Ślad węglowy produktu – narzędzie budowania wiarygodności środowiskowej firmy

Nowy gracz na rynku sprzętu elektronicznego zapowiada premierę swojego najnowszego telefonu komórkowego. Na swoich mediach społecznościowych decyduje się nie tylko na zdradzenie kolejnych elementów specyfikacji technicznej czy wyglądu urządzenia. W serii wpisów podaje dokładny ślad węglowy pojedynczego telefonu i chwali się jego zmniejszeniem o prawie 10% w porównaniu do modelu, wypuszczonego na rynek w poprzednim roku.

Wyliczenia otrzymały stosowny certyfikat, potwierdzający ich poprawność, a na dodatkowe potwierdzenie swych działań na rzecz środowiska producent przedstawia stopień wykorzystywania surowców z recyklingu, ekoprojektowanie opakowań czy fakt, iż zakłady produkcyjne, w których powstaje telefon, zasilane są energią pochodzącą w 100% ze źródeł odnawialnych.

Podobne przykłady znajdziemy również w innych branżach. Na biletach – szczególnie kolejowych – coraz częściej przeczytać możemy o tym, jak wybór określonego środka transportu (najczęściej pociągu) jest bardziej korzystny dla środowiska niż podróżowanie samochodem czy samolotem. W wypadku rynkowych liderów na tym polu możemy otrzymać dokładne wyliczenie śladu węglowego naszej podróży, mierzonego na przykład w kilogramach ekwiwalentu dwutlenku węgla (kg CO2e).

Na działania dekarbonizacyjne często patrzymy przez pryzmat odgórnych strategii dekarbonizacji, mających objąć całe przedsiębiorstwo i jego łańcuch wartości oraz przyczynić się do fundamentalnych zmian w jego modelu biznesowym. Pokazywanie śladu węglowego (czy szerzej – środowiskowego) produktu czy usługi nie musi stać z takim podejściem w sprzeczności. Wręcz przeciwnie – mogą się one wzajemnie uzupełniać.

Posiadanie strategii dekarbonizacji wymuszać będą działania legislacyjne i zmieniające się kierunki przepływów finansowych, coraz częściej promujące inwestycje w zrównoważony rozwój. Interesariusze chcą wiedzieć, czy „zielone” deklaracje, których widzimy coraz więcej na ekranach telewizorów czy opakowaniach kupowanych przez nas produktów, są listkiem figowym dla prowadzenia „biznesu takiego jak zwykle”, czy może efektem przemyślanych działań, przynoszących nie tylko korzyści ekonomiczne, ale i ekologiczne.

Z drugiej jednak strony działania na rzecz klimatu potrzebują również zrozumiałych przykładów i przekonujących, opartych na danych opowieści. Biznesowi wciąż niełatwo w przekonujący sposób opowiedzieć o zachodzącej w nim zmianie w obrazowy sposób. Przedmioty, których używamy i usługi, z których korzystamy, bywają dużo bardziej namacalne niż ważne, konieczne, ale dla szerszej publiczności abstrakcyjnie brzmiące inwestycje w parki maszynowe czy procesy technologiczne.

Nie oznacza to jednak, że na dłuższą metę skupiające się na produkcie podejście da się odseparować od wiarygodnej strategii całościowej, zielonej transformacji – szczególnie zaś, gdy otrzymanymi obliczeniami śladu węglowego biznes chce podzielić się ze światem. Chcąc zbudować trwałą przewagę konkurencyjną podmiot rynkowy musi być gotowy do odpowiedzi na pytania o to, jak dużą część jego oferty (i związanych z nią przychodów) stanowi dany produkt czy usługa i jakie działania stoją za takim, a nie innym wskaźnikiem.

Zmierzenie śladu węglowego konkretnego produktu czy usługi można potraktować jako ćwiczenie, umożliwiające zanalizowanie i zrozumienie – na konkretnym przykładzie – sposobów wpływu firmy na klimat. Współpraca w tym zakresie z posiadającym odpowiednią ekspertyzę partnerem biznesowym pozwolić może na wykonanie pierwszego kroku na drodze do opracowania całościowej strategii zmian. Może ona również pomóc w przetłumaczeniu ambicji klimatycznych przedsiębiorstwa na zrozumiały – i zarazem wiarygodny – komunikat dla konsumentów, umożliwiający budowanie wizerunku odpowiedzialnej firmy.

Skorzystanie z tego typu współpracy może mieć jeszcze jeden, pozytywny wpływ na zmianę modelu biznesowego firmy. Jako że wydobycie czy pozyskanie surowców – a często nawet i sama produkcja – odbywają się poprzez współpracę z nierzadko mocno rozbudowaną siecią podmiotów łańcucha dostaw pozyskiwanie danych i współpraca nad zmniejszaniem śladu węglowego konkretnego produktu może pomóc w dalszych działaniach na rzecz obniżania emisji w zakresie 3 przedsiębiorstwa.

Zdobyte w ten sposób doświadczenia wykorzystać później można przy realizacji obowiązków raportowych czy współpracy na rzecz podnoszenia efektywności energetycznej i surowcowej procesów produkcyjnych, otwierającej drogę do oszczędności finansowych, zwiększenia odporności modelu biznesowego na zawirowania rynkowe czy praktycznego wdrażania zasad gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ).