environmental szczególny nacisk kładzie się na kwestie powiązane z działaniami na rzecz zatrzymania zmian klimatycznych i analizą, jaki wpływ ma w tym zakresie działalność danego przedsiębiorstwa. Biznes może pozytywnie oddziaływać na zmiany klimatyczne przykładowo przez proponowanie lub decydowanie się na „zielone” produkty finansowe sprzyjające ukierunkowaniu przepływów kapitału na inwestycje przyjazne środowisku. Jednocześnie należy pamiętać, że w tym zakresie istnieje potencjalne ryzyko nieuczciwej sprzedaży (ang. misselling) czy tzw. zielonych kłamstw (ang. greenwashing), które można decydując się na wcześniejszą analizę mitygować lub wręcz wykluczyć. Dodatkowo, można wskazywać na potencjalne roszczenia wynikające ze skutków zmian klimatycznych lub zanieczyszczenia środowiska, co prawnie można łączyć w szczególności z sektorem ubezpieczeniowym czy sprawami, w których obecny jest element siły wyższej. Z perspektywy przedsiębiorstwa warto odnotować także istnienie możliwości składania skarg do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) na działanie w sprzeczności z Wytycznymi dla przedsiębiorstw wielonarodowych¹, które stanowią standard odpowiedzialnego prowadzenia biznesu i w związku z tym ich naruszenie niesie poważne ryzyko reputacyjne.

Co do filaru Social analiza prawna powinna skupić się natomiast na kwestiach związanych z prawami człowieka, a w kontekście funkcjonowania firmy - pracownika. Przedsiębiorstwa powinny mieć na uwadze zrównoważony charakter biznesu w zakresie poszczególnych produktów lub usług oraz stosować model zatrudnienia, który nie będzie prowadził do wykorzystywania pracy dzieci czy tworzenia warunków dla współczesnych form niewolnictwa. W tym kontekście ważne jest, aby kontrolą objęty został cały łańcuch dostaw (ang. supply chain) oraz spółki zależne.

Ostatni filar, czyli Governance wiąże się z zagadnieniami, które najczęściej pojawiają się w kontekście uregulowań prawnych. W skład działań, które mają kształtować bardziej zrównoważony profil działalności przedsiębiorstwa wchodzą w szczególności: raportowanie informacji niefinansowych, właściwy sposób kształtowania wynagrodzeń kadry zarządzającej oraz uwzględnianie dobra interesariuszy w ramach interesu spółki pojmowanego szerzej niż tylko wypadkowa interesów jej wspólników. W ostatnim czasie w szczególności na znaczeniu zyskuje raportowanie informacji niefinansowych, co znajduje odzwierciedlenie w legislacji unijnej. Aktualnie toczą się prace legislacyjne nad projektem Dyrektywy w sprawie raportowania zagadnień zrównoważonego rozwoju (ang. Corporate Sustainability Reporting Directive, CSRD)², która ma zastąpić Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE³. Silny trend stanowi obecnie także zjawisko wiązania wynagrodzeń kadry zarządzającej z długofalowymi działaniami na rzecz zrównoważonego biznesu czy też transformacji klimatycznej.

Podsumowując, standardem staje się patrzenie na działalność spółki w szerszym niż dotychczas zakresie. Wdrożenie postulatów zrównoważonego biznesu wymaga działania na wielu płaszczyznach. Z tego powodu warto poprzedzić proces transformacji przedsiębiorstwa analizą prawną, a w jej trakcie również nie pomijać kwestii regulacyjnych, gdyż najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest pozostawanie w zgodności z ewoluującymi normami w zakresie ESG.

¹OECD, Wytyczne dla przedsiębiorstw wielonarodowych, https://www.gov.pl/attachment/1fb2cf11-5c9d-4457-b180-4476a7fd4358 (dostęp: 09.05.2022 r.).

²Komisja Europejska, Sprawozdawczość w zakresie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw, https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/company-reporting-and-auditing/company-reporting/corporate-sustainability-reporting_en (dostęp: 09.05.2022 r.).

³Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE z dnia 22 października 2014 r. zmieniająca dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy (Dz. U. UE. L. z 2014 r. Nr 330, str. 1 z późn. zm.).