Projekt z dnia 22 stycznia 2024 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw przewiduje możliwość zwolnienia mikroprzedsiębiorców z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy
Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw zawiera przepisy umożliwiające mikroprzedsiębiorcom złożenie wniosku o zwolnienie ich z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (w tym także na ubezpieczenie chorobowe, jeżeli przedsiębiorca podlega temu ubezpieczeniu dobrowolnie), Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Zwolnienie to przysługiwać ma za jeden miesiąc kalendarzowy w danym roku kalendarzowym, wskazany we wniosku.
Składki na ubezpieczenia społeczne i fundusze za miesiąc kalendarzowy objęty zwolnieniem będą, odpowiednio, finansowane lub refundowane w całości z budżetu państwa za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej „ZUS”).
Rozwiązanie to stanowić ma pomoc de minimis.
Wniosek o zwolnienie
Zwolnienie ma być przyznawane mikroprzedsiębiorcom, tj. przedsiębiorcom, którzy w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniali łącznie następujące warunki:
- zatrudniali średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
- osiągali roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów ich bilansów sporządzonych na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Możliwość złożenia wniosku nie będzie przysługiwała natomiast tym, którzy:
- jako ubezpieczeni wykonywali w poprzednim lub w bieżącym roku kalendarzowym pozarolniczą działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywali w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej,
- w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc kalendarzowy złożenia wniosku jako ubezpieczeni nie podlegali ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności,
- nie dysponują limitem pomocy de minimis co najmniej w wysokości sumy obowiązujących ich we wskazanym miesiącu kalendarzowym składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.
Wraz z wniesieniem wniosku przez mikroprzedsiębiorcę składane mają być oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń o posiadaniu statusu mikroprzedsiębiorcy w dniu złożenia wniosku oraz o niewykonywaniu pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy lub czynności wchodzących w zakres wykonywanej działalności w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy.
Wnioski o zwolnienie z opłacenia składek składane mają być w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc kalendarzowy, który ma być objęty zwolnieniem, za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym ZUS. Rozstrzygnięcie w sprawie zwolnienia ma być wydawane w terminie nie dłuższym niż 40 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku.
Od decyzji indywidualnej w zakresie obowiązku opłacenia składek nie będzie przysługiwać odwołanie, natomiast dostępna będzie możliwość wniesienia wniosku do Prezesa ZUS o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Obowiązek raportowania
W myśl ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, płatnicy składek, którzy opłacają składki wyłącznie za siebie, przesyłają co miesiąc jedynie deklarację rozliczeniową, bez wymaganych wobec pozostałych płatników raportów imiennych.
Projektowane przepisy przewidują, że za miesiąc kalendarzowy objęty zwolnieniem z opłacenia składek, ubezpieczeni zobowiązani będą do przesłania do 20. dnia następnego miesiąca, obok deklaracji rozliczeniowej, także imiennego raportu miesięcznego z informacją o objętych zwolnieniem składkach na ubezpieczenia społeczne za siebie, imiennego raportu miesięcznego z informacją o należnej składce na ubezpieczenie zdrowotne za siebie, a w przypadku zgłaszania do ubezpieczeń innych ubezpieczonych ‒ także imiennych raportów za tych ubezpieczonych.
Deklaracje rozliczeniowe oraz imienne raporty miesięczne za ubezpieczonych, którzy nie złożyli ich zgodnie z powyższym wymaganiem, będą sporządzane albo korygowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Zgodnie z projektem, planowane zmiany mają wejść w życie z dniem 1 października 2024 r.
