Obecne Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe („Rozporządzenie”) obowiązuje od niemal 25 lat, dlatego pojawiła się konieczność dostosowania Rozporządzenia do zmian technologicznych, które nastąpiły od czasu jego wydania.
Projektowane przepisy mają na celu zagwarantowanie pracodawcom pewnej swobody w organizacji stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe, przy jednoczesnym zapewnieniu pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz ergonomii na stanowisku pracy.
Planowane zmiany dotyczą w szczególności:
a) modyfikacji definicji pojęcia stanowiska pracy w celu jej uaktualnienia;
b) wprowadzenia wymagań dotyczących stosowania systemów przenośnych przeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy, w szczególności laptopów;
c) doprecyzowania innych wymagań, jakie powinny spełniać stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe.
Pragniemy zaznaczyć, iż propozycja powyższych rozwiązań znajdujących się w projekcie Rozporządzenia nie ma charakteru ostatecznego. Są to wyłącznie wstępne założenia, które mogą ulec modyfikacjom w toku procesu legislacyjnego.
Zmiana definicji stanowiska pracy
W nowych przepisach nowelizujących Rozporządzenie proponuje się zmianę §2 w zakresie definicji stanowiska pracy. Zgodnie z projektowanym brzmieniem przez pojęcie stanowiska pracy należy rozumieć przestrzeń pracy wraz z:
a) wyposażeniem podstawowym, w tym monitorem ekranowym, klawiaturą, myszą lub innymi urządzeniami wejściowymi, oprogramowaniem z interfejsem dla użytkownika,
b) krzesłem i stołem lub powierzchnią roboczą,
c) opcjonalnym wyposażeniem dodatkowym, w tym stacją dysków, drukarką, skanerem, uchwytem na dokumenty, podnóżkiem.
Z dotychczasowej definicji usunięto również odniesienie do nieużywanych już stacji dyskietek i trackballi.
Dodatkowy monitor oraz klawiatura i mysz
Nowe przepisy zawierają również minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, jakie powinny spełniać stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe.
Przewidują one możliwość organizacji stanowisk pracy z wykorzystaniem systemów przenośnych przeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku pracy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy, w szczególności laptopów i określa sposób, w jaki należy te stanowiska organizować. W uzasadnieniu do projektowanego aktu prawnego wskazano, iż „w przypadku stosowania tych systemów stanowisko pracy powinno być wyposażone w monitor stacjonarny lub podstawkę zapewniającą ustawienie ekranu tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokości oczu, oraz w dodatkową klawiaturę i mysz.”
Klawiatura powinna stanowić osobny element wyposażenia podstawowego stanowiska pracy.
Zaproponowane zmiany są jednocześnie zgodne z Dyrektywą Rady 90/270/EWG z dnia 29 maja 1990 r. w sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy pracy z urządzeniami wyposażonymi w monitory ekranowe.
Inne wymagania jakie powinno spełniać stanowisko pracy
Obowiązkiem pracodawcy jest ochrona zdrowia i życia pracowników, przy jednoczesnym zapewnieniu im bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W związku z tym proponuje się, żeby określając wymagania, jakie powinien spełniać monitor ekranowy,).
Zmianie mają ulec także wymagania w zakresie: (i) monitorów ekranowych poprzez wprowadzenie wymogu, aby obraz na ekranie takiego monitora był stabilny (bez migotania/ niestabilności), (ii) konstrukcji stołu, w szczególności powierzchni roboczej przeznaczonej do pracy.
Ponadto, jeżeli przy wykonywaniu pracy istnieje konieczność korzystania z dokumentów, stanowisko pracy należy wyposażyć w uchwyt na dokumenty, posiadający regulację ustawienia wysokości, pochylenia oraz odległości od pracownika. Na życzenie pracownika przewidziano również konieczność wyposażenia stanowiska pracy w podnóżek.
Projektowane przepisy dotyczą również zmian wymogów w zakresie oświetlenia stanowiska pracy.
Pracodawcy będą obowiązani do dostosowania stanowisk pracy do nowych przepisów terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie projektowanych zmian Rozporządzenia. Dla części pracodawców, zwłaszcza tych zatrudniających znaczną ilość pracowników, 3-miesięczny okres na spełnienie tego obowiązku może okazać się dużym wyzwaniem.
Nowe przepisy mają wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
