W zeszłym miesiącu na naszym blogu informowaliśmy o propozycji wydłużenia urlopu macierzyńskiego skierowanej do Sejmu przez Konfederację.
Niezależne od tego projektu, w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, w dniu 24 maja 2024 roku udostępniono założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten jest rządową kontrpropozycją dotyczącą wprowadzenia do Kodeksu pracy nowych uprawnień rodzicielskich – dodatkowego urlopu macierzyńskiego dla rodziców wcześniaków oraz dzieci wymagających hospitalizacji po porodzie.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami Kodeksu pracy, z urlopu macierzyńskiego może skorzystać zarówno matka jak i ojciec dziecka. Przysługuje on co do zasady w wymiarze 20 tygodni. Natomiast w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie, długość urlopu macierzyńskiego jest wydłużona i wynosi: 31 tygodni w przypadku urodzenia bliźniaków, 33 tygodnie przy trojaczkach, 35 tygodni przy czworaczkach i 37 tygodni przy urodzeniu co najmniej pięciorga dzieci przy jednym porodzie. Obecne przepisy przewidują, że w razie urodzenia dziecka wymagającego opieki szpitalnej, pracownica, która wykorzystała po porodzie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, pozostałą część tego urlopu może wykorzystać w terminie późniejszym, po wyjściu dziecka ze szpitala.
Prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego
Zapowiadany projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, którego założenia zostały udostępnione w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów ma przewidywać wprowadzenie do Kodeksu pracy nowego uprawnienia dla rodziców – dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Proponowane regulacje w tym zakresie mają na celu poprawę warunków pracy rodziców i umożliwienie im lepszej opieki nad dziećmi w trudnych sytuacjach zdrowotnych.
Na podstawie informacji zamieszczonych w założeniach dodatkowy urlop macierzyński ma przysługiwać:
pracownikom – rodzicom dzieci przedwcześnie urodzonych
pracownikom – rodzicom dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających hospitalizacji
tj. pracownikom – rodzicom dzieci urodzonych przed upływem 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000g oraz pracownikom – rodzicom dzieci urodzonych po upływie 28 tygodnia ciąży, a przed upływem 36 tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000g
tj. pracownikom – rodzicom dzieci urodzonych po upływie 36 tygodnia ciąży, po spełnieniu określonych przepisami warunków
Dodatkowy urlop macierzyński ma być urlopem fakultatywnym, udzielanym na wniosek. Zgodnie z założeniami powinien być on wykorzystany w jednej części – bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Natomiast wniosek o udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego będzie musiał być złożony w formie papierowej lub elektronicznej, w terminie nie krótszym niż 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego miałaby wynosić 100% podstawy wymiaru zasiłku.
Długość dodatkowego urlopu macierzyńskiego
Długość dodatkowego urlopu macierzyńskiego miałaby wynosić maksymalnie 8 lub 15 tygodni (w zależności od długości hospitalizacji dziecka, tygodnia ciąży, w którym dziecko się urodziło oraz jego masy urodzeniowej). Zgodnie z zapowiedziami, długość dodatkowego urlopu macierzyńskiego ma być ukształtowana w sposób następujący:
w przypadku urodzenia dziecka przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000g
w przypadku urodzenia dziecka po ukończeniu 28 tygodnia ciąży i przed ukończeniem 36 tygodnia ciąży i masą urodzeniową większą niż 1000g
w przypadku urodzenia dziecka po ukończeniu 36 tygodnia ciąży i jego pobytu w szpitalu, pod warunkiem, że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni w okresie od 5 do 28 dnia po porodzie
w wymiarze tygodnia dodatkowego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15 tygodnia po porodzie
szpitalu do upływu 8 tygodnia po porodzie
szpitalu w okresie od 5 dnia do upływu 8 tygodnia po porodzie
Ochrona rodzicielska dla osób korzystających z dodatkowego urlopu macierzyńskiego
Zgodnie z założeniami, podczas dodatkowego urlopu macierzyńskiego będą obowiązywać odpowiednie przepisy ochronne związane z korzystaniem z uprawnień rodzicielskich. Oznacza to ochronę pracownika przed jakimkolwiek niekorzystnym traktowaniem przez pracodawcę lub negatywnymi konsekwencjami z powodu skorzystania z uprawnień wynikających z Kodeksu pracy. Ponadto, pracodawca nie będzie mógł podejmować żadnych działań przygotowawczych do zwolnienia pracownika od dnia złożenia wniosku o dodatkowy urlop macierzyński przez pracownika do dnia zakończenia tego urlopu.
Po zakończeniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego pracodawca będzie miał obowiązek przywrócić pracownika do pracy na jego dotychczasowe stanowisko, a jeśli to nie jest możliwe, na stanowisko równorzędne z tym, które pracownik zajmował przed rozpoczęciem urlopu oraz na warunkach nie mniej korzystnych niż te, które obowiązywałyby, gdyby pracownik nie korzystał z urlopu.
