Autorzy: Przemysław Oczyp, Marta Mikiewicz
W dzisiejszym dynamicznie zmieniającym się otoczeniu biznesowym, zarządzanie strategiczne czynnikami ESG oraz analiza szans i ryzyk związanych z nimi (środowiskowymi, społecznymi i zarządzania) staje się kluczowym aspektem długoterminowej strategii firmy. Właściwe zrozumienie i zarządzanie tymi zagadnieniami może przyczynić się do zabezpieczenia wartości przedsiębiorstwa dla interesariuszy oraz przekształcenia tych wyzwań w konkurencyjne atuty.
Najnowsze wymogi ujawnieniowe dla firm
Przyjęta dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) nakłada na firmy nowe wymogi ujawnieniowe, według których spółki będą zobowiązane do włączenia oraz wykazania wpływu czynników ESG do decyzji biznesowych i programów transformacji energetyczno-klimatycznej. Wymagania te stanowią potwierdzenie konieczności przeprowadzenia w firmie rzetelnej analizy wpływu finansowego, biznesowego czynników ESG na jej wartość oraz strategię. Konieczne będzie przede wszystkim uporządkowane i holistyczne włączenie czynników pozafinansowych w procesy operacyjne. Bez długookresowej wizji zarządczej i połączenia ze strategią biznesową nie ma bowiem zabezpieczenia wartości. Uwzględnienie czynników ESG w strategii biznesowej nie tylko pokazuje interesariuszom i inwestorom dojrzałość organizacji, ale również daje możliwość spojrzenia szerzej, w tym na działalność firmy, jej procesy, produkty i usługi i wykorzystanie luk, których konkurencja jeszcze nie dostrzegła. Pozwala to także na łatwiejsze sięgnięcie po środki na zrównoważony rozwój i innowacje, czy zyskanie przewagi w walce o talenty na rynku pracy.
Ryzyka ESG a wartość spółki
Większość kluczowych polskich firm prowadzi obecnie przyspieszone procesy analizy ryzyk, celów i zgodności swoich polityk ESG z najnowszymi zmianami regulacyjnymi. Dla wielu innych podmiotów np. ze względu na współpracę w ramach łańcucha dostaw z firmami UE, konieczność zdiagnozowania swoich potrzeb, stworzenie strategii ESG i konsekwentne budowanie swojego profilu ESG stało się również pilną potrzebą. Ryzyka ESG, takie jak zmiany klimatu, nierówności społeczne czy problemy związane z łańcuchem dostaw, mogą wpłynąć na wartość firmy na różnych poziomach. Nie tylko generują koszty związane z dostosowaniem się do nowych regulacji czy wymogów rynkowych, ale mogą również wpłynąć na reputację przedsiębiorstwa, co z kolei może wpłynąć na jego pozycję rynkową i relacje z interesariuszami. Właściwe zrozumienie ryzyk ESG jest kluczowe dla zarządzania ryzykiem i ochrony wartości przedsiębiorstwa.
Diagnoza ESG jako podstawa zarządzania strategicznego
Diagnostyka ESG jest kluczowym element procesu strategicznego zarządzania. Znaczna część firm w naszym regionie, ze względu na brak wcześniejszego przygotowania i odkładanie podobnych działań na tzw. „lepszą chwilę” nie posiada wystarczającej wiedzy na temat ESG i strategicznego zarządzania obszarem, co może prowadzić do nieodpowiedniego zarządzania ryzykiem i utraty wartości. Wykorzystanie diagnostyki pozwala na ocenę dotychczasowych praktyk firmy, wskaźników ESG oraz celów zrównoważonego rozwoju, uwzględniając dynamikę branży, pozycję strategiczną oraz zmiany regulacyjne. To podejście, umożliwia identyfikację obszarów, w których firma może zyskać przewagę konkurencyjną, poprawić efektywność lub lepiej zarządzać ryzykiem.
Komunikacja z interesariuszami w procesie zarządzania
Współpraca z interesariuszami jest kolejnym, istotnym elementem strategicznego zarządzania ESG. Ważna jest wiedza nt. skutecznego ich identyfikowania, zrozumienia ich oczekiwań oraz angażowania w proces zarządzania ESG. Wykorzystując metody takie jak analiza interesariuszy, firmy mogą opracować skuteczne strategie angażowania i budować relacje oparte na zaufaniu, które przyczyniają się do wzrostu wartości firmy.
Do niezbędnych aspektów zarządzania ESG należy również monitorowanie postępów i ewaluacja efektywności strategii, w tym tworzenie systemów monitorowania i oceny (M&E), które pozwolą na regularne przeglądanie wyników i wprowadzanie korekt w celu osiągnięcia założonych celów. Do tego służą m.in. narzędzia do bieżącej oceny firmy (AS-IS) oraz do oceny postępów wdrażania strategii ESG), które pozwalają na śledzenie zarówno finansowych, jak i pozafinansowych wskaźników firmy.
